OSMANLI DİPLOMASİSİ

Bütün seçenekler bu dönemdeki sembol isimlerdendir.

1856 yılında toplanmıştır.

Bahsedilen antlaşma Londra Antlaşmasıdır.

Sultan Abdülmecid zamanında ilan edilmiştir.

Özellikle de İngiltere Büyükelçisi Stratford Canning’in (1825-1858) Saray ve Babıâli üzerindeki etkisi ve tasarruf­ları dönemin kaynaklarında fazlasıyla gündeme gelmektedir. Başta Abdülmecid olmak üzere duruma göre Sadrazam veya Hâriciye Nâzırları’yla her türlü meseleyi görüşebilme, istemediği bürokratları görevden alma veya başka yere tayin edilmesi noktasında sözü dinlenen ve İstanbul’daki en etkili diplomat olarak tarihe geçmiştir.

İstanbul’un Mehmed Ali Paşa tarafından tehdit edilmesi üzerine Rusya’nın donanmasını İstanbul’a göndermesi, Rus askerinin karaya çıkması ve bu devletle Hünkâr İskelesi İttifak Anlaşması’nın imzalanması, bu kez bambaşka bir diplomatik sorunun patlak vermesine yol açmıştır: Boğazlar Sorunu.

Hasta Adam, Rus Çarı I. Nikola tarafından Osmanlı Devleti’nin içinde bulunduğu kötü durumu ifade etmek için ilk defa kullanılmıştır.

Rusya’nın dinî amaçlı bu izahına rağmen muhtemel bir Osmanlı-Rus savaşından en fazla rahatsızlık duyan Avusturya olmuştur. Zira savaşı kazanma ihtimali yüksek olan Rusya’nın Balkanlar’a kadar inmesi Avusturya için büyük bir tehlike olabilirdi. Bundan dolayı Avusturya, bu savaşın önüne geçebilmek için Viyana’da kongrenin toplanmasını sağlamış ve Gayr-i Müslimler için istenen dinî imtiyazların garanti edilmesini sağlamaya çalışarak, Rusya’nın savaş mazeretini elinden almak ve önünü kesmek istemiştir.

Seçeneklerde belirtilenlerin tümü Kırım Harbinin sonuçlarındandır.

Ayastefanos’a gelen Ruslarla barış görüşmelerinin yapılması için Hâriciye Nâzırı Safvet Paşa birinci ve Berlin Büyükelçisi Sadullah Paşa ikinci temsilci olarak
görevlendirilmiştir. Görüşmeler neticesinde 3 Mart 1878’te ise Ayastefanos Barış
Antlaşması yapılmıştır.  Bu şekilde Ayastefanos, Osmanlı tarihinin en ağır barış anlaşmalarından bir olarak tarihe geçmiştir.

III. Selim, Avrupa’nın önemli merkezlerinde ilk defa daimî elçilikler açmıştır. 1793 yılında Londra’dan başlayarak Avrupa’nın çeşitli başşehirlerinde daimî elçiliklerin açılması, Osmanlı diplomasisinde yeni bir dönemin başlangıcı olmuştur. Bu elçiliklerin açılmasındaki en önemli husus, Osmanlı Devleti’nin modern Avrupa diplomasisine eklemlenmesidir. Doğru yanıt B'dir.

Dış temsilcilikler teşkilat olarak söyle belirlenmiştir: Sefâret-i Kübra (Büyükelçilik), Sefâret (Elçilik), Başşehbenderlik (Baş Konsolosluk), Şehbenderlik (Konsolosluk), Şehbender Vekâleti ve Tüccar Vekâleti. Sefâret Vekâleti makamı teşkilat yapısında bulunmamaktadır. Doğru yanıt C'dir.

Mahmud Nedim Paşa bir şekilde kendi istikbâlini ve devletin menfaatini Rusya’da görmüş ve Rus yanlısı siyaset takip etmiştir. Mahmud Nedim Paşa Rusya ile münasebetlerini öylesine ilerletmişti ki, Rus Büyükelçisi Nikolai Pawlowitsch İgnatijew’e (1832-1908) danışarak iş yapmasından dolayı; hatta daha da ileri giderek “bir Moskof dostu olarak tanındığı için halk tarafından -hakaret anlamında-Nedimof diye anılan” bir devlet adamı olmuştur. Doğru yanıt D'dir.

Osmanlı Devleti Kavalalı Mehmet Ali Paşa isyanı karşısında İngiltere’nin desteğini alabilmek için 16 Ağustos 1838 tarihinde Balta Limanı Ticaret Antlaşması imzalanmıştır. Bununla sadece İngiltere’ye önemli iktisadî tavizler verilmiş, daha sonraki günlerde antlaşma Avrupa’nın birçok devletine de teşmil edilmiştir. Doğru yanıt A'dır.

12 Mart 1854’te İngiltere ve Fransa, Osmanlı Devleti’yle ittifak antlaşması imzalamışlardır. Doğru yanıt E'dir.

Kırım Savaşı sonrası barış şartlarının görüşüleceği Paris Kongresi öncesinde Osmanlı Devleti antlaşmaya gayrimüslimlerin hakları ile ilgili bir maddenin girmesini önlemek için Islahat Fermanı'nı hazırlamış ve ilan etmiştir. Doğru yanıt B'dir.

Fransa İmparatoru III. Napolyon’un Paris Sergisi’nin açılışı için davetiyle 21 Haziran-17 Ağustos 1867 tarihleri arasında gerçekleştirilen seyahat sırasında Sultan Abdülaziz, 10 gün Paris ve 11 gün Londra’da kalmış; dönüşte Belçika, Almanya ve Avusturya’ya uğramıştır. Seyahatte kendisine Hâriciye Nâzırı Fuad Paşa, Şehzâde Murad ve Şehzâde Abdülhamid gibi daha sonra tahta çıkacak olan müstakbel iki hükümdar da iştirak etmiştir.  Bu seyahat, Avrupa’ya ve hatta ülke dışına yapılan ilk ve tek Osmanlı hükümdar seyahati olma özelliği ile Osmanlı tarihindeki yerini almıştır. Doğru yanıt C'dir.

3 Mart 1878’te ise Ayastefanos Barış Antlaşması yapılmıştır. 29 madde ve bir ek maddeyi ihtiva eden barış antlaşması, Osmanlı için oldukça olumsuz maddeleri ihtiva etmekteydi. Buna göre Sırbistan, Karadağ ve Romanya bağımsızlıklarını kazanmışlardır. Akdeniz’e kadar açılan büyük Bulgaristan Prensliği kurulmuştur. Doğru Yanıt E'dir.

11-23 Aralık 1876 İngiltere, Rusya, Fransa, Avusturya, Almanya ve İtalya’nın katılmasıyla İstanbul’da Tersane Konferansı yapılmıştır. Osmanlı Devleti, konferansın devam ettiği sırada iki diplomatik hamle yapmıştır: Öncelikle Avrupa’ya, özellikle de İngiltere’ye yakın olan ve meşrutî yönetim taraf­tarı Mithat Paşa (1822-1884) 13 Aralık’ta Sadrazamlığa getirilmiştir. Bu şekilde bir mesaj verilmek istenmiştir. Ardından Osmanlı temsilcisi Hâriciye Nâzırı Safvet Paşa’nın ilk defa katıldığı 23 Aralık’taki son oturum yapılırken meşrutî yönetime geçildiği ilan edilmiştir. Doğru yanıt A’dır.

Selanik’e gelen bir Bulgar kızı, 150 kişi, Selanik İstasyonu’ndan zorla alarak Amerika’nın Selanik Konsolosluğu’na kaçırmışlardı. Bunu duyan halk toplanarak kızın kurtarılması için gösterilerde bulunmuştu. Bu arada olayı duyan Fransız Konsolos ve Alman Konsolos halktan dağılmalarını istemişlerdi. Çıkan olaylarda bu iki konsolosun halk tarafından öldürmesi üzerine Amerikan Konsolosu kızı hükümete teslim etmesiyle olaylar yatışmıştı. Fakat bu arada İstanbul’daki Avrupalı Büyük Devletlerin Büyükelçileri toplanarak hükümeti sert bir şekilde eleştirdiler. Hükümet, harekete geçerek 6 suçluyu idam etmiş ve ihmali olanları da cezalandırarak dış müdahalenin önüne geçmişti. Olayların yatışmasına rağmen, Avrupa kamuoyundaki Osmanlı karşıtlığı tavan yapmıştır. Doğru yanıt C'dir.