OSMANLI MUTFAĞI - Deneme Sınavı - 9

Matbah-ı Ağayân (Ağalar Mutfağı); Kanunî döneminde bu mutfak, saray ağalarının
önemli bir kısmı ile saray hizmet bölüklerinin ileri gelenlerinin ihtiyacını görmekteydi.

Saraya iaşe temininde birinci kriter kalite olduğu için nakliye maliyetine bakılmaksızın
her ürünün en iyisi nerede yetiştiriliyorsa oradan teminine çalışılmıştır. Meselâ,
Diyarbakır’dan üzüm, Mardin’den erik, Osmancık’tan turşu, Amasya’dan elma, Eflak ve
Boğdan’dan bal, koyun ve tuz, taşıma maliyetleri çok yüksek olmasına rağmen sürekli talep edilen mallardır.

Matbah-ı Âmire Emaneti, II. Mehmed döneminde kurulmuştur

Osmanlı saray mutfağında pişirilen nân-ı müdevver, nân-ı pîç, rikak gibi ürünler unlu yiyecek sınıfına girmektedirler.

Osmanlı saray mutfağında pişirilen zülbiye, rikak, pişmani gibi ürünler tatlı sınıfına girmektedirler.

Osmanlı mutfağının iaşesinde bal, koyun ve tuz Eflak ve Boğdan'dan temin edilmiştir.

Bursa’daki Has Un Kârhânesi, İstanbul dışında olan, mutfağa bağlı tek işletmedir. Bursa
sarayının içinde kurulan kârhâneye bağlı bir de un ambarı yer almaktaydı.

16. yüzyıl ortalarında İstanbul'a giren ve saray sakinlerinin tam olarak ne zaman tanıştıkları bilinmeyen içecek kahvedir. Kahve içmek sarayda yalnızca padişah, Valide Sultan, Haremin ileri gelenleri, Divan mensupları ve saray ağalarından oluşan elit kesime mahsus bir ayrıcalıktı. Doğru yanıt E'dir.

Kuruluş Döneminde Osmanlı saraylarının mutfak hizmetleri çaşnigirler tarafından yürütülmektedir.

Sarayda matbah-ı has içinde padişahın yemeğinin pişirildiği yerin ismi Kuşhanedir.

Saray içinde Has mutfağın yanında bulunan, çeşitli şerbetler, reçeller, helvalar, macunlar, tursular, ilaçlar, esanslar ve kokulu sabunlar yapılan yerin adı Helvahanedir.

Sarayda Mal miktarlarının belirlenmesinden saraya ulaştırılmasına kadar geçen sürece iaşe süreci denir.

Saray halkı günde 2 öğün yemek yerdi.

Sarayda ekmek yapımında kullanılan 2 çeşit un vardı.

Yulaf unu saray halkının beslenmesinde ortaya çıkan önemli ürünlerden değildir.

Saray mutfağında özellikle Hırka-ı Şerif ziyaretinin yapıldığı Ramazan ayının ortasında ve ulufe ödeme günlerinde Yeni Çerilere Rikak Baklavası ikram edilirdi.

Saray halkının tarafından sevilen ve yapımında pirinç, şeker, safran, öğütülmüş fındık ve bademli bir nişasta bazlı tatlı zerdedir.

Saray mutfağında hoşaf, boza, kahve ve şerbet gibi içeceklerin sıklıkla tüketildiği görülürken yeşil çay tüketimi görülmemektedir.

Bu bağlamda Selçuklu saray mutfağına bakıldığında Büyük Selçuklularda, beslenmeye yönelik faaliyette bulunan dört kurum dikkati çeker: çaşnigirlik, şarabdârlık, vekîl-i haslık ve hansâlârlık

Şarabdârlar ise şarabhâne denilen yerlerde sultanın içeceklerini hazırlayan kişilerdir.