OSMANLI DEVLETİ YENİLEŞME HAREKETLERİ (1876-1918)

İstanbul’da ilk baro (Dava Vekilleri Cemiyeti) ise 14 Temmuz 1880’de kurulmuştur.

Osmanlı Devleti’nde avukatlarla (dava vekili) ilgili ilk düzenleme 13 Ocak 1876 tarihlidir.

Kapıkethüdası: Osmanlı taşrasında görev yapan beylerbeyi, sancakbeyi ve valilerin, İstanbul’da, hükümet nezdindeki işlerini takip etmeye yetkili kişiler için kullanılan bir tabirdi. Bunlar çoğu kere merkezi hükümet birimlerinde çalışan güvenilir memurlar arasından seçilirdi.

II. Meşrutiyet: 23 Temmuz 1908’de II. Meşrutiyet ilân edilerek Anayasa’nın yeniden yürürlüğe konulacağı ve parlamentonun açılacağı kamuoyuna duyurulmuştur.

Bidayet Mahkemesi: 1879 tarihli Teşkilât-ı Mehakim Kanunu’na göre kaza, sancak ve vilâyet merkezlerinde kurulan ve Osmanlı yargı sisteminin ilk derecesini oluşturan mahkemelerdi.

1913’te çıkarılan Sulh Hakimleri Hakkında Kanun-i Muvakkat ile, köy, nahiye ve kazalarda ortaya çıkan önemsiz davaları görüşmek üzere “sulh hakimliği”
adıyla gezici hakimlikler kuruldu.

İttihatçılar tarafınfdan, Osmanlı medeni hukuku olarak hazırlanan Mecelle-i Ahkâm-ı Adliyye’de eksik bulunan aile hukuku kısmını 25 Ekim 1917’de çıkardıkları Hukuk-i Aile Kararnamesi’yle tamamlamalarıdır.

Hanefi hukukuna göre değil, bütün İslâm mezhep ve görüşlerinden yararlanılarak hazırlanan bu kararname, zikredilen yeni düzenlemeleri dolayısıyla dönemin muhafazakâr İslâmcılarının ve yargı yetkisi ellerinden alındığı gerekçesiyle de gayrimüslimlerin dini liderlerinin tepkisi çekti; bu yüzden İttihatçıların iktidardan ayrılmasından sonra 1919’da yine geçici bir kanun çıkarılarak Hukuk-ı
Aile Kararnamesi yürürlükten kaldırıldı.

Bu kararnamenin, hakim kararıyla bazı durumlarda kadına boşanma hakkı vermesi, çok evliliği sınırlaması ve evlilik için
erkeklerde 18 ve kızlarda 17 yaşını bitirme şartı getirmesi, önemli düzenlemelerdi.

Umur-ı Mülkiyye-i Vilâyat Müdürlüğü

C şıkkında verilen ifadenin doğrusu 5 yıl değil 4 yıl olmalıdır.

Söz konusu tarih 13 Şubat 1878'dir.

İttihatçılar tarafından 1914 yılında kaldırılan düzenleme B şıkkında verilmiştir?

Yıldız Sarayı'ndaki Mabeyin katipleri ve telgrafhane çalışanlarının sayısındaki artış, Babıali bürokrasisinin zayıflatılmasının bir göstergesi niteliğindedir.

II. Abdülhamid, yaygın kanaatin aksine, şiddeti ve idam cezası vermeyi sevmezdi. Mabeyin kâtiplerinden Ahmet Reşit Rey, görev yaptığı 14 yıl içerisinde padişahın anne ve babasını öldüren bir katil dışında ölüm cezası vermediğini belirtir. Padişah, kendisine gelen idam dosyalarını onaylamaz ve genelde ömür boyu ve bir kısmını da on beş sene hapis cezasına çevirirdi.

Meclis-i Vükelâ, yani modern Osmanlı hükümeti zamana ve duruma göre değişmekle beraber, sadrazam/başvekil, şeyhülislâm, serasker, Meclis-i Vâlâ/Meclis-i Tanzimat/Şûra-yı Devlet başkanı, maliye, ticaret, hariciye, darphane nazırları gibi görev alanları belirli icracı devlet adamlarından oluşurdu. Bunların dışında, daha önce üst düzey görevlerde bulunmuş bazı bürokratlar, tecrübelerinden yararlanmak amacıyla hükümet üyeliğine  atanırdı. Bunların görevleri maliye ve hariciye gibi belli bir alanla ilgili olmadığı için kendilerine sandalyesiz nazır nitelemesi yapılır; konumları günümüzde hükümette yer alan devlet bakanlarına benzerdi.

Soruda verilen maddelerden hepsi Şûra’yı Devlet'in kuruluş amaçları arasında yer alır.

Memurin Kalemi Müdürlüğü, Hariciye Nezareti altında değil, Dahiliye Nezareti altında Ahmed Cevdet Paşa’nın dahiliye nazırlığı döneminde kurulmuştur.

Noterlik kurumunun oluşmasını sağlayan Mukavelât Muharrirliği Nizamnamesi 4 Ağustos 1879 tarihlidir.

D şıkkında verilen Belgrad dışında diğer şıklardaki yerler büyükelçilikle idare edilirken, Belgrad ortaelçilikle idare edilen yerlerden birisi olmuştur.