OSMANLI TARİHİ (1566-1789) - Deneme Sınavı - 4

Yazarını tespit edemediğimiz ………………………adlı eserde kanun-ı kadime riayet ve rüşvetin kökünün kazınması temelinde ıslahat yapılması savunulmaktaydı.

IV. Murad ülkede nizam ve asayişi şiddet ve idamlarla sağlamaya çalışırken bundan ulema dahil toplumun bütün kesimleri nasibini almış ve o arada fitne ve bozgunculuk kaynağı olarak görülen ………………………. kapatılarak tütün içilmesi de yasaklanmıştır.

Lehistan cephesindeki olayların halledilmesi sonucunda (1634) rahatlayan IV. Murad, İran seferine çıktı. IV. Murad askerî açıdan önemli bir mevkide bulunan …………………..kalesini fethetmişti(1635).

Sultan İbrahim’in ilk yılları, yeni sultanın yetersizliğine ve aklî bakımdan dengesizliklerine rağmen, Veziriazam ……………………’nın dirayetli idaresi sayesinde nispeten istikrarlı geçti.

Osmanlı-Venedik ilişkilerinde IV. Murad devrinde bozulmalar başlamış ve bir korsan yatağı hâline gelen………………………’a/e karşı sefer hazırlıkları başlamıştı.

Osmanlılar Hanya’yı aldılar ama, adanın en önemli kenti Kandiye dahil Girit’in geri kalan kısmının Venedik’ten alınması ancak ………’da/de gerçekleşebildi.

Devlete ait arazilerden padişahın annesi, kadın ve kızlarına tahsis edilen gelirin adı aşağıdakilerden hangisidir ?

20 Haziran 1652 de veziriazam yapılan ……………………………kötü hasat yılları ve veba salgınına tesadüf eden bu dönemde İstanbul’daki kıtlıkla da baş etmek zorundaydı. Veziriazam, bütçe harcamalarını kısarak çare bulmayı deneyen politikaları yüksek görevlilerin tepkisini çekti. bütün devlet memurlarına irsaliye vergisi koyması, mesken ve değirmenlerden vergi alması vb. uygulamaları büyük tepkilere yol açtı. IV. Mehmed tahttan indireceği yönündeki, saray çevresindeki hasımlarının çıkardığı söylentiler de çıkartılınca 21 Mart 1653’te öldürüldü.

 

IV. Murad devrinde Kadızâde Mehmed Efendi’nin, müteakip devirlerde de Üstüvanî Mehmed Efendi gibi kişilerin önderliğinde tasfiyeci görüşlere sahip bir vaizan grubu bid’atlere (dine sonradan eklenen yeniliklere), tekkelere ve Kur’an’ın makamla okunmasına karşı bir mücadeleye giriştiler. IV. Mehmed devrindeki otoritesizlikten yararlanarak tekkeleri yıkmaya ve bid’atleri kaldırmaya girişen bu hareket aklî ilimlerin tahsiline karşı çıkıyor, musıkî, sema, devran vb. tarikat uygulamalarını, kabir ve türbe ziyaretlerini haram sayıyordu. Söz konusu hareketin adı aşağıdakilerden hangisidir?

Fazıl Ahmed Paşa'nın 1676'da ölümü üzerine yerine kim sadrazam olarak geçmiştir?

Avusturya'nın 1664 yılında imzaladığı hangi antlaşma ile Erdel'den çekilmesi sonucu Osmanlı fetihlerini tamamlamıştır?

- “Köprülü’nün sadaret görevini kabul etmek için şartları şunlardı: Huzura ne telhis ederse kabul edilecek, bütün tayin ve azilleri kendisi yapacak, devlet ileri gelenlerinden birinin teşvikiyle icraatına karışılmayacak ve padişah sadrazamla ilgili çıkarılacak olumsuz söylentilere itibar etmeyecekti”. Soru: Pasajdaki ifadelere göre Köprülü Mehmet Paşa bu tür isteklerde bulunarak aşağıdaki şıklarda belirtilen hangi hedefe ulaşmak istiyordu?

- “Köprülü Mehmed Paşa, 1656’da sadrazam olunca ilk işinin bozulan devlet otoritesini yeniden tesis etmek olduğunu biliyordu. Köprülü, devlet otoritesini tesis etmeye çalışırken, IV. Murad devrinden itibaren İstanbul’da büyük bir güç hâline gelen ……………. onun sadrazamlığının ilk günlerinde aleyhtarlarını sindirmek ve devlet yönetiminde söz sahibi olmak için harekete geçtiler. ……………. yeni sadrazamdan şunları istiyorlardı: İstanbul’daki bütün tekkeleri yıkıp, buraların şeyh ve dervişlerine imanlarını tazelemelerini teklif etmek ve kabul etmeyenleri öldürmek; padişahın huzuruna çıkarak, Peygamber’den sonra ortaya çıkmış bütün bid’atların kaldırılmasını istemek; Padişahların ve ailelerinin yaptırdığı, selâtin camilerinin minarelerinin biri dışındakileri yıkmak. Soru: Metinde boş bırakılan iki yere metnin anlamına ve tarihlendirmeye dayalı olarak aşağıdaki isimlerden hangisi koyabiliriz?

Köprülü Mehmet Paşa’nın sadarete getiriliş tarihi aşağıdakilerden hangisidir?

1669 tarihinde Kandiye’nin feth edilmesi Osmanlı Devleti açısından ne anlama geliyordu?

Kamaniçe’nin fethi, Osmanlılar için aşağıdaki şıklardan hangisindeki anlamı ifade ediyordu?

24 Temmuz 1660’da gerçekleşen yangın İstanbul’da nerede çıkmıştı?

“(……… ……..) Paşa, Köprülü’nün Erdel seferi davetine uymadığı gibi, padişahtan, sadrazamı azletmesini istedi. Bu isteği kabul edilmeyince Anadolu’da büyük bir Celâli isyanı başlattı. Celâliler, Bursa’ya varınca şehir kadısı ve eşrafından birkaç kişiyi Edirne’de bulunan padişaha gönderip, isteklerinin kabulünü istediler. Ancak IV. Mehmed, hepsini katledeceği yönünde ağır bir cevap verdi. Padişah, daha sonra Celâlilerin mektuplarını Erdel seferinde olan sadrazama göndertti”. Soru: Metindeki ipuçlarını dikkate aldığımızda parantez içerisinde boş bırakılan yere aşağıdaki isimlerden hangisi konulmalıdır?

Köprülü Mehmet Paşa’nın sadareti döneminde İstanbul Rum patriki Partenios’un idam edilmesinin sebebi aşağıdakilerden hangisi idi?

Köprülü Mehmet Paşa sadaretinin ilk döneminde mali tedbirleri aldıktan sonra hangi devletin donanmasına savaş açtı?