OSMANLI DİPLOMASİSİ - Deneme Sınavı - 6

Osmanlı Devleti, modern anlamda ilk defa Avrupalı Hristiyan bir devlet olan Prusya ile 1790 yılında karşılılık prensibine dayanan askeri ittifak anlaşması imzalamıştır.

Bazıları Tanzimat öncesi açılmakla birlikte bu dönemde tesis edilen bazı önemli dış temsilcilikler şunlardır: Paris Büyükelçiliği, Viyana Büyükelçiliği; Berlin Ortaelçiliği, Londra Ortaelçiliği; Amsterdam Başkonsolosluğu, Hamburg Başkonsolosluğu, Tebriz Başkonsolosluğu, Cenova Başkonsolosluğu; Venedik Konsolosluğu, Barcelona Konsolosluğu ve New York Konsolosluğu. Moskova'da Osmalı Devleti'nin dış temsilcilik bulunmamaktaydı.

Sadrazam Mehmed Emin Âlî Paşa Fransa siyasetini tercih etmişti.

Rusya'yı "devletimizin doğal düşmanı" olarak nitelendiren devlet adamı Keçecizâde Fuad Paşa'dır.

Islahat Fermanı'nın hazırlanması için kurulan heyette Rusya Elçisi yer almamıştır.

Gayr-i Müslim Osmanlı vatandaşları Paris Antlaşması'na imza atan devletlerin ortak koruması ve gözetimi altına sokan antlaşmanın ilgili maddesi 9. maddedir.

1878 yılında imzalanan Ayastefanos Antlaşması ile Rus Harbi sona ermiştir.

3 Kasım 1839 tarihinde Mustafa Reşid Paşa tarafından Gülhane'de ilan edilen Tanzimat Fermanı, modernleşmeyi devlet siyaseti haline getiren resmi bir belgedir.

Nizâm-ı Cedid/Yeni Düzen, III. Selim'in kurduğu modern askeri birliklere verdiği isim olmakla birlikte, 1792-1807 yılları arasında uyguladığı geniş ıslahat faaliyetlerinin de tamamını ifade etmektedir.

Osmanlı-Rus Harbi, Osmanlı için tam bir hezimet olmuş; batı sınırları İstanbul’a ve doğu sınırları ise Erzurum’a kadar geri çekilmiştir. Durumun askeri vahameti şekillenmeye başlayınca Osmanlı Devleti, 24 Aralık 1877’de İngiltere’ye müracaat ederek savaşın sona ermesi için aracılık yapmasını rica etmiştir.

Osmanlı'nın geri çekilme sürecinde özellikle de 1784 yılında Kırım'ın Ruslara terk edilmesi, Osmanlı tarihinde ve zihin dünyasında bambaşka bir yere sahiptir. Gerek tarihi, kültür ve gerekse nüfus olarak takriben 1000 yıllık Müslüman Türk toprağı Kırım'ın Rusların eline geçmesi, Osmanlı tarihinin en önemli kırılma noktalarından birini teşkil etmiştir. Doğru cevap A'dır.

III. Selim, Avrupa'nı önemli merkezlerinde ilk defa daimi elçilikler açmıştır.  1793 yılında Londra'dan başlayarak Avrupa'nın çeşitli başşehirlerinde daimi elçiliklerin açılması, Osmanlı diplomasisinde yeni bir dönemin başlangıcı olmuştur. Doğru cevap C'dir.

18 Kasım 1839 tarihinde ilan edilen "Tanzimat Fermanı", Osmanlı modernleşmesinin en önemli gelişmelerinden bir tanesidir. Tanzimat'la modernleşme veya yenileşme Osmanlı Devleti'nin resmi siyaseti şeklini almıştır. Doğru cevap B'dir.

Tanzimat, Avrupalı Büyük Devlertlrle yoğun bir ilişkiye girildiği; modern diplomasii yürütecek Osmanlı devlet adamlarının ve diplomatlarının yetiştiği ve göreve geldikleri; devletin dış siyasetini ve dipolomasinini üstlendikleri bir dönem olmuştur. Bu devlet adamlarının sembol isimleri arasında Mustafa Reşid Paşa, Sadrazam Mehmed Emin Ali Paşa, Keçecizade Fuad Paşa ve Mahmud Nedim Paşa sayılabilir. Doğru cevap D'dir.

Fuad Paşa, Rusya'yı "devletimizin doğal düşmanı" olarak nitelendirmektedir. Rusya'nı Doğu'ya doğru genişleme siyasetinin olduğunu ve buna karşı devletin kuvvetli olması gerektiğini ifade etmektedir. Doğru cevap C'dir.

Fransa'nın ihtilalin hemen ardından I. Koalisyon Savaşı'nı (1792-1797) kazanarak Avrupa'da elde ettiği başarıyla yetinmeyerek Mısır'ı işgal etmiş ve böylesine stratejik bir bölgeye hakim olmuştur. Doğru cevap E'dir.

Avrupa'nın önemli merkezlerinde ilk defa daimi elçilikler açtıran Osmanlı padişahı III.Selim'dir. III.Selim'in bu adımı, Osmanlı diplomasisinde yeni bir dönemin başlangıcı olmuştur. Doğru seçenek "B" şıkkıdır.

Avrupa lisanlarını bilen ve Avrupa tanıyan Osmanlı diplomasisini yürütecek diplomatların ve idarecilerin yetişmesini sağlamak amacıyla kurulan "Tercüme Odası" II.Mahmud tarafından açılmıştır. Böylelikle II.Mahmud Osmanlı diplomasisinin modernleşmesine önemli katkıda bulunmuştur. Doğru seçenek "B" şıkkıdır.

Hasta Adam, Rus Çarı I. Nikola trafından Osmanlı Devleti'nin içinde bulunduğu kötü durumu ifade etmek için ilk defa kullanılmıştır. Doğru cevap A'dır.

Muhtemel bir Osmanlı-Rus savaşından en fazla rahatsızlık duyan Avusturya olmuştur. Zira savaşı kazanma ihtimali yüksek olan Rusya'nın Balkanlar'a kadar inmesi Avusturya için büyük bir tehlike olabilirdi. Doğru cevap B'dir.