OSMANLI TARİHİ (1876-1918) - Deneme Sınavı - 15

1877-78 Osmanlı Rus harbi ve ardından yapılan Ayastefenos (Yeşilköy) antlaşması Osmanlı Devleti’nin Balkanlarda hem büyük ölçekli toprak kaybı, hem de çok ciddi anlamda güç kaybının en büyük kırılma noktası olmuştur.

1878 Berlin antlaşması ile Osmanlının toprak kaybı kısmen giderilmiş olsa bile
bölge yönetimi için ok yaydan çıkmıştır denilebilir. 1878 Berlin antlaşmasına göre,
Sırbistan, Karadağ ve Romanya bağımsız oldu. Bulgaristan sınırları küçültülerek
üç bölgeye ayrıldı: Birinci bölge, Bulgaristan adıyla Osmanlı Devletine vergi veren bir prenslik yapıldı. İkinci bölge Doğu Rumeli adı ve başına Hıristiyan bir vali
atamak şartıyla Osmanlı Devleti’ne bağlı özerk bir bölge yapıldı. Üçüncü bölge ise
Makedonya idi. Makedonya da ıslahat yapılmak şartıyla Osmanlı Devleti’ne bırakılıyordu. Osmanlı Devleti’nin kullandığı tabirle Rumeli bölgesi (Selanik, Manastır,
Kosova gibi önemli büyük şehirler) bugünkü Makedonya’nın olduğu bölgedir.

• Reformları Osmanlı Devleti yapacak ancak, Avusturya-Macaristan reformlar esnasında birer sivil memurla reformları kontrol edecektir,
• Manastır, Kosova ve Selanik’teki jandarmanın ıslahını Babıâli’nin emrinde
olan Avrupalı bir general yapacaktır,
• İşbu barış antlaşması imzalandıktan sonra Makedonya’daki vilayetlerin sınırları, uluslararası ilişkilerine göre yeniden belirlenecektir (Bu madde ile
bütün devletlere müdahale hakkı tanınıyordu).
• İdari ve adli kurumlara özerklik kazandırma yönünde reformlar yapılacaktır,
• İsyan edenler için Hıristiyan ve Müslüman komisyonlar kurulacak (Müslümanlar da isyan etmiş gibi eşit suçlu kabul edilmişlerdir).
• Osmanlı Devleti reformları bir an önce başlatacaktır.

Yunanistan’ın ikinci bir
savaşı göze alamaması nedeniyle uzun süre ada
Osmanlılarda kalmıştır. Son safha ise, Balkan
savaşları sonrası adanın Yunanistan’a ilhakı sürecidir. Nihayet ada, büyük çekişmelerin ardından 30 Mayıs 1913 tarihinde imzalanan Londra Antlaşması’na göre Yunanistan’a ilhak edildi

Babıâli, Kasım 1902’de “Rumeli Vilayetleri
Hakkında Talimat” adıyla bölgede bir takım idari düzenlemeleri başlattı. Bu talimattaki en önemli unsurlardan biri, jandarma ve polis teşkilatının yeniden düzenlenmesiydi. Bir başka önemli madde de, Müslümanların yanı sıra Hıristiyanların
da jandarma teşkilatına alınmasına ilişkindi. 8 Aralık 1902’de Selanik’te göreve başlayan Hüseyin Hilmi Paşa, Avrupalı devletlerin de olumlu bulmasıyla, Rumeli’deki reformları uygulamaktan sorumlu Rumeli Genel Müfettişliğine tayin edildi.

I,III doğrudur. Tek ve en önemli amacı Girit’in Yunanistan’a ilhakı değil. Makedonya’nın da Yunanistan’a ilhakı ile ilgili faaliyet yürütmüştü. Avrupa devletlerinin Osmanlıya nota vermesi, cemiyetle ilgili değildir

I,III doğrudur. İngiltere Osmanlıda faaliyet gösteren 80 bine yakın Rum kökenli tüccarı bir gecede kendi tabiiyetine geçirmiştir. Makedonya’daki faaliyetler 1897 yılı Nisan ayının başlarında Kalabaka’da Osmanlı sınırlarını ihlal ederek 10 km kadar içeri girdiler. Bu hareketi Osmanlı askerleri geri püskürtmüştü, ancak bu durum bir savaş sebebi olmuştur

Tümü doğrudur.

I, II doğrudur. Osmanlı Devleti’nin savaş başlamadan önce gösterdiği diplomasi başarılı oldu. Ancak ateşkes sonrası masa başında aynı başarı sağlanamadı. Batılı devletlerin Yunanistan’a ne denli sahip çıktıklarını Osmanlı Devleti masada görmüş oldu. Zira savaş esnasında elde ettiği yerleri iade etmek zorunda kaldı. Ancak girit hala Osmanlı toprağıdır.

I,II,III doğrudur. İstanbul’u ziyaret eden İngiltere kralı değil alman imparatoru wilhem’dir.

Avrupa devletlerinin ikiyüzlülüğünün göstergesidir. Zira Osmanlı Devleti ile Yunanistan ara­sında savaşa yol açan süreçte inisiyatif almakta geci­ken Avrupalı güçler, savaş sonrası görüşülecek barış şartlarının tespiti için hemen devreye girmişlerdi. Dört ay süren görüşmeler, büyük devletlerin Yuna­nistan yanlısı tutumlarına sahne oldu. Teselya böl­gesinde bazı stratejik bölgelerin Osmanlı Devleti’ne bırakılması gibi göstermelik toprak terki ile toprak kaybı veya kazanılmaması esası üzerine görüşmeler sürdürüldü. Savaş öncesi statüko için büyük devlet­ler bastırıyordu

Tümü doğrudur. Bunun dışında nüfus yoğunluğu nedeniyle Memurlar yerlilerden tercih edilme kararı Kâğıt para kullanılmaması. Basın hürriyeti sağlanması ve jandarma ve adliye teşkilatının kurulması gibi karalarda vardı

Tümü doğrudur. Avrupa devletleri 1878 den itibaren uluslarası bir sorun haline gelen Girit sorununda adanın Yunanistan’a işgal ve ilhakı sürecinde Akdeniz’de statükonun değişmemesi için gayret sarf etmişlerdir. Dolaysıyla yunan devleti adayı işgal etse de kazanılamaz. Diğer yandan ada işgal edilmiş, ancak Osmanlı Devleti’nin toprağı olduğu halde elinden çıkmıştı.

I,III,IV  doğrudur. Ada hukuken Osmanlıya ait olsa da teslimi söz konusu değildir.

I,II, Doğrudur. tarihsel süreçte Yunanistan da Makedonya üzerinde hak talebinde bulunmuştur. Avrupa devletleri statükonun kendi çıkarları için değişmesini istemezler.

Bloklardan uzak durup tarafsızlığı benimsemek; iç ve dış politikayı birlikte yürütmek; savaştan uzak, diplomasi ve savunma eksenli politika yürütmek ve devletler arası rekabetlerden istifade etmek II. Abdülhamid'in benimsediği dış politika prensipleridir. Doğru cevap D'dir.

II. Abdülhamid, Tunus’un Fransızlar; Mısır’ın İngilizler tarafından işgali karşısında savaş yerine diplomasiyi yeğledi. Aynı şekilde 1885’te Doğu Rumeli meselesinde de askeri seçeneği kullanmadı. Fakat takip edilen diplomasi de bu toprakların fiilen işgal altına girmesini önleyemedi. Bu kayıpları, daha fazla kayıpların olmaması uğruna sineye çekti. Bunun tek istisnası 1897 Osmanlı-Yunan Savaşı’dır. Yunanlıların adalarda Müslüman Türk unsuruna karşı giriştikleri baskı, zulüm hatta katliamlar karşısında kayıtsız kalınması, II. Abdülhamid’in hem merkeziyetçi ve hem de hilafet politikalarına aykırıydı. Doğru cevap A'dır.

Devletler Arası Rekabetlerden İstifade Etmek: II. Abdülhamid denge politikası takip etmekle birlikte, barış zamanlarında başka devletler ile de ittifak yapabileceğini zaman zaman ima etmesi Avrupalı devletler tarafından da kaygı ile karşlanmaktaydı. Bu kaygıları gözlemleyen II. Abdülhamid de bunu siyasi bir enstrüman olarak kullandı. Osmanlı topraklarına yönelmiş paylaşım arzuları ve bu konudaki rekabeti birbirine karşı kullanarak devletin ömrünü uzattı. Örneğin İngiltere’nin Osmanlı toprak bütünlüğünü koruma politikalarından vazgeçmesi üzerine Rusya ile dostluk kurmayı denedi. Doğrudan ittifaka varan dostluk kurulmadı ise de ikili ilişkiler uzun süre istikrarını korudu.

1873 yılında Avusturya, Rusya ve Almanya’nın oluşturduğu “Üç İmparator Ligi”; 1879 tarihinde Almanya- Avusturya ikili ittifakı; 1881-1887 yılları arasında Avusturya-Almanya-İtalya üçlü ittifakı kurulmuştur. İngiltere bloklaşma sürecine dahil olmamıştır. Doğru cevap E'dir.

Osmanlı Devleti Ondokuzuncu Yüzyıla sıkıntılı girer. 1798 yılında Napolyon’un Osmanlı Devleti’nin en önemli topraklarından biri olan Mısır ve ardından Suriye’yi işgal girişimi, Osmanlı diplomasisinde yeni bir dönemi başlatır. O tarihe kadar yabancı devletler ile ittifak yapma konusunda isteksiz duran, büyük zorunluluk olmadıkça hiç yanaşmayan Osmanlı devleti artık ittifakların içine girmek mecburiyetinde kalır.