OSMANLI İKTİSAT TARİHİ

Osmanlılar ilk kez sikke adı verilen parayı Orhan Bey döneminde bastırmışlardır. Bundan öncesinde küçük ve değerli isimsiz sikkeleri piyasaya sürdüler.

Mürettiphane: Dizgicilerin çalıştığı yer.

Kalavrahane: Osmanlılarda Ayakkabı ve deri işlerinin yapıldığı yer.

Muvakkithane:Osmanlılarda namaz vakitlerinin belirlenmesinde kullanılan saatlerin ayarlarının yapıldığı yer.

Mücellithane: Osmanlılarda ciltlenme işlerinin yapıldı yer.

Darphane: Osmanlılarda paranın basıldığı yerdir. Dolayısıyla doğru cevap D'dir.

Osmanlılarda, Fatih Sultan Mehmet döneminde basılan ilk altın paraya sultani ya da hasene-i sultaniye adı verilirdi.

Osmanlılar Döneminde gümüş sikke para düzeninin temel taşını oluşturuyordu. Altın sikke tüccarlar arasında büyük ödemeler yapmak için kullanılırdı ve mangırlar ise daha çok küçük alışverişlerde kullanılıyordu.

Bütçe açıkları ve devletin ek gelir sağlama ihtiyacı duyması gibi mali nedenlerle; ekonomide para talebinde meydana gelen artış nedeniyle tedavüldeki para miktarını artırma ihtiyacının ortaya çıkmasıyla; bazı toplumsal kesimlerden kâr elde etme amacıyla gelen enflasyon taleplerini karşılama amacıyla; darphanelerin kötü işletilmeleri nedeniyle; tedavüldeki madeni paralar sık kullanımdan dolayı eskimesi için sikkelerin kenarlarının kırpılması zorunluluğu nedeniyle tağşiş yapılmıştır. Dolayısıyla doğru cevap D'dir.

Vücuh ortaklığına parasız ortaklıkta denir. Parası olmayan fakat şöhreti olan iki ortağın finansal ihtiyacını karşılamak amacıyla oluşturulmuştur. Doğru cevap B'dir.

Gresham Kanunu olarak ifade edilen iyi para kötü parayı kovalar ilkesi, halkın değeri düşük ya da itibarsız olarak görülen parayı saklama düşüncesinde olurken; değersiz parayı piyasaya sokma hali olarak ifade edilebilir. Doğru cevap C'dir

Kaime uzun kağıda yazılan ferman anlamına gelir. Bu yüzden doğru cevap C'dir.

Galata Bankerlerinin kurmuş olduğu bankanın adı Dersaadet Bankasıdır. Doğru cevap A'dır.

Moratoryum devletin borçlarını ödeyemez duruma geldiğini ilan etmesidir. bu yüzden doğru cevap D'dir.

Osmanlılar kendi adlarına ilk sikkeyi İlhanlıların Anadolu’daki egemenliklerinin sona ermesinden sonra, Orhan Bey zamanında (1326-27) bastırdılar. Doğru yanıt “B” şıkkıdır.

Osmanlı Devleti’nde para basımını Darphane olarak adlandırılan işletmeler yapmaktaydı. Doğru yanıt “D” şıkkıdır

Osmanlı tarihinin en popüler altın parası ise Türkçede yaldız altunu diye adlandırılan Venedik dükası oldu. Doğru yanıt “C” şıkkıdır.

Osmanlıların kendi adlarına bastırdıkları ve sultani ya da hasene-i sultaniye adı verilen ilk altın sikkeler, Fatih Sultan Mehmed döneminde (1477-78) basıldı. Doğru yanıt “D” şıkkıdır.

Real kuruş 17. yüzyılın ortalarına kadar popülerdi, fakat bu tarihten itibaren ortadan kayboldu. Esedi kuruş işte bu ortadan kayboluştan sonra popüler para oldu. Altın sikkeler, tüccarlar tarafından büyük ödemeler yapmak için kullanılıyordu; gümüş sikke para düzeninin temel taşını oluşturuyordu; mangırlar ise günlük alışverişlerde çokça kullanılıyordu. Doğru yanıt “C” şıkkıdır.

Tahta yeni çıkan sultan, eski sikkelerin tedavülünü yasaklayarak, kendi sikkelerini darp ettirirdi. Bu tecdid-i sikke siyaseti olarak adlandırılırdı. Ancak Kanuni Süleyman’dan sonraki padişahlar bu siyaseti terk etmişlerdir. Doğru yanıt “C” şıkkıdır.

Tağşiş uygulamalarına en çok Fatih döneminde rastlanmaktadır. 1444’e kadar akçenin gümüş içeriği oldukça istikrarlı bir seyir izlemişti. Buna karşılık 1444-1481 arasında akçenin ağırlığı ve gümüş içeriği tam 6 kez düşürüldü. Doğru yanıt “B” şıkkıdır.

ÇÖZÜM: Tağşişin çeşitli amaçları vardır: Bütçe açıkları ve devletin ek gelir sağlama ihtiyacı duyması gibi mali nedenlerle; ekonominin para talebinde meydana gelen artış nedeniyle tedavüldeki para miktarını artırma ihtiyacının ortaya çıkmasıyla; bazı toplumsal kesimlerden kâr elde etme amacıyla gelen enflasyon taleplerini karşılama amacıyla; darphanelerin kötü işletilmeleri nedeniyle; tedavüldeki madenî paralar sık kullanımdan dolayı eskidiği için sikkelerin kenarlarının kırpılması zorunluluğu nedeniyle tağşiş yapılmıştır. Doğru yanıt “C” şıkkıdır.

Osmanlılar poliçeye benzeyen süftece ve kitabu’l-kadı (kadı mektubu) diye adlandırılan belgeleri sıklıkla kullanmaktaydılar. Bir diğer kredi mektubu türü, havaleydi. Havale yazılı talimatla uzak bir kaynaktan ödeme yapılmasına olanak sağlamaktaydı. Havale büyük miktarlarda nakidin taşınmasından doğacak tehlikelere karşı tercih edilmekteydi. Doğru yanıt “B” şıkkıdır.

Osmanlı iş dünyasında görülen ortaklık türleri içerisinde mudarebe, müfavaza, inan ve vücuh ortaklıklarını sayabiliriz. Osmanlılarda daha sınırlı ölçülerde kullanılan müfavaza iş ortaklığı, ortaklar› sermaye, emek, kâr ve sorumluluk açısından eşit kabul ediyordu. Müfavaza ortaklıklarının üç temel özelliği vardı: ortakların her açıdan tam eşitliği, tüm ticari faaliyetlerin anlaşmaya dâhil edilmesi, ortakların karşılıklı temsil yetkisi ve kefaleti. Doğru yanıt “B” şıkkıdır.