OSMANLI MERKEZ VE TAŞRA TEŞKİLATI

Ayrıntılı (mufassal) tahrir defterleri bir sancaktaki bütün yerleşimlerde (kasaba, köy) yaşayan, büluğ çağı üzerindeki vergi yükümlüsü erkek nüfus ile o yerleşim yerinden elde edilen vergiler yazılırdı.

IV. Murad devrinde ocakta ıslahat yapılmaya çalışıldıysa da devşirme yöntemi giderek terk edilerek XVIII. yüzyıl ortalarında son kez devşirme yapıldığı belirtilmektedir.

Mevâcib: Aylık, maaş. Hicri takvime göre kapıkullarına üç ayda bir yapılan maaş ödemesi.

Paşakapısı devlet yönetimini yürütmek için zaman içinde değişen bir örgüte sahipti. Sadrazamın bu teşkilatı Harem, Selamlık ve Kalem dairelerinden oluşuyordu.

Divan-ı Hümâyun kalemlerinden birisi olan Âmedî kalemi XVIII. yüzyılda kurulmuş, sadrazam birçok yazışmasını bu kalem aracılığıyla yapmıştır.

Kalemiye kariyeri ulema, köylü ve kul çocuklarına açıktı. XVI. yüzyılın ortalarında itibaren, esnaf teşkilatındaki usta-çırak ilişkisine benzer biçimde, kalemiyede de hizmet içi eğitim yoluyla yükselme yolu yaygınlaştı.

XVI. yüzyıl başlarında, Anadolu ve Rumeli defterdarlıklarına ek olarak bir Arap Defterdarlığı kurulmuştu.

Kanunî devrinden itibaren önemli beylerbeyliklere kubbe vezirleri vali atanmaya başlanmış, daha sonra kubbe vezirleri dâhil, eyalet vezirleri hariç vezirleri olarak ikiye ayrılmıştır.

Ankara’da bulunan âyân ailesi Müderriszadelerdir. Çevre illerde ise Canik (Samsun ve çevresi)’te Canikli Ali Paşa ve evladı Bilecik’te Kalyoncuoğulları, Rize’de Tuzcuoğulları ve Yozgat’ta Çapanoğulları vardır.

Başarısız şehzadelerin yetişmesi Osmanlı Devletinin 1600-1800 yılları arasında mali ve askeri kapsamlı bir dönüşüme girmesinin temel sebeplerinden biri değildir.

Osmanlı tarihini dönemsel olarak incelemek istersek aşağıdakilerden hangisi ilk dönem Hudut boyları: Uç beyleri dönemi olur.

Osmanlı'da Klasik Dönem 3.Selim'e kadar sürmüştür.

Hepsi Osmanlı Devleti'nin Klasik Dönemden sonra girdiği değişim sürecinin sebeplerinden biridir.

Paşakapısı Sadrazamlara verilen konakların selamlık kısma verilen addır.

Hicri takvime göre kapıkullarına üç ayda bir yapılan maaş ödemesine Mevâcib adı verilir.

Özellikle Karlofça Antlaşmasından itibaren dış ilişkilerde daha etkili ve önemli rol oynamaya başlayan makam Reisülküttaplık'tır.

Hepsi tımar sisteminin bozulma sebeplerinden biridir.

Hepsi âyân ve eşrafın güçlenmesine yol açmıştır .

18.yy'da Osmanlı Devleti'nde İzmir bölgesinde etkin olan âyân ailesi Katipoğulları 'dır.

Değişme, bozulma ya da dönüşüm denilen olguyu anlamak için öncelikle Osmanlı tarihinin dönemleri hakkında kısa bir değerlendirmeye ihtiyaç vardır. Osmanlı tarihçiliğinin önde gelen ismi Halil İnalcık, dönemlendirmede katı bir teorik çerçeve yerine Osmanlı tarihinin birbirini izleyen dönemlerini şu açılardan incelemeyi öneriyor: • Osmanlılarla yabancı güçler arasındaki denge,

• hükümdarın otoritesinin imparatorluktaki gelişimi,

• öbür güçler karşısında tesis ettiği denge,

• ve nihayet devletin askerî, malî ve sosyal kurumlarının dayandığı toprak tasarrufu sisteminin işleyişi.