Aşağıdakilerden hangisi Prut Anlaşmasıyla hakkında söylenebilecek doğruların dışında kalır?
Çözüm Açıklaması
Rusların barış çağrısı Baltacı Mehmed Paşa tarafından kabul edilmiştir. 23 Temmuz 1711’de imzalanan Prut Antlaşması, aslında Osmanlılar açısından çok da kötü değildi. Antlaşmaya göre Azak Kalesi Ruslardan geri alınacak, Osmanlı sınırındaki Rus kaleleri yıkılacak, Rusya Lehistan’a müdahale etmeyecek, İsveç kralının ülkesine dönmesine müsaade edilecek ve Rusya eskiden olduğu gibi Kırım Hanlığına vergi verecekti.
Soru 2
Osmanlıların 8 Aralık 1714'te Venedik'e karşı savaş açmasının görünen sebebi aşağıdakilerden hangisidir?
Çözüm Açıklaması
Venedik’e savaş açılmasını isteyenlerin başını çeken, Silahdar Damad Ali Paşa, 26 Ağustos 1713’te sadrazamlığa tayin edildi. Venedik, Katolik olduğu için Mora’da baskı uygulamış ve bu yüzden de Ortodoks Rumlar rahatsız olmuşlardı. Osmanlı dönemindeki dini hürriyetlerine kavuşmak için Venedik işgalinden kurtulmak istiyorlardı. Osmanlı İmparatorluğu’nda tercümanlık işlerini yürüten, ayrıca Eflak ve Boğdan voyvodalıklarına getirilen Fenerli Rumlar, Osmanlı yönetimini Mora’yı geri almaya teşvik ediyorlardı. Osmanlılar, Mora’yı geri almak için fırsat kollarken, Venedik, imparatorluk topraklarından Karadağ’da isyan çıkarttı. Kendilerine sığınan asileri himaye etti. Osmanlı gemilerine de saldırılarda bulunulunca, Karlofça Antlaşması hükümlerini ihlal ettiği gerekçesiyle 8 Aralık 1714’te Venedik’e savaş açıldı.
Soru 3
I. Prens Eugene, Osmanlı ordusunun muharebe için hazırlık yapmasına fırsat vermediğinden Osmanlı ordusu bozguna uğramıştır.
II. Ali Paşa bu savaşta şehit olmuştur.
III. Osmanlı kuvvetleri, başlangıçta Avusturya piyadelerini geri püskürtmelerine rağmen bozgundan kurtulamamıştır.
IV. Petervaradin Muharebesi’nin sonunda, Osmanlı karargâhı da Avusturyalılar’ın eli-ne geçmiş ve karargâhta ele geçenleri taşımak için 300 araba tam üç gün boyunca çalışmıştır.
V. Savaşta tarif edilemez derecede gaddarlıklar yaşanmıştır.
Yukarıdakilerden hangisi/hangileri Petervaradin Savaşı ile ilgili doğru bilgiler arasında yer alır?
Çözüm Açıklaması
Petervaradin Kalesi’ni fethetmek isteyen Ali Paşa, saldırı için hazırlık yapmadan, Avusturya ordusunun yakınlarına karargâh kurdu. Prens Eugene, Osmanlı ordusunun muharebe için hazırlık yapmasına fırsat vermedi. Harp meclisini bile toplamadan, hemen saldırıya geçmeye karar verdi. Osmanlı kuvvetleri, başlangıçta Avusturya piyadelerini geri püskürttüler. Yeniçeriler düşmanın sol kanadını çökertti. Fakat Prens Eugene’nin hemen pes etmeye niyeti yoktu. Derhal ordusunun sol kanadına takviyede bulunarak olası bir bozgunu önledi ve Osmanlı ordusunun sağ kanadına yüklendi. Osmanlı ordusunun sağ kanadının geri çekilmeye başlaması üzerine Prens Eugene genel taarruz emri verdi. Bu kanattaki komutanların şehit olması üzerine, sağ kolda başlayan bozgun yavaş yavaş ordunun diğer taraflarına da sirayet etti. Düşman süvarilerinin saldırısına dayanamayan Osmanlı ordusunun dağılmakta olduğunu gören Ali Paşa, bozgunu önlemek için yanındaki adamlarıyla düşmana saldırdı. Ancak düşman tarafından gelen bir kurşun sadrazamın tam alnına isabet etti ve Ali Paşa’yı yere yıktı. Savaşta tarif edilemez derecede gaddarlıklar yaşanmıştı. Eugene’in subaylarından biri, daha sonra şöyle yazacaktı: “Adamlarımız fazla kana susadıkları ve herkesi öldürdükleri için ancak 20 esir alabildik”. Petervaradin Muharebesi’nin sonunda, Osmanlı karargâhı da Avusturyalıların eline geçti. Karargâhta ele geçenleri taşımak için 300 araba tam üç gün boyunca çalıştı.
Soru 4
Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı-Avusturya ordusunun Belgrad karşılaşması için söylenebilecek doğruların dışında kalır?
Çözüm Açıklaması
Prens Eugene, iki ateş arasında kalmış olmasına rağmen, imkânsız denecek bir muharebeyi kazanmıştı. Muharebenin hemen ardından Belgrad kuşatmasına bıraktığı yerden devam etti. Prens Eugene’in başarısı Belgrad’ı da umutsuzluğa sevk etmişti. Bu yüzden altı aylık erzakı olmasına rağmen, Belgrad bir hafta sonra teslim oldu. Sadrazam Halil Paşa, Prens Eugene’in ordusunu açlık ve top ateşiyle dize getire-bileceğini düşünüyordu. 16 Ağustos sabahı sisler arasından Avusturya ordusunun saldırması sadrazam için tam bir sürpriz oldu. Üç saatlik bir muharebeden sonra Osmanlı ordusu dağılarak, Niş’e kaçtı. Osmanlı karargâhı yine Avusturyalıların eline geçmişti ama bu defa ordunun malzemelerinin çoğu nehrin aşağısındaki gemilerde bırakıldığı için düşmanın eline geçen ganimet azdı.
Soru 5
I. Tımışvar dâhil olmak üzere, Banat, Belgrad ve Sırbistan’ın büyük bir kısmı Avusturya’ya bırakılmıştır.
II. Venedik’ten Mora alınmıştır.
III. Pasarofça Antlaşması’yla Avusturyalı tüccarlar Osmanlı İmparatorluğu’nda ticaret yapmak için bazı imtiyazlar kazanmışlardır.
IV. Tımışvar ile Belgrad, artık Avusturya’nın yeni savunma mevkileri olmuştur.
Yukarıdakilerden hangisi/hangileri Pasarofça Antlaşması’nın sonuçları arasında yer alır?
Çözüm Açıklaması
Avusturya, savaştaki ana hedeflerine ulaşmıştı: Karlofça Barışı kurtarılmış ve işgal edilen Tımışvar ile Belgrad, artık Avusturya’nın yeni savunma mevkileri olmuştu. Dört hafta süren müzakerelerden sonra, 21 Temmuz 1718’de barış imzalandı. Tımışvar dâhil olmak üzere, Banat, Belgrad ve Sırbistan’ın büyük bir kısmı Avusturya’ya bırakıldı. Buna karşılık Venedik’ten Mora alındı. Ayrıca Pasarofça Antlaşması’yla Avusturyalı tüccarlar Osmanlı İmparatorluğu’nda ticaret yapmak için bazı imtiyazlar kazandılar. Fakat ticarette Avusturya’nın umduğunun tam tersi oldu. Antlaşma hükümlerinden faydalanan Osmanlı tüccarları Avusturya ticaretinde oldukça etkin bir hâle geldiler.
Soru 6
Aşağıdakilerden hangisi Karlofça Müzakerelerine taraf olan ülkelerden biri değildir?
Çözüm Açıklaması
1698 yılının sonuna doğru nihayet Osmanlılar ile Avusturyalılar, Venedikliler, Lehler ve Ruslar arasında barış görüşmeleri başladı. Doğru cevap D'dir.
Soru 7
Osmanlı Devleti Avusturya karşısında 1683-1699 yılları arasında yaptığı 15 meydan muharebesinin kaç tanesinde mağlup oldu?
Çözüm Açıklaması
Avusturya karşısında 1683-1699 yılları arasında yaptığı 15 meydan muharebesinin 12’sinde mağlup oldu.
Soru 8
Karlofça’ya gelen heyetlerin müzakereleri görüşmelerin başlamasından kaç gün sonra bitti?
Çözüm Açıklaması
103
Soru 9
Karlofça Antlaşması ile Osmanlılar yukarıdakilerden hangilerini almıştır?
Çözüm Açıklaması
Bu antlaşmayla Avusturya, Tımışvar hariç bütün Macaristan ve Erdel’i aldı. Lehistan, Podolya ve Ukrayna’nın Osmanlı hakimiyetinde olan bölgelerini alırken, bunun karşılığında işgali altında olan Boğdan’ı boşalttı. Ayrıca Osmanlılar, Kırım Tatarları’nın Lehistan’a saldırmayacaklarına dair garanti verdiler. Venedik ise Mora’yı, Adriyatik Denizi’ndeki birkaç ada ile sahil şeridinden bazı yerleri aldı. Doğru cevap C'dir.
Soru 10
Cizvitler'in 17. yüzyılın başlarında Osmanlı imparatorluğunda misyoner faaliyetler ile etkilemek istedikleri kesim aşağıdakilerden hangisidir?
Çözüm Açıklaması
Cizvitler, kiliselerine ve ailelerine sızdıkları Ermeniler arasında öğretilerini yaymada diğer Hristiyan gruplara nazaran şaşırtıcı bir başarı elde etmişlerdi. Fakir Ermeniler’e, kiliselerine ödemek zorunda oldukları ağır vergilerden kurtulmanın en iyi yolunun Katolikliğe geçmeleri olduğu telkin edildi. Doğru cevap A'dır.
Soru 11
Viyana bozgunundan sonra 16 yıl süren harpleri Karlofça Antlaşması’yla bitirip, devletin toparlanması için çalışmalara başladı. Kudüs ve Basra taraflarında devlet otoritesini yeniden kurdu. Akçenin içindeki gümüş oranını arttırarak, paranın değerini yükseltti.
Yukarıda bahsedilen Osmanlı sadrazamı kimdir?
Çözüm Açıklaması
Amcazâde Hüseyin Paşa, Viyana bozgunundan sonra Köprülü ailesinden olduğu için bir ara hapsedildiyse de, daha sonra çeşitli valiliklerde bulunup, 1697’de sadrazamlığa getirildi. 1702’de padişahın hocası ve devrin şeyhülislâmı Feyzullah Efendi ile olan anlaşmazlığı yüzünden, istifayla son bulan beş yıllık sadrazamlık döneminde önemli icraatları oldu. Viyana bozgunundan sonra 16 yıl süren harpleri Karlofça Antlaşması’yla bitirip, devletin toparlanması için çalışmalara başladı. Doğru cevap E'dir.
Soru 12
16 yıl süren savaşların sonunda imzalanan Karlofça ve İstanbul Antlaşmaları ile Osmanlı Devleti ne kadar toprak yitirmişti?
Çözüm Açıklaması
300.000 km kareden fazla bir toprak parçası yitirilmiştir.
Soru 13
Tavat denilen Gürcü prenslerinin göndermeleri gereken haracı göndermemeleri ve Osmanlı sınırına taarruz etmeleri üzerine Kafkaslar’a bir ordu sevkedildi. Ancak 1703 Temmuz’unda cebeciler padişaha ne sebeple karşı gelip sefere gitmeyeceklerini söylediler?
Çözüm Açıklaması
30 aylık maaş alacakları olduğu için
Soru 14
Ordunun başında sefere çıkan son padişah kimdir ve son sefere ne zaman çıkmıştır?
Çözüm Açıklaması
Sultan II. Mustafa Han- 1703
Soru 15
Demirbaş Şarl, asker, top ve barut sıkıntısına rağmen sefere devam etti fakat bu sefer de Rusya’nın en büyük silahıyla karşılaştı: Bu ileriki asırlarda Napolyon ve Hitler ordularını da mağlup edecek olan silahın adı nedir?
Çözüm Açıklaması
Mareşal Kış
Soru 16
Hangi ülkenin kralı Osmanlı Devleti'ne sığınarak, burada mülteci olarak 5 yıl 3 ay kaldı?
Çözüm Açıklaması
İsveç kralı
Soru 17
Filozof ve kitap kurdu olarak bilinen ve Şehzâde Camii yakınındaki konağında kurduğu ve yalnız fihristi dört cilt tutan kütüphanesi bulunan ve şehit düşen sadrazamın adı nedir?
Çözüm Açıklaması
Şehid Ali Paşa
Soru 18
Çevreyle teması kesilen Belgrad’ı hangi paşanın komutasındaki 30 bin kişilik bir ordu savunuyordu?
Çözüm Açıklaması
Mustafa Paşa
Soru 19
Pasarofça antlaşması ne zaman imzalanmıştır?
Çözüm Açıklaması
1718
Soru 20
1703'de Edirne Vak'ası sonrası tahttan indirilen Osmanlı padişahı kimdir
Çözüm Açıklaması
II. Mustafa askerlerinin de kendisine ihanet etmesi üzerine iyice ümidini keserek, Edirne’ye dönüp, tahttan kardeşi III. Ahmed lehine çekildi. Tahttan indikten sonra üzüntüden ve hastalıklarından fazla yaşamayan sultan beş ay sonra 29 Aralık 1703’te Edirne’de vefat etti. Yeni Cami’de Hatice Turhan Sultan Türbesi’ne defnedildi. Doğru cevap B'dir.
