OSMANLI TARİHİ (1876-1918) - Deneme Sınavı - 16

Doğru cevap Kanun-i Esasiye'dir.

İstanbul Konferansında İngiltere'nin temel amacı, Balkanlarda rahat hareket eden Rusya'yı etkisiz kılarak Karadağ Savaşı'nı sonlandırmaktır.

Osmanlı Devleti'nin 12 Nisan 1877 tarihinde ret edilmesi doğrultusunda devletlere nota verilmesini kararlaştırdığı, Osmanlı Devleti'nin onurunu zedeleyecek özellikler taşıyan ve teklif edilen maddeler de ancak savaşta mağlup olmuş bir tarafa teklif edilebilecek nitelikler taşıyan protokol Londra Protokolüdür.

Padişahların tahtan indirilmesi için Şeyhülislamlık’tan alınan fetvaya "Hal' Fetvası" denir. Hal’ (tahttan indirme), ancak bu belge ile meşru olabilirdi.

Osmanlı Sultanlarının tahta geçtiklerinde yapılan törene "kılıç alayı" adı verilir. Yeni Sultan kılıç kuşanmak için Eyüp Sultan türbesine gidip dönerken düzenlenen
törenlerdir. II. Abdülhamid de bu amaçla Saltanat kayığı ile Dolmabahçe Sarayı’ndan Eyüp Camisi’ne gitmiş ve burada kılıç kuşandıktan sonra, karadan büyük bir törenle geri dönmüştür.

Midhat Paşa yenilikçi fikirleri ile Avrupa kamuoyunda ve Tuna Valiliği sırasında yaptığı ıslahatlarıyla da Balkanlarda tanınmaktaydı. Onun sadarete getirilmesi Balkanlarda ıslahatın yapılacağı mesajını taşıyordu. Bu şartlar altında 23 Aralık'da İstanbul Konferansı açıldı ve çalışmalarına başladı.

28 Şubat 1877 tarihinde Osmanlı Devleti ile Sırbistan arasında imzalanan barış protokolüne göre,  Sırbistan’ın savaştan önceki statüsü korunuyordu. Ancak prenslik eski kale ve istihkâmlarına ilave olarak yenilerini yapmamayı, bölgedeki çetelerin faaliyetlerine göz yummamayı kabul etti. Belgrad kalesinde eskiden olduğu gibi Sırp bayrağı ile birlikte Osmanlı bayrağı asılacaktı; Sırbistan’daki Ermeni, Katolik ve Yahudilerin serbest ibadet hakkı ile birlikte diğer hakları da korunacaktı. Her iki tarafın savaş suçlularına genel bir af ilan edilecek ve esirler de serbest bırakılacaktı.

Osmanlı Devleti Sırbistan ile olduğu gibi kendisine bağlı fakat özerk yönetimi olan Karadağ ile de barış girişimi başlattı. Nitekim Karadağ temsilcileri Şubat 1877 sonlarında İstanbul’a ulaştı. Karadağ Prensliğinin temel sorunu sınırlarının genişletilmesi idi.

Kanun-ı Esasi'nin 113. maddesi, padişaha şüphe ettiği her hangi bir şahsı ülke dışına sürme hakkını tanımaktaydı. Kanun-ı Esasi’yi tamamen hükümsüz hale getirdiği söylenen 113. maddenin kimin önerisi ile anayasaya girdiği çok tartışıldı. Tahminler Damad Mahmud Paşa ile Padişah üzerinde yoğunlaştı. Söz konusu maddeye Namık Kemâl ve Ziya Paşa aşırı tepki gösterdiler ve kabul edilmemesini istediler. Ancak, muhtemelen Mithat Paşa, konulmaması halinde bütünüyle Kanun-ı Esasi’nin ilânının tehlikeye düşeceğini düşündü. Bu yüzden madde saraydan gelen metindeki haliyle korundu. Ne garibtir ki Kanun-ı Esasi’nin ilanından sonra, bu maddenin ilk kurbanı da Mithat Paşa’nın kendisi olacaktı.

İlk Osmanlı parlamentosu 19 Mart 1877 tarihinde yapılan bir tören ile açıldı.

Hicri takvime göre 1293 yılında açıldığı için “93 meclisi” diye de anılan meclis, açılıştan sonra çalışmalarını Ayasofya civarında Darü’l-funûn binası (Üniversite) olarak inşa edilen yerde sürdürmeğe başladı.

Rusya, İstanbul Konferansına üye gönderen ülkelere başvurarak, konferans kararlarının ve Karadağ’ın talepleri doğrultusunda bir barışın yapılmasını Osmanlı devletine kabul ettirmelerini, değilse savaş ilan edeceğini bildirdi. Sonunda bu baskılara boyun eğen beş devlet (İngiltere, Fransa, Almanya, Avusturya, İtalya) Rusya ile birlikte aralarında 31 Mart 1877 tarihinde Londra’da bir protokol imzaladılar.

Hepsi yaşanır. Medrese öğrenci hareketleri, sadrazam nedim görevden alınması, kabineden bazı bakanların değişimi ve nihayet 5. Murat’ın azledip 2. Abdülhamid’in tahta geçirilmesi 1876 öncesi yaşanmıştır. Aynı süreçte Avrupa kamuoyunda Osmanlı aleyhtarlığı izlenir balkanlarda da panslavist olaylar hızlanır ve yoğunlaşır.

Tüm gelişmeler İstanbul’da İngiltere’nin isteği üzerine konferansın toplanma nedenleri arasındadır.

III ve IV doğrudur. Yoksa Salisbury doğu uzmanıdır. Rus yanlısı değildir. Rusya'ya güvenmez.

Mithat paşa ile ilgili olarak verilen bilgilerin hepsi doğrudur.

Sadece Sırbistan ile imzalanmıştır. Karadağ ve Eflak Boğdan ile de girişimde bulunsa da sonuç alamamıştır.

I,III,IV doğrudur. Meclis üyeleri tek değil iki dereceli seçimle belirlenmiştir

III ,IV almaz Karadağ sorunu toplanmasının asıl itici gücüdür. Rus prens İgnatiyefin Avrupa devletleri nezdindeki girişimlerde kendi lehlerine politika oluşturmak ve Karadağ sorunu üzerinden yapılmıştır.

Mithat Paşa'nın azli üzerine İstanbul'da başlayan gösteriler üzerine II. Abdülhamid 21 Mart 1877 tarihinde sert tedbirlere başvurdu. Öncelikle gösteriye katılan Harbiye öğrencileri tutuklandı ve Harbiye Okulu Edirne’ye taşındı. Konu ile ilgisi bulunan Medrese öğrencileri İstanbul’dan uzaklaştırıldı. Aynı sırada bu olayları önleyemeyen ve Midhat Paşa taraftarlığı ile suçlanan Zabtiye Nazırı Ömer Fevzi Paşa da görevden alındı. Doğru cevap C seçeneğidir.