OSMANLI DEVLETİ YENİLEŞME HAREKETLERİ (1876-1918)

Kitabın yazarı von der Goltz'dur. Osmanlı topraklarına geldiği tarihlerde yayınlanan ve sonradan Türkçe dahil çeşitli dillere çevrilmiş olan “Silahlanmış Millet/Millet-i Müsellaha” (Das Volk in Waffen) adlı kitabı, Birinci Dünya Savaşı sırasında hayata geçecek olan topyekûn seferberlik fikrinin ve ordu-millet idealinin teorik ifadesiydi. Von der Goltz’a göre askerlikte teknolojiden önce manevi değerlere sahip olmak önemlidir.

Harbiye Mektebi II. Mahmut döneminde açılmıştır. Goltz Paşa’ya Osmanlı ordusunda biri Askerî Mektepler Umumî Müfettişliği ve diğeri de Erkân-ı Harbiyye İkinci Reisliği olmak üzere iki resmi görev verildi. İlk el attığı alan subay ve kurmay subay eğitimi oldu. Zaten gelir gelmez Pangaltı’daki Harbiye’de ders vermeye başlamıştı. Orduya subay yetiştiren Mekteb-i Harbiyye ve Halıcıoğlu’ndaki Mühendishane-i Berrî-i Hümayun (Topçu ve İstihkam Mektebi) ile bu iki mektepten dereceyle mezun olanlara kurmay subaylık eğitimi veren Erkân-ı Harbiyye Sınıflarının (sonradan Harp Akademileri) programlarında değişiklik yaptı. Fen ve mühendislik bilimlerine ağırlık verilmesi yüzünden ihmal edilmiş olan askerî tarih, coğrafya, silah bilgisi, haritacılık vs. gibi derslere daha fazla yer verilmesi için uğraştı. İleriki yıllarda kıta ve karargâhlarda üst düzey görevler alacak olan kurmay subay adaylarının teorik derslerin yanı sıra sahaya inip pratik yapmalarının da yolunu açtı. Kurmay gezileri, askerî birliklerde staj, atış talimleri gibi öğretim araçları, Sultan Abdülhamid’in izin verdiği ölçüde yürürlüğe sokuldu; bazı askerî öğrenciler, subaylık ve kurmaylık eğitimi için Almanya’ya gönderildi.

II. Abdülhamid döneminde askere alma alanında yapılan bir diğer önemli düzenleme de, Hamidiye Süvari Alayları adı altında Doğu ve Güneydoğu Anadolu
ile Kuzey Irak’ta yaşayan göçer Kürt aşiretlerin Osmanlı ordusuna yarı düzenli atlı birlikler olarak katılmasının sağlanmasıydı.

Meşrutiyet’in ilânının ardından, 15 Ağustos 1908’de Erkân-ı Harbiyye-i
Umumiyye reisliğine getirilen Ahmed İzzet Paşa, ilk iş olarak Erkân-ı Harbiyye
Riyasetinin yapısında değişikliğe gitti ve idareyi başkan, ikinci başkan ve tahrirat
kalemi (yazı işleri) dışında dört şubeye ayırdı.

1909 başlarında Amiral Gambel’in başkanlığını yaptığı bir heyet Osmanlı donanmasını ıslah etmeye başlar.

Türk Hava Kuvvetleri 1911'de kurulmuştur. Hatta günümüzde logosunun üzeri,nde 1911 yazar. Bu yeni harp alanında hem teçhizata hem de eğitimli personele ihtiyaç vardı. Öncelikle istekli subaylara yönelik olarak 28 Haziran 1911’de bir seçme sınavı yapılarak bundan en yüksek iki notu alan Süvari Yüzbaşı Fesa Bey’le İstihkâm Yüzbaşı Yusuf Kenan Bey pilotaj eğitimi almak üzere Fransa’daki Bleriot Fabrikasının uçuş okuluna gönderildi; aynı yıl, Kurmay Yarbay Süreyya Bey (Paşa) Osmanlı havacılık teşkilâtını kurmakla görevlendirildi ve Havacılık Komisyonu, Harbiye Nezareti’ne bağlı Kıtaat-ı Mevaki-i Müstahkeme Müfettişliği (Müstahkem Mevki Kıtaları Müfettişliği) 2. Şubesi’nde faaliyete geçti.

Meşrutiyet döneminin siyasi ve askerî tarihinde, Ekim-Aralık 1912 tarihleri arasında cereyan eden Balkan Savaşı ve bu savaşta Osmanlı ordusunun uğradığı ağır mağlubiyet bir dönüm noktası olur; 1908’den itibaren yapılan askerî düzenlemelere rağmen ordunun küçük Balkan devletleri ittifakına (Bulgaristan-Yunanistan- Sırbistan-Karadağ) karşı Çatalca’ya kadar çekilmesi Osmanlı siyasetinde bir şok etkisi yaratır.

1913 yılı sonunda gelen Liman von Sanders başkanlığındaki heyet, Sultan
Abdülhamid döneminde gelen Birinci Alman Askerî Misyonundan farklı olarak
sadece danışmanlık değil, Osmanlı birliklerine bizzat komutanlık da yaptı.

1913 yılı sonunda Liman von Sanders başkanlığında bir heyet davet edilir.