OSMANLI DEVLETİ YENİLEŞME HAREKETLERİ (1876-1918) - Deneme Sınavı - 1

Mekteb-i Osmani, 1857 yılında Paris’te devlet tarafından öğrenim görmek
üzere Fransa’ya gönderilen Osmanlı gençleri için bir tür hazırlık okulu olarak
açıldı. Burada öğrencilere Fransızca eğitiminin yanı sıra öğrenim görecekleri
alanlara göre tamamlayıcı dersler de veriliyor; ayrıca, farklı din ve soylara mensup gençlerde Osmanlılık bilincini oluşturacak bir program da uygulanıyordu.
Osmanlı gençlerinin aynı çatı altında aralarında Türkçe konuşmaları, iyi derecede
Fransızca öğrenmelerine engel oluşturuyordu. 40 öğrenci kontenjanı bulunan okul, 1874 yılında getirdiği ağır mali yüke göre yeterince işlevsel olmadığı ve onun işlevini yeni kurulan Mekteb-i Sultani’nin gördüğü gerekçeleriyle kapatıldı.

İslâmcılık siyasetinin eğitime yansımaları arasında en önemlisi Müslüman aşiret reislerinin çocuklarından bürokrat ve subay yetiştirmek üzere İstanbul’da bir Aşiret Mektebi’nin açılmasıdır.

II. Meşrutiyet döneminde ilköğretim alanındaki yapılan en önemli atılım
1913’te Tedrisat-ı İbtidaiyye Kanun-ı Muvakkati’nin (Geçici İlköğretim Kanunu)
yayımlanmasıdır.

Maarif Nazırı Emrullah Efendi, 1910’da taşradaki okullar için 70.000 öğretmene ihtiyaç olduğunu, ancak her yıl bunun yüzde birinin dahi bulunamadığını belirterek bu önemli sorunu gündeme getirdi.

1911’de ilk kız idadisi açıldı ve 1913’te İstanbul İnas (Kız) Sultanisi adını aldı. Bu okul, Türkiye’de açılan ilk kız lisesidir.

II. Abdülhamid döneminde, genel orta öğretim alanında sayısal ve nitelik yönünden kayda değer gelişmeler yaşandı ve idadiler, özellikle 1882-1890 yılları arasında taşrada da yaygınlaştı.

II. Meşrutiyet döneminde yükseköğretim alanındaki en önemli gelişme ilk kız
lisesinin açılışından birkaç yıl sonra 1914'te İnâs Darülfünunu adıyla bir kız üniversitesinin açılmasıydı.