OSMANLI MERKEZ VE TAŞRA TEŞKİLATI

Fatih Sultan Mehmed döneminde tahta geçen hanedan mensubunun diğer kardeşlerini veya varsa amca ve amca
çocuklarını katlettirilmesi yani “kardeş katli” uygulaması başlamıştır.

Buna göre doğru cevap C (Fatih Sultan Mehmed) şıkkıdır.

Eski Türklerdeki kut kelimesinin anlamı çok tartışılmış, saadet, mutluluk, baht, talih gibi anlamlarının aslında ikincil derecede önemli olduğu, hâkim anlamının devlet/devletlû olduğu üzerinde durulmuştur. Kut’un aslında siyasî hâkimiyetkudreti anlamında anlaşılmaktadır.

Kelime anlamı “iç, içeri” olan ve hükümdarın resmî ve özel hayatının içiçie geçtiği Enderun’un amiri Babüssaade Ağasıdır. Burası içoğlanların (gulamlar) hizmet ederek hizmet içi eğitim gördüğü bölümdür. Enderun Mektebi II. Murad devrinde Edirne Sarayında kuruldu.

Enderun’un amiri Babüssaade Ağasıdır.

Enderun içoğlanların (gulamlar) hizmet ederek hizmet içi eğitim gördüğü bölümdür. Enderun Mektebi II. Murad devrinde Edirne Sarayında kuruldu.

Ekberiyet usulü, yani hükümdarın ölümü veya hal’i üzerine tahta hanedanın ekber ve erşed (en yaşlı ve akıllı) erkeküyesinin geçmesi, 1876’da ilan edilen Kanun­ı Esasî’de yer aldı.

Osmanlı Beyliğinin ilk dönemlerinde Osman Bey’in arkadaşları ve aile mensuplarının yönetime katıldığı yani ülüş sisteminin uygulandığı anlaşılmaktadır. Bu gelenek Orhan Gazi döneminde de devam etti.

Şehzadelere sancakta lalaları ve anneleri eşlik eder, ayrıca kalabalık bir kapı halkları olurdu. Şehzadenin en güvenilirmüttefiki, sancakta ona eşlik eden annesiydi. Bunun istisnalarından Kanunî’nin eşi Hürrem, oğulları arasında tercihyapmayarak merkezde kalmıştır. Lalalar ise sultan tarafından şehzadeyi denetlemekle görevlendirilirdi. Türk­İslâm tarihinde atabeğlerin konumlarını kullanarak devletler kurması tecrübesi karşısında Osmanlılar lalaları merkeziotoritenin çıkarına uygun bir konuma getirdiler.

Kanunî döneminde Padişahın en yakınında eşi Hurrem ve kızı Mihrimah’ın yanında damat sadrazamlar olmuştur. Mustafa Âli ve Koçi Bey damat sadrazam uygulamasını Kanunî’ye atfetseler de uygulama II. Bayezid devrine kadaruzanır. XV. yüzyıl ortalarından itibaren sultan kızları sadece devşirme devlet adamlarıyla veya onların çocuklarıylaevlenmeye başladılar.

Fatih Kanunnamesinde Padişahın mutlak vekili ve herkesin büyüğü olarak (“vüzerâ ve ümerânın ...başıdır, cümlenin ulusudur”) tanımlanan veziriazam aynı zamanda padişahın katılmadığı seferlere serdar­ı ekrem unvanıyla başkomutanlık ederdi. Diğer vezirlerin sayısı 3 ila 7 arasında değişmiştir. Kubbealtı veziri denilen bu kişiler de zamanzaman serdar unvanıyla seferlere komutanlık ederdi.

Divan’ın vezirler dışındaki üyeleri, Rumeli ve Anadolu kazaskerleri, Nişancı, Rumeli ve Anadolu Defterdarları idi. Kazaskerler ilmiye sınıfının tayin, azil vb. işleriyle, şer’î konularda intikal eden davalara bakarken Müf­ti-yi Kanun olarak tanımlanan Nişancı kanunların tedvini, tahrir işlemleri vb.nin yanında ferman  ve beratlara Padişahın tuğrasınıçekmekle yükümlüydü. Nişancı ve emri altındaki reisülküttab Divan bürokrasisini idare ederdi. Defterdarlardan Rumeli Defterda rı aynı zamanda Başdefterdar idi. Devletin malî işlerinde Padişahın vekili olan defterdarların emri altında giderek gelişen bir bürokratik aygıt, maliye kâtipleri vardı. Yeniçeri Ağası vezirliğe yükselince Divan üyesi olurdu. XVI.yüzyılda Osmanlı donanmasının gelişmesine paralel olarak Kaptan­ı Derya da Divan üyesi oldu. Rumeli Beylerbeyi ise İstanbul’da bulunduğu zamanlarda Divan toplantılarına katılırdı.