Basın, Kamuoyu, Boykot ve İşçi Hareketleri
Osmanlı Devleti'nde, 1831’den itibaren çıkarılan ve amacı yerli ve yabancı kamuoyunu düzenli olarak bilgilendirmek olduğu için, Fransızca, Ermenice, Rumca, Arapça ve Farsça nüshaları da çıkarılan gazetenin adı nedir?
Takvim-i Vekayi
19. yüzyılın sonlarında, Osmanlı Devleti'nde çıkarılan özel gazeteler nelerdir?
Ceride-i Havadis, Tercüman-ı Ahvâl, Tasvir-i Efkâr, Muhbir ve İbret
Dış tehditlere karşı verilen siyasi, sosyal ve ekonomik savaşa ne ad verilir?
Boykot
Boykot adı nasıl ortaya çıkmıştır?
Boykot adını Kuzeybatı İrlanda’da County Mayo kasabasında büyük arazi sahiplerinin kâhyası olan Yüzbaşı Charles Cunningham Boycott (1832- 1897)’un soyadından almıştır. 1880 yılında hasadın düşük olması nedeniyle Lord Earl Erne (John Crichton) köylülere arazi kirasında %10 indirim önerir, halk ise %25’te ısrar eder. Anlaşmazlık şiddetlenince Charles Boycott bazı çalışanların işine son verir, ücretlerinde kesinti yapar ve son derece sert ve aflağılayıcı tavırlarla köylülerde nefret hisleri uyandırır. Halk, İrlanda milliyetçiliğinin yükselişte olduğu bu dönemde basının ve bazı aktivistlerin girişimleriyle Charles Boycott’u yok sayacak şekilde ilişkilerini tamamen dondurur; işçiler işi terk eder ve esnaf alış verişi keser. İşte bu tepkinin ve ortaya çıkan ilişki biçiminin terimsel karşılığı bulunmadığından, bu protesto hareketi Charles Boycott’un soyadından hareketle İrlandalılar tarafından “boykot” şeklinde adlandırılmış ve daha sonra benzer eylemlerin adı olmuştu.
Osmanlı Devleti'nde ilk boykot hareketi ne zaman olmuştur?
İlk boykot hareketi, Osmanlı Devleti’nin içinde bulunduğu zor koşulları fırsata dönüştüren Avusturya’nın 1908’de Bosna ve Hersek’i topraklarına kattığını ilân etmesine tepki olarak başlatıldı.
Osmanlı Devleti'nde Avusturya'ya karşı boykotun sebebi neydi?
Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nun, 1878 Berlin Antlaşması’yla denetimine bırakılan Bosna ve Hersek’i 5 Ekim 1908’de topraklarına kattığını ilân etmesi.
Osmanlı Devleti'nde, Yunanlılara karşı yapılan boykotun sebebi neydi?
1866’da Girit’te çıkan ayaklanma sonucunda adanın Yunanistan’a ilhak edildiğinin ilân edilmesi.
Osmanlı Devleti'nde Rumlara karşı yapılan boykotun sebebi neydi?
Balkan Savaşları sırasında Osmanlı coğrafyasında yaşayan Rumların sergiledikleri tutumla birlikte, gayrimüslimlerin Osmanlılık idealinden çok uzakta olduklarının ortaya çıkması.
18. yüzyıl ikinci yarısında İngiltere’de başlayan ve kol gücünün hâkim olduğu tarım ile zenaate dayalı bir ekonomiden, sanayinin ve makine üretiminin egemen olduğu bir ekonomik sisteme geçiş sürecini ifade eden kavram nedir?
Sanayi Devrimi
Üretim ve değişim araçlarını elinde tutan, hayatını el emeğiyle kazanmayan, rahat yaşayabilecek mevkide bulunan şehirli sosyal sınıf mensuplarını niteleyen kavram nedir?
Burjuva
"İşçi hareketleri" ve "grev" kavramlarını tanımlayınız.
İşçi hareketleri: Grev, işyeri işgali, boykot ve gösteri gibi, işçiler tarafından gerçekleştirilen sendikal, siyasal, ekonomik ve toplumsal eylemlerin tamamını ifade eder.
Grev: Çalışanların, sermayedar ya da işverenden bir takım hakları elde edebilmek için üretimi durdurmaları ve iş bırakmalarıdır.
Kapitalizm nedir?
Maksimum kâr elde etme hedefindeki özel teşebbüse ve piyasa serbestliğine dayanan ekonomik ve sosyal sistemdir. Üretim ve ticari değişim araçlarının özel mülkiyetin elinde olması, sistemin belirleyici unsurlarındandır. Bu nedenle serbest piyasa ekonomisi ya da serbest girişim ekonomisi olarak da bilinir.
Devletin Yeniçeri Ocağı’nı kaldırıp Asakir-i Mansure ordusunu kurmasından sonra hazineye gelir temin etmek üzere kereste, kömür, palamut, afyon, hububat gibi bazı maddelerin ticaretini bizzat yapmak üzere piyasaya girmesi ve müdahalesi anlamında kullanılan tabir nedir?
Tekel veya Yed-i Vahid
Osmanlı Devleti'nde örgütlü işçi eylemleri hangi yıllarda başlamıştır?
1860lı yıllar
Osmanlı Devleti'nde, 1908 öncesinde meydana gelen grevlerin genel sebebi neydi?
1908 öncesinde meydana gelen elli civarındaki grev, genelde vaktinde ödenmeyen ücretlerden kaynaklandı.
Osmanlı Devleti'nde, 1908 öncesi grevlerin ortak özelliği neydi ve genel karakteri nasıldı?
İşçilerin mevcut sorunların çözümü için resmi makamlara dilekçeyle başvurmaları, bu eylemlerin neredeyse ortak özelliğiydi. Bu dönemdeki işçi hareketlerinin genel karakteri, plansız ve lidersiz hareketler olmasıydı.
1908 öncesinde işçi hareketlerinin zayıf gelişmesinin ve Avrupa’daki eylemlerle kıyaslanamamasının nedeni nedir?
Ülkenin tarımsal ağrılıklı nüfus yapısı, az gelişmiş sanayisi, okuma-yazma düzeyinin düşüklüğü, dış dünya ile temas imkânlarının sınırlılığı ve II. Abdülhamid devrinin sıkı yönetimi, 1908 öncesinde işçi hareketlerinin neden zayıf geliştiğini ve Avrupa’daki eylemlerle neden kıyaslanamayacağını açıklamak için yeterlidir.
15 Ekim 1908’de yürürlüğe giren Tatil-i Eşgal Cemiyetleri Hakkında Kanun-ı Muvakkatı (Grevciler Hakkında Geçici Kanun) neyi amaçlamaktadır?
15 Ekim 1908’de yürürlüğe giren bu geçici yasa, toplu iş bırakmayı/grevi, greve katılmayan işçileri tahrik etmeyi suç saymakta, hapis ve para cezaları öngörmekteydi. İstanbul, Selânik ve İzmir gibi önemli sanayi ve ticaret merkezlerinden başlayarak hızla yayılan grevlerin önünü almayı amaçlayan bu yasal düzenleme, grevlerin en yoğun gözlendiği ve gündelik hayatı derinden etkilediği demiryolu, tramvay, liman ve genel aydınlatma gibi kamuya yönelik hizmetlerin aksamasını engellemeyi hedeflemekteydi.
1908 grevlerinin başlıca özelliği nedir?
Sayısı yüzün üzerinde olan 1908 grevlerinin başlıca özelliği, işçi ve memurların greve gitmeden önce, sorunlarını barışçı yollardan çözme yönünde girişimlerde bulunmuş olmalarıdır.
Tatil-i Eşgal Kanunu ne zaman yürürlükten kalkmıştır?
1936 tarihli İş Yasası ile