OSMANLI MUTFAĞI

Eminler; saray mutfaklarının iaşesini sağlar, mutfak erzakının dağıtımını organize eder, gelir ve harcamaların muhasebesini yapar ve bazen de padişahın inam ve sadakalarını dağıtmak için görevlendirilirler. Mutfak personellerinin tayini ile ilgili arz verme yetkisi kilercibaşıya aittir ve Fatih Sultan Mehmet zamanında kanunlanmıştır.

Mutfakta personelin maaş ve giyecekleri emin tarafından değil ağa rütbesiyle mutfak birliklerinin başına getirilen aşçıbaşı tarafından verilmekteydi. Doğru yanıt B'dir.

Sultan I.Bayezid'in oğullarından olan ve fetret devrine damgasını vuran Düzme Mustafa'nın lalası İlyas Şarabdar olarak tanınmaktaydı ve bu da erken dönemde şarabdar olarak tanınan devlet görevlilerin varlığına işaret etmektedir.

Bursa’daki Has Un Kârhânesi, İstanbul dışında olan, mutfağa bağlı tek işletmedir. Topkapı Sarayı'nın has un ihtiyacı buradan kaşılanmakta ve düzenli olarak temin edilmekteydi.

Helvahânede yapılan helvaların en gözdesi, kayıtlarda zülbiye ve zülâbiye olarak da
geçen zülbâye helvasıydı. Yılın her mevsiminde rağbet oldukça fazlaydı ve bayramlarda dışarıdan alım yapılabiliyordu.

Kuruluş Döneminde Osmanlı saraylarının mutfak hizmetleri çaşnigirler tarafından yürütülmekteydi.

Şarabdârlar şarabhâne denilen yerlerde sultanın içeceklerini hazırlayan kişilerdir.

Matbah-ı Has diğer adıyla Has Mutfak saray mutfaklarının en önemlisidir. Sadece padişah yemeklerini yapmakla sınırlı değildir. Padişah yemekleri bu mutfakta kuşhane denilen özel bölümde yapılırken haseki sultan ve odalıklar da yemeklerini bu mutfaktan almaktaydı. Doğru yanıt A'dır.

Matbah-ı Has (Has Mutfak); Saray halkının yemeklerinin yapıldığı mutfakların en
önemlisidir.

Matbah-ı Ağayân (Ağalar Mutfağı); Kanunî döneminde bu mutfak, saray ağalarının
önemli bir kısmı ile saray hizmet bölüklerinin ileri gelenlerinin ihtiyacını görmekteydi.

Saraya iaşe temininde birinci kriter kalite olduğu için nakliye maliyetine bakılmaksızın
her ürünün en iyisi nerede yetiştiriliyorsa oradan teminine çalışılmıştır. Meselâ,
Diyarbakır’dan üzüm, Mardin’den erik, Osmancık’tan turşu, Amasya’dan elma, Eflak ve
Boğdan’dan bal, koyun ve tuz, taşıma maliyetleri çok yüksek olmasına rağmen sürekli talep edilen mallardır.

Ocaklık tayin edilen yerler ve ürünleriyle ilgili olarak; sabun için Trablusçam ve Urla tayin edilmişti. İznik ise kuru soğan için ocaklık tayin edilen bir yerdi. Doğru yanıt 'E'dir.

Matbah-ı Âmire Emaneti, II. Mehmed döneminde kurulmuştur

Osmanlı saray mutfağında pişirilen nân-ı müdevver, nân-ı pîç, rikak gibi ürünler unlu yiyecek sınıfına girmektedirler.

Osmanlı saray mutfağında pişirilen zülbiye, rikak, pişmani gibi ürünler tatlı sınıfına girmektedirler.

Osmanlı mutfağının iaşesinde bal, koyun ve tuz Eflak ve Boğdan'dan temin edilmiştir.

Bursa’daki Has Un Kârhânesi, İstanbul dışında olan, mutfağa bağlı tek işletmedir. Bursa
sarayının içinde kurulan kârhâneye bağlı bir de un ambarı yer almaktaydı.

16. yüzyıl ortalarında İstanbul'a giren ve saray sakinlerinin tam olarak ne zaman tanıştıkları bilinmeyen içecek kahvedir. Kahve içmek sarayda yalnızca padişah, Valide Sultan, Haremin ileri gelenleri, Divan mensupları ve saray ağalarından oluşan elit kesime mahsus bir ayrıcalıktı. Doğru yanıt E'dir.

Kuruluş Döneminde Osmanlı saraylarının mutfak hizmetleri çaşnigirler tarafından yürütülmektedir.

Sarayda matbah-ı has içinde padişahın yemeğinin pişirildiği yerin ismi Kuşhanedir.