OSMANLI TARİHİ (1789-1876)

Napoleon Mısır Osmanlı toprağında olduğu için  öncelikle Malta'daki müslüman esirleri serbest bırakarak onların yanında algısı oluşturmak istiyordu ve Mısır'a giderken öncelikle İskenderiye ve Kahire'yi güvence altında tutmalıydı. Diğer maddeler savaşın nedenleri arasındadır. Doğru cevap B şıkkıdır.

Napoleon, Mısır seferinde ilk olarak Malta Adası’nı işgal edip hapishanelerdeki Müslümanları serbest bırakarak kendini ve Fransa’yı Osmanlı Devleti ve İslam dostu olarak göstermek istemişti. Napoleon, Mısır’da İskenderiye ve Kahire’yi işgalden sonra bir adım daha ileri giderek kendisini ve tüm Fransız halkını Osmanlı Devleti’nin dostu, hatta aynı dinin mensubu gibi takdim etmiştir. Kahire’yi işgalden sonra Kahire Kalesi’nde III. Selim adına para bastırmış, camilerde yapılan mutat ibadetlerde Osmanlı ve Fransız ordusu için dua edilmesini istemiştir. Bu algı operasyonu Napoleon’un Mısır’ı fiili olarak işgal ve sömürgeleştirme projesinin doğal bir parçasıydı.Doğru cevap C şıkkıdır.

Hristyan bir devlet olan Kırım'ı işgal etmiş Rusya ile antlaşma yapmak III. Selimin itibarını zayıflatmıştır. Doğru cevap C şıkkkıdır.

Kaleyi Cezzar Ahmed Paşa savunuyordu. Cezzar Ahmed Paşa’ya İstanbul’dan Nizam-ı Cedid birlikleri de yardıma gelmişti. Doğru cevap E şıkkdır.

El-Ariş Sözleşmesi şartları 30 Ağustos 1801 tarihinde de kabul edilerek Fransız ordusunun tüm askeri teçhizat ve birlikleriyle Mısır’dan çıkıp Fransa’ya dönmeleri sağlandı. Böylece Mısır yeniden Osmanlı hâkimiyetine girdi. Doğru cevap B şıkkıdır.

İngilizlerin Malta'yı işgali Fransa ile barış antlaşmasının bozulmasına sebep olmuştur.

Napoleon, konsüllük yerine imparatorluk rejimini kurarak kendini imparator ilan etti. İngiltere bu durumdan faydalanarak Fransa’ya karşı İngiltere, Rusya, Avusturya, İsveç ve Napoli’yi içine alan bir ittifak antlaşması imzaladı. Osmanlı Devleti ise Fransa ile dostluk antlaşması imzaladığı için Fransa’daki bu rejim değişikliğini tanımak istedi. Osmanlı Devleti bir kez daha iki ateş arasında kaldı. İngiltere önce boğazlardan geçerek Marmara Denizi’ne girdi akabinde de İskenderiye’yi işgal etti. Rusya ise Eflak ve Boğdan’a girdi. Yeniden savaş başladı. Doğru cevap A şıkkıdır

Yapılan savaşlarda Mısır valisi atanmış olan Mehmed Ali Paşa, Mısır’da İngilizleri yendi ve Vahhabi isyanını bastırdı.Doğru cevap D şıkkıdır.

Askeri yapılanma başta yeniçeriler olmak üzere bir çok kişiyi isyana sevketmiştir. İsyanlar sonucu yeniliklere ara verilmiş devlet zayıflatılmıştır. Temel sebep Nizam-I Cedid'in kurulmasıdır. Doğru cevap A şıkkdır.

Sened-i İttifak II. Mahmud devrinde Ayanlar ile imzalanmıştır. Doğru cevap E şıkkıdır.

Karaman Beylerbeyi Kadı Abdurrahman Paşa, Anadolu’da Nizam-ı Cedid’i önemli bir kuvvet hâline getirmişti. Avrupa ittifaklar sistemine girmiş olan Osmanlı Devleti, Nizam-ı Cedid ordusunun İstanbul ve Anadolu’nun yanı sıra Rumeli bölgesinde de kurulmasını zaruri görüyordu. Diğer kişiler Nizam-ı Cedid karşıtlarıdır. Doğru cevap A şıkkıdır.

Napoleon, Malta’da bulunan hapishanelerdeki Müslüman esirleri serbest bıraktı. Napoleon’un niyeti işgal etmeyi planladığı Mısır ve diğer bölgelerdeki Müslüman âleminde kendisi hakkında iyi bir algı oluşturmaktı. Doğru cevap B'dir.

Napoleon, 20 Ağustos 1798’de Mısır Enstitüsü’nü (Institut d’Egypte) kurdu ve Mısır medeniyeti araştırmalarını başlattı. Napoleon, Nil Nehri’nin yükselmesi üzerine şenliklere katılıyor, büyük törenler düzenlemek suretiyle mevlitler okutuyordu. Hatta Mısır halkına şirin görünmek için Osmanlı kıyafetleri bile giyerek geziyordu. Napoleon’un bu sahte şirinliklerine rağmen ağır vergiler salması, Murat Bey’in adamı olduğu gerekçesiyle pek çok kişiyi idam ettirip mallarına el koyması, yol yapma gerekçesiyle pek kişinin evi ve mahallenin mescitlerini yıktırması halkın Napoleon’a ve Fransızlara tepkisine sebep oluyordu. Doğru cevap E'dir.

Napoleon, Osmanlı ordusunun iki taraftan kendisini sıkıştırması ve İngilizlerin sahillere egemen olmasına mani olmak için 10 Şubat 1799’da Suriye seferine çıkacağını Paris’e bildirdi. Suriye’ye hâkim olması hâlinde Napoleon, Akdeniz’de bulunan limanları kontrol edebilecek, İngilizlerin bu limanlara girişini engelleyecek ve Osmanlı Devleti’ne isteklerini kabul ettirebilecekti. Doğru cevap C'dir.

Mayıs 1799 tarihinde Akka Kalesi’ne son saldırısını yapıp başarısız olan Fransız ihtilalinin yenilgisiz komutanı Napoleon, ilk yenilgisini alarak geri çekilme kararı aldı.  Doğru cevap A'dır.

Fransa, İngiltere ile 25 Mart 1802 tarihinde Emiens Antlaşması’nı, Osmanlı Devleti ile de 25 Haziran 1802 tarihinde Paris Antlaşması’nı imzaladı. Osmanlı Paris Elçisi Amedi Galib Efendi ile Fransız meşhur Diplomat Talleyrand’ın tespit ettiği 10 maddelik anlaşma ile kapitülasyonların devamı, iki ülkenin toprak bütünlüklerinin garanti edilmesi ve Karadeniz’in de Fransız ticaret gemilerine açılması hükme bağlandı. Karadeniz’in İngiliz gemilerine de açılmasına izin verildi. Böylece Mısır meselesi yüzünden bozulan Osmanlı Fransız ilişkileri yeniden normale döndü. Paris Antlaşması ile ilk defa vuku bulan Osmanlı-Fransız savaşı akabinde dostluk yeniden tesis edildi. Doğru cevap B'dir.

2 Aralık 1804 yılında Napoleon, konsüllük yerine imparatorluk rejimini kurarak kendini imparator ilan etti. Fransa’daki bu rejim değişikliği Rusya, Avusturya ve Prusya’da endişeye neden oldu. İngiltere bu durumdan faydalanarak Fransa’ya karşı İngiltere, Rusya, Avusturya, İsveç ve Napoli’yi içine alan bir ittifak antlaşması imzaladı. 

Osmanlı Devleti, Rusya ile bozuşmak pahasına Napoleon’un imparatorluk rejimini tanıma kararı alarak Muhib Efendi’yi fevkalade elçi olarak Paris’e gönderdi. Fransa da General Sebastiyani’yi İstanbul’a gönderdi. Doğru cevap D'dir.

16 Ekim 1806 tarihinde 60 bin kişilik bir orduyla Eflak ve Boğdan’ı işgale başlayan Rusya, sırasıyla 8 Aralık 1806 tarihinde Bender, ardında da Hotin, Kili ve Akkirmen Kalelerini vire yoluyla teslim aldı. Bu emrivaki karşısında Osmanlı Devleti, 22 Aralık 1806 tarihinde Rusya’ya savaş ilan etti. Doğru cevap E'dir.

Mısır’ı Fransa’nın tahliyesinden sonra 18 Şubat 1803 tarihinde Hicaz bölgesinde Vahhabi isyanı patlak verdi. Bu mezhebin kurucusu Necidli Şeyh Muhammed ibni Abdülvahhab, İslam dinini asli hüviyetine kavuşturma iddiasında idi. Doğru cevap C'dir.

18 yıl boyunca büyük bir yenileşme hamlesi başlatan III. Selim, Kabakçı Mustafa isyanı sonrasında modernleşme uğruna saltanatını feda etti. Doğru cevap E'dir.