OSMANLI DİPLOMASİSİ

III. Selim ıslahatları arasında diplomasi alanında yaptığı yenilikler de bulunmaktadır. Böylece Osmanlı Avrupa’daki ilk temsilciliğini 1793’te Londra’da açtı. Doğru yanıt B seçeneğidir.

Mehmet Raşid döneminde yapılan yenilikler şöyledir: Avrupa ile ilişkilerde devletlerarası hukukun benimsenmesi, Avrupa’nın önemli merkezlerinde daimi ikamet elçiliklerinin açılması, dış ilişkilerde tarafsızlık politikası ve güçler dengesinin göz önüne alınması ve Protestan Kuzey-batı Avrupa ile ilişkilerin en üst seviyede gerçekleştirilmesi, Avrupalı devletler ile ilişkilerde mütekabiliyet esasına uyulması, tayinat usulünün kaldırılması.Doğru yanıt E seçeneğidir.

Osmanlı Devleti, askeri alanda uzman ve teknik destek ihtiyacı duymaktadır. Yusuf Agah elçiliğinin İngiltere’deki faaliyetleri arasında Osmanlı’ya bu ihtiyacı sağlamak da yer almaktadır. Doğru yanıt A seçeneğidir.

Osmanlı’nın takip ettiği tarafsızlık politikası Napolyon komutasında Fransızların 1798’de Mısır’ı işgal etmesi ile sona ermiştir. Doğru yanıt C seçeneğidir.

Daimi ikamet elçilerinden aynı zamanda Babıali’yi temsil ederek mutad elçilik işlerini yürütmesi, Osmanlı hariciyesine adam yetiştirmesi, bulundukları ülkelerdeki Osmanlı tebaası tacirlerinin haklarını koruması, bulundukları ülkenin dilini ve diplomasi dili olan Fransızcayı öğrenmeleri beklenmektedir. Doğru yanıt E seçeneğidir.

Mısır’ı işgale giden Fransızlara karşı İngiliz Amiral Nelson büyük darbe vurdu. Osmanlı Fransa ile tek başına mücadele edemeyeceğinden Nelson’un bu başarısı Türklerin kiminle ittifak yapacağını da belirlemiş oldu. Böylece Osmanlılar tarihinde ilk defa Avrupalı güçleri kendiliğinden siyasi, askeri ve diplomatik olarak yanında gördü. Osmanlılar kendi topraklarını işgal eden bir ülkeye karşı diğer Avrupalı devletlerle ilk defa işbirliği yapmış oldu. Doğru yanıt A seçeneğidir.

II. Mahmud, Avrupa devletleri nezdinde faaliyette bulunan maslahatgüzarlıkları 1821’e kadar muhafaza etti. Ancak Yunan İsyanı’nda Babıali’ye yanlış haber gönderildiğini fark etmesi üzerine Rum maslahatgüzarların hepsini azledince ilk ikamet elçilikleri dönemi kesintiye uğramış oldu. Avrupa ve dünyadan soyutlanmamak için Tercüme Odası kuruldu. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Balkanlardaki ilk milli nitelikli isyan hareketi Sırbistan’da 1804’te Kara Yorgi’nin liderliği altında ortaya çıkmıştır. 1806-1812 Osmanlı- Rus Savaşı sırasında Rusların askeri yardımlarıyla daha da güçlenmiştir. Osmanlılar 1813’te isyancı birlikleri kontrol altına alarak isyanı kontrol altına almıştır. Doğru yanıt D seçeneğidir.

İkinci dönem ikamet elçileri devletlerarası siyaset ve Avrupa ahvali hakkında daha bilgiliydi. Genellikle dil biliyorlardı. Ciddi görevler verilerek temsil yetenekleri üst seviyeye çıkarılmıştı. Reisülküttaplık kaleminde ve Tercüme Odası’nda yetişen diplomat kimlikli kişilerdi. Osmanlı diplomasisinde karar alma ve yönlendirmede birinci derecede rol almaya başlayacaklardı. Doğru yanıt C seçeneğidir.

Hünkar İskelesi Antlaşması 1833’te Osmanlı ile Rusya arasında imzalanmıştır. Bu antlaşma savunma ittifakı olup iki devletten biri saldırıya uğrarsa, diğeri ona her türlü yardımı yapacaktı. Osmanlı savaş sırasında Çanakkale Boğazı’nı düşman gemilerine kapatacaktı. Böylece Rusya Boğazları düşmanlarına kapatıp kendisine açık tutmayı başarmıştır. Bu durum Avrupa’yı büyük bir huzursuzluğa sevk etmiştir. Doğru yanıt C seçeneğidir.

Mehmed Raşid, 6 Eylül 1792 tarihinde ikinci kez olarak Reisülküttablığa getirildi.

Kalyonlar Kâtibi Yusuf Agâh Efendi 23 Temmuz 1793 tarihinde Londra’ya ilk
ikamet elçisi olarak tayin edildi.

Tatarcık Abdullah Efendi ilk Daimî Elçilik Heyetini oluşturan kişiler arasında değildir.

Yusuf Agâh Efendi’nin Londra’ya atanmasıyla birlikte Osmanlı Devleti dışişlerinde Avrupa devletleri arasında geçerli olan kuralları uygulamaya başladı. Eskiden uyguladığı bazı usulleri bu dönemde terk etti. Bu usullerden biri yabancı ülke temsilcilerine verilen “tayinâtın” kaldırılmasıydı.

Bulundukları ülkedeki diğer misyon şefleriyle ilişkiye geçerek Osmanlı Devleti’nin
dış dünyaya tam olarak açılmasını sağlamak, arabuluculuk yapmak ve onların Türkiye aleyhindeki propagandalarını çürütmek için karşı tezler üretmek beklenen hizmetler arasındadır.

Daimî ikamet elçilerinden amaçlanan görev, beklentiler ve hizmetleri tam anlamıyla gerçekleştiren ilk ve tek kişi Yusuf Agâh Efendi'dir.

III. Selim 29 Mayıs 1807’de tahtan indirilip yerine IV. Mustafa geçmiştir.

IV. Mustafa'dan sonra tahta II. Mahmud geçmiştir.

Osmanlı-Rusya arasında  14 Eylül 1829’da Edirne Antlaşması imzalandı.

II. Mahmud'tan sonra tahta I. Abdülmecid geçmiştir.