OSMANLI MUTFAĞI - Deneme Sınavı - 7

Çoğunluğu Batı Anadolu’dan tedarik edilen gıdalarda kafes, şeker ve baharat taşımada kullanılıyordu.

Sarayda az sayıda kimsenin kullanabildiği altın ve gümüş sofra gereçleri mutfak bütçesini zorlayacak kadar pahalıydı. Büyük ihtimalle bu alımlar iç hazine tarafından yapılmış ve miktar ve fiyat hazine defterlerine kaydedilmiştir.

Yasak esasen, seferde bunalan Osmanlı maliyesini rahatlatmayı amaçlamaktadır.

İstanbul kadısının yardımıyla şehir çarşılarında yapılan teftişlerle saraya ait tuğralı kap kacaklar tespit edilmeye çalışılmaktaydı.

Tamir edilemeyecek kadar tahrip olan bakır kap kacaklar Tophane-i Amireye gönderilerek eritiliyor ve yeniden bakır imal ediliyordu.

Kaşıkların en pahalısı, yapımından “şir-mahi” kullanılmaktadır. Şir-mahi, aslan balığına verilen isimdir. Kemiklerinden kaşık sapının yanında bıçak sapı da yapılmaktaydı. Diğer bir değerli kaşık ise sedeften yapılandır.

Kayıtlarda bıçakların bilenmesine yarayan iki araç geçmektedir. Bunlar masat ve mekki’ dir.

Değişim dönemi olan 19. Yüzyılda kullanılan mutfak araç gereçlerinden şüphesiz en yaygını, klasik dönemde olduğu gibi bakır kap kacaklardır.

1830’lu yıllardan itibaren alafranga yani “ Avrupa usulü sofrada yemek yeme şekli öncelikle” Osmanlı Sultanı II. Mahmud tarafından tanınmaya ve benimsenmeye başlanmıştır.

Osmanlı saray mutfağının genel adı Matbah-ı Amire'dir.

Osmanlı döneminde sırtında su kırbası taşıyan kişilere Saka denmektedir.

Sapan, 19. yüzyılda Saray mutfağında kullanılan yardımcı araç-
gereçlerden biri değildir.

Bakır araç-gereçlerin temizlik ve bakımı kalayhanede yapılmaktadır.

Osmanlı halkının sofra düzeninde üzerinde yemek yediği araç sinidir.

Osmanlı sarayında pişirilen yemekler padişahlara genellikle altın kaplar içinde sunulurdu.

Osmanlı sarayında kaşık saplarının yapımında kullanılan “şir mahi” aslan balığı kemiğinden yapılmıştır.

Çanak Yağması: Türklerde çok eski bir gelenek olan çanak yağması bayramlarda veya düğünlerde halka ve askerlere verilen ziyafeti ifade eder. Bu ziyafetin insanları eğlendirmenin yanında şenlik havasında geçtiği için psikolojik bir yönü de vardır.

Kahve Osmanlı topraklarına 16. yüzyılda girmiştir ve dolayısıyla kahve araç gereçleri de 1500'lü yılların sonlarına doğru yaygınlaşmıştır.

Ramazan’ın 15. günü yeniçerilere baklava ikram edilirdi. Saray fırınlarında hazırlanan baklava tepsileri futalara (peştamal) sarılarak sırıklara bağlanır ve eğlenceli bir şekilde Fatih’deki Hırka-i Şerîf Camii’ne kadar taşınırdı. “Baklava Alayı” denilen bu merasim oldukça tantanalı ve gösterişli olurdu. Yeniçeriler tepsilerdeki baklavaları yer, bir gün sonra tepsi ve futaları saray mutfağına iade ederlerdi.

kafes, şeker ve baharat taşımada kullanılırdı.