OSMANLI İKTİSAT TARİHİ

Para bir ekonomik yapı içerisinde üç temel fonksiyon üstlenmektedir: Değişim aracı olma, hesap birimi olma ve değer muhafaza aracı olma. Doğru cevap C'dir.

Ekonomilerin tarımsal üretime dayalı olduğu, dolayısıyla geçimlik ekonomi özelliği arz ettiği, ülke topraklarının sahibi olan devletin ekonomik rolleri organize ettiği ve performansı denetleyebildiği, gelirin oluşumuna ve yeniden dağılımına doğrudan müdahale edebildiği ekonomik yapılanmayı içeren dönem Klasik dönemdir. Doğru cevap A'dır.

Osmanlılar kendi adlarına ilk sikkeyi İlhanlıların Anadolu’daki egemenliklerinin sona ermesinden sonra, Orhan Bey zamanında (1326-27) bastırdılar. Doğru cevap B'dir.

Osmanlı tarihinin en popüler altın parası ise Türkçede yaldız altunu diye adlandırılan Venedik dükası oldu. Doğru cevap A'dır.

Osmanlıların kendi adlarına bastırdıkları ve sultani ya da hasene-i sultaniye adı verilen ilk altın sikkeler, Fatih Sultan Mehmet döneminde (1477-78) basıldı. Doğru cevap A'dır.

Tağşiş uygulamalarına en çok Fatih Sultan Mehmet döneminde rastlanmaktadır. 1444’e kadar akçenin gümüş içeriği oldukça istikrarlı bir seyir izlemişti. Buna karşılık 1444-1481 arasında akçenin ağırlığı ve gümüş içeriği tam 6 kez düşürüldü. Bu işlemlere tashih-i sikke adı verilmekteydi. Doğru cevap A'dır.

Para vakıfları daha önceki dönemlerde var olmakla birlikte meşru zeminine Kanuni Süleyman zamanında, bilhassa Şeyhülislam Ebussuud Efendi'nin fetvaları neticesinde kavuşmuştur. Doğru cevap D'dir.

1731 yılından sonra akçe, ana hesap birimi olmaktan çıktı. Doğru cevap E'dir.

Sultani,  Fatih Sultan Mehmet zamanında basılan altın sikkelerdir. Diğerleri ise 1697 ile 1728 yılları arasında basılmıştır. Doğru cevap A'dır.

Osmanlı’da ilk kâğıt paralar kaime adıyla 1840’da tedavüle çıkarılmıştır. Doğru cevap D'dir.

Osmanlılar kendi adlarına ilk sikkeyi İlhanlıların Anadolu’daki egemenliklerinin sona ermesinden sonra, Orhan Bey zamanında (1326-27) bastırdılar.

Klasik Dönem kavra­mı ile ekonomilerin tarımsal üretime dayalı olduğu, dolayısıyla geçimlik ekonomi özelliği arz ettiği, ülke topraklarının sahibi olan devletin ekonomik rolleri organi­ze ettiği ve performansı denetleyebildiği, gelirin oluşumuna ve yeniden dağılımına doğrudan müdahale edebildiği ekonomik yapılanmayı kast ediyoruz. Osmanlı Devleti için bu dönem genellikle 1300-1600 yılları ile temsil edilir.

15. yüzyılın son çeyreğinde altın sultani­nin piyasaya sürülüşüne kadar, Osmanlı sikkeleri gümüş akçe ile bakır mangırdan oluşuyordu.

Kanuni Sultan Süleyman ve II. Selim devirlerinde imparatorluk içinde 70’in üzerinde darphanenin faaliyette olduğu bilinmektedir.

Osmanlı Devleti yabancı sikkelerin tedavülüne izin vermekteydi. Dolaşımdaki diğer paralar iki büyük gümüş paraydı: Hollanda kaynaklı esedi kuruş ve İspanya kaynaklı real kuruş. Real kuruş 17. yüzyılın ortalarına kadar popülerdi, fakat bu ta­rihten itibaren ortadan kayboldu.

Osmanlı tarihinin en popüler altın parası ise Türkçede yaldız altunu diye adlandırılan Venedik dükası oldu. Flori de denilen düka altınlarının üzerine, dolaşımına resmi olarak izin verildiğini gösteren (şah) damgası vurulmuş­tur.

1844 tarihinde Tashih-i Sikke işlemiyle 100 gümüş kuruş 1 altın liraya eşit ka­bul edilmiş ve altın ile gümüş 15,09 oranı üzerinden birbirlerine bağlandıktan son­ra Osmanlı altın ve gümüş sikkelerinin standartları değişmemiştir.

Osmanlı tarihindeki Yenileşme Dönemi'nde, yeni para düzeninde sikkelerin büyüklüklerinin ve standartlarının tanımlanması için bir süre geçtikten sonra, 1720’lerin başında yeni yelpaze şekillendi. 1731 yılından sonra akçe, ana hesap birimi olmaktan çıktı. Kuruş, zolota ve 20 paralık sikke orta ve büyük işlerde, 1, 5 ve 10 paralık sikkeler ise günlük, küçük işlemlerde kullanılıyordu.

Osmanlı İmparatorluğunda, 1910 tarihinde kabul edilen bir kanunla, nikel paralar tedavüle sokulmuştur.

Osmanlı İmparatorluğunda, 1910 tarihinde kabul edilen bir kanunla, nikel paralar tedavüle sokulmuştur. Ancak bu kararname de para piyasasındaki karışıklığı gideremediği için, 1916 yılında Tevhid-i Meskûkat (paraları birleştirme) kanunu yayınlandı. Bu yasa kıymet ölçeği olarak altını, birim ölçeği olarak kuruşu kabul etmiştir.