OSMANLI TARİHİ (1789-1876) - Deneme Sınavı - 17

II Mahmud döneminde sosyal alanda yapılan yenilikler şu şekilde sıralanabilir; 1 Kasım 1831 tarihinde Osmanlı Devleti’nin ilk resmî gazetesi “Takv­im-­i Vekây­i” nin çıkarılması, Avrupa’da uygulanan modern posta teşk­ilatlanmasının uygulanması, karantina uygulanmaya başlanması, Avrupa’da gelişen gemi yapım teknolojisinin takip edildiğinin bir göstergesi olarak, 1827 yılında bir buharlı gemi satın alınması.

II. Mahmud döneminde gerçekleştirilen önemli işlerden biri de 1831 tarihli ilk nüfus sayımıdır. 1826’da Yeniçeri Ocağı’nın kaldırılması üzerine yeni orduya alınacak asker potansiyelini belirlemek, vergilerin dağılımı ve tahsisinde yaşanan sıkıntıları gidermek gibi amaçlar doğrultusunda başlatılan sayım, Mülki alanda yapılan yenilikler kapsamındadır.

Özel mülkiyetin herhangi bir bedel ödenmeden, devlet adına alınmasına ‘müsadere’ adı verilir.

1830 yılı II. Mahmud’un 22. saltanat yılı olup Yeniçeri Ocağı’nın kaldırılmasından sonra ağırlık verdiği ıslahat düşüncesinin de yoğunluk kazandığı bir dönem olmuştur.

1815 Viyana Kongresi’nden sonra monarşilerin benimsediği “Viyana Sistemi” ne karşı 1820’lerden itibaren liberal tepkiler güçlenmeye başlamıştır.

1815 Viyana Kongresi’nden sonra monarşilerin benimsediği “Viyana Sistemi” ne karşı 1820’lerden itibaren liberal tepkiler güçlenmeye başlamıştır.

II. Mahmud, 1821 Mora isyanı sırasında Mısır Valisi Mehmed Ali Paşa’dan yardım istemiş, Mehmed Ali Paşa da oğlu İbrahim Paşa komutasında Mısır birliklerini yardıma göndermiştir.

II. Mahmud, 1821 Mora isyanı sırasında Mısır Valisi Mehmed Ali Paşa’dan yardım istemiş, Mehmed Ali Paşa da oğlu İbrahim Paşa komutasında Mısır birliklerini yardıma göndermiştir.

Mehmet Ali Paşa’nın 1831’de isyanına giden süreçte Suriye valiliğini ele geçirmenin yanı sıra Mısır’ı, komşuları olan Sudan ve tüm Arabistan’da en üstün güç hâline getirmek, İstanbul’dan bağımsız hareket edebilmek, Mısır valiliğini bir hanedanlık biçiminde babadan oğula geçirmek gibi hedefleri de bulunmaktaydı.

Mehmet Ali Paşa’nın 1831’de isyanına giden süreçte Suriye valiliğini ele geçirmenin yanı sıra Mısır’ı, komşuları olan Sudan ve tüm Arabistan’da en üstün güç hâline getirmek, İstanbul’dan bağımsız hareket edebilmek, Mısır valiliğini bir hanedanlık biçiminde babadan oğula geçirmek gibi hedefleri de bulunmaktaydı.

İbrahim Paşa’ya İstanbul yolunun açılması ve devletin içine düştüğü bu zor durumdan kurtulması için II. Mahmud’un Avrupa devletlerinden yardım istemekten başka çaresi kalmamıştı.

Cevap: Fransa, 18. yüzyıl sonlarından itibaren Mısır ile yakından ilgilenen bir devletti.

Kütahya Barışı yapılmasına rağmen Osmanlı Devleti, kendisine yardım göndermiş olan Rusya ile bir savunma antlaşması yapmaya karar vermiştir.

Liberal fikirler din alanında da kendini göstermiştir. Fransa, İrlanda ve Belçika gibi ülkelerde Katolik kilisesinin mutlakiyetçi hükümdarlara karşı mücadele etmesi istenirken, kilisenin dinsel ilkelerinden ayrılmadan basın ve öğretim hürriyeti için çalışılabileceği tartışılmaya başlanmıştır.

Bireyin özgürlüğünü, özerkliğini, temel haklarını garanti altına almayı amaçlayan ve bu nedenle siyasal iktidarın sınırlandırılması üzerinde duran düşünceye liberalizm adı verilir.

Mehmed Ali Paşa’nın, Mısır’dan uzaklaştırılarak Selanik ve Kavala’ya vali olarak tayini düşünülmüş ancak gerçekleştirilememiştir. Mehmed Ali Paşa’nın 1812’de Hicaz’da çıkan Vehhabi isyanını bastırması gücünü büsbütün arttırmıştır.

Suriye’nin merkezî hükümetin zayıflığı dolayısıyla birtakım yarı müstakil ve birbirlerinin aleyhinde çalışan gruplara bölünmesinden faydalanarak bu grupları çeşitli yöntemlerle birbirine kırdırma ve kendini destekleyebilecekleri bir koruma politikası izlemiştir. Ayrıca Hristiyan ahaliyi de bazı vaatler ile kendi tarafına çekmeyi başarmıştır.

İbrahim Paşa’nın Anadolu harekâtı sırasında kendisine destek verenler affedilecek ve İbrahim Paşa, Sultandağı’nın gerisine çekilecektir. Mehmed Ali Paşa veraset ve tazminat şartlarından vazgeçecekti.

Savaşın bahanesi; Fırat civarında bulunan Kürtlerin Türklere karşı isyan etmeleri ve Lübnan’daki Müslüman halkın, Mısır kuvvetlerine karşı son birkaç yıldır mevcut olan rahatsızlığın artmasıdır.

Ordunun modernleştirilmesine karar verildikten sonra Avrupa’ya askerlik ve yeni silahla- rın öğrenilmesi için adamlar gönderildiği gibi oradan da yetişmiş elemanlar getirilmiştir.