OSMANLI DİPLOMASİSİ

Devletlerarası ilişkilerde barışın devamı için “ahde vefa” prensibi temel alınır. Sözünde durmak, yapılan antlaşmalara riayet etmek dinî bir gereklilik olarak kabul edilmiştir. Doğru cevap B'dir. 

Müdârâ’nın kelime anlamı, görünüşte de olsa dostça geçinmektir. Gerek müdârâ gerekse Balkan ülkelerine karşı güdülen istimalet (gönül kazanma) siyasetleri
Osmanlıların kuruluş dönemindeki fetih politikalarının en temel ilkeleri olarak
görülmektedir. Doğru cevap B'dir. 

Çocuk bırakmadan vefat eden Germiyan Beyi II. Yakub mülkünü Osmanlılara vasiyet ettiğinden ölümünü müteakip bu beylik ortadan kalkmıştır (1428). Doğru cevap C'dir. 

Osmanlılar ayrıca özellikle gayrimüslim topluluklara karşı istimâlet denilen bir ilkeyi de uyguladılar. “Kendine meylettirmek”
anlamına gelen bu kelimenin terim mânası, insanların gönüllerini kazanarak kendi hakimiyetini kurmaktır. Doğru yanıt E seçeneğidir.

Orhan Gazi döneminde yaşanan kurumsallaşma, Divan-ı Hümayun’un ve bürokratik bir sınıfın (“katip sınıfı” nın) doğuşunu
sağlamıştır. Doğru yanıt B seçeneğidir.

Bir devletle siyasî ilişki kurulması Divan’da karara bağlanmakta, oradan çıkan bir “icazet-i hümayun” ile hukukî anlamda tanıma
gerçekleştirilmekteydi. Doğru yanıt C seçeneğidir.

C seçeneğinde verilen bilgi yanlıştır çünkü Ülkesinden nâme getirmiş ama bizzat padişaha hitaben yazılmış mektup getirmeyen elçi Padişah huzuruna kabul edilmez, sadrazamla görüşürdü.

Ahidname, hükümdarların emriyle bazı devlet, zümre ve kişilere özel haklar tanınmak üzere düzenlenen hukukî belgedir. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Osmanlıların kuruluş devrinde en yoğun ilişkide bulunduğu devlet hiç şüphesiz Bizanstı. İmparator III. Andronikos kuşatma altındaki İznik’i rahatlatmak için Gebze limanı yakınında Pelekanon (Gebze limanı yakınında Eskihisar) denen yerde Orhan Gazi komutasındaki Osmanlı kuvvetleriyle karşılaşır. Savaş, Osmanlı kuvvetlerinin başarısıyla
sonuçlanır ve İmparator kaçar. İki yıl sonra yapılan bir antlaşma ile İmparator da bu durumu kabullenerek elinde kalan yerler için   Orhan Gazi’ye haraç vermeye razı olmuştur. Böylece Osmanlılar Bizans ile diplomatik bir ilişki tesis etmiş ve neticesinde zaman zaman kesintiye uğrasa da bir haraçgüzârlık rejimi kurmuşlardır. Doğru yanıt B seçeneğidir.

Osmanlı devletinin XV. ve XVI. yüzyılda gayrimüslim devletlere Barış Antlaşması, Zafer haberi vermek, Cülus haberi vermek, Yabancı hükümdarların taç giyme törenleri,Kız istemek, gelin getirmek vb, Hediye götürmek gibi nedenlerle elçi göndermiştir fakat müslüman halka uygulanan vergiler iç işlerini ilgilendirdiği için, yabancı ülkelere konu hakkında bilgi vermek için bir elçi gönderilmemiştir.

Osmanlı siyaseti ve diplomasisi açısından Karesi Beyliği’nin ilhakı çok ilginç bir vakadır. Balıkesir ve Bergama çevresine hakim olan Karesi Beyliği’nde taht için mücadele eden kardeşlerden biri yardım isteyince bu fırsatı kaçırmayan Orhan Gazi ordusuyla Karesi topraklarına girdi. Fakat bu sırada yardım isteyen Karesi beyi öldürüldüğünden Karesi toprakları ele geçirildi. Karesi Beyliği’nin hizmetinde bulunmuş Hacı İlbeyi, Evrenuz Bey, Gazi Fazıl ve Ece Halil gibi tecrübeli devlet adamları Osmanlı hizmetine
girdiler. Doğru yanıt A seçeneğidir.

Germiyan ve Dulkadiroğluları ileri gelenlerini de önlerine katarak Sultan II. Murad ile Karamanoğlu II. İbrahim Bey’i barıştırması
girişimidir. Neticede iki hükümdar arasında, barış heyetinde bulunan Şeyh Yahya tarafından kaleme alınan Sevgendnâme  (ahidnâme) ile barış yapıldı. Doğru yanıt A seçeneğidir.

Osmanlı-Safevî ilişkilerinde siyasî çıkar çatışması dinî mezhebî ihtilaf yüzünden daha da derinleşmiş, uzun bir savaş hali
döneminden sonra ancak 1555 Amasya Antlaşması ile barış yapılmıştır. Doğru yanıt D seçeneğidir.