ÖRTÜ ALTI ÜRETİM SİSTEMLERİ

Bir maddenin iletkenliğini belirleyen en önemli faktör, atomlarının son yörüngesindeki (Valans) elektron sayısıdır (e):

İletken : Altın, gümüş, bakır,

Yalıtkan: Plastik, porselen, cam, tahta,

Yarıiletken : Silisyum, germanyum.

Doğru cevap C'dir.

Gerilimi ölçmek için voltmetre kullanılır. Doğru cevap A'dır.

Kalibrasyon: Ölçülecek X değişkeni ve sensörün V çıkış sinyali arasında matematiksel ilişkinin belirlenmesi işlemine kalibrasyon denir. Doğru cevap D'dir.

Ölçüm ya da bilgi işleme sisteminin temel fonksiyonları şunlardır: 1. Algılama, 2. Sinyal işleme, 3. işlenmiş bilgiyi gösterme, 4. Bilgi kaydetme/saklama, 5. Bilgi iletme. Doğru cevap B'dir.

Endüstride iki tip sıcaklık sensörü vardır: 1. Temaslı, 2. Temassız. Temas tipi sensörler daha yaygın olup; beş çeşidi vardır: 1. Direnç tipi sıcaklık detektörü, 2. Termistör, 3. Isıl-çift (thermocouple). 4. Analog sensör, 5. Dijital sensör. Doğru cevap E'dir.

Eğim sensörü seracılıkta kullanılan sensörlerden değildir. Doğru cevap B'dir.

topraksız üretimde tüm besinlerin emilimi için pH’nın 5,4-6,2 aralığında kalmasına dikkat edilmelidir. Doğru cevap C'dir.

Kapalı çevrim kontrol: kapalı çevrimde çıkış sinyali ölçülür; bilgi denetleyiciye gönderilir. Denetleyici bilgiyi ayar değeriyle karşılaştırır; hatayı hesaplar; kumanda cihazına kontrol sinyali gönderir. Kumanda cihazı aldığı komuta göre proses girişini ayarlar. Kapalı çevrime geri beslemeli çevrim adı da verilir. Diğer bir değişle bu tip sistemlerde çıkış, girişi denetlemektedir. Sera iklim kontrolünde kapalı çevrim kontrol kullanılır. Geri beslemeli çevrim daha hassas olduğu için otomatik kontrol proseslerinde yaygın şekilde kullanılmaktadır. Doğru cevap D'dir.

Endüstriyel bir prosesi ayar değeri çevresinde kontrol altında tutmak için hata değerini (proses değişkeni-ayar değeri) azaltmaya yönelik basitten karmaşığa bazı kontrol yöntemleri kullanılır:

1. On/Off kontrol: iki pozisyonlu kontrol adı verilir.

2. Oransal kontrol (P): Kontrol değişkeni çıkıştaki sinyal ile orantılı olarak değiştirilir.

3. Oransal Integral kontrol (PI): Kontrol değişkeni belirli bir zaman dilimi aralığında toplam hata değeri ve çıkıştaki sinyalle orantılı olarak değiştirilir.

4. Oransal-Integral-Türev kontrol (PID): Kontrol değişkeni belirli bir zaman dilimi aralığında toplam hata, hata değişim hızı ve çıkıştaki sinyalle orantılı olarak değiştirilir.

Doğru cevap A'dır.

Seralar için geliştirilen tümleşik sistem yönetimi aşağıdaki bileşenleri kapsar:

• Enerji yönetimi,

• iklim yönetimi,

• Su-gübre yönetimi

• Bitki yönetimi,

• Kalite ve hastalık yönetimi

Doğru cevap E'dir.

Otomasyon endüstriyel tesislerde aşağıda sıralanan faydaları sağlayabilir:
1. Üretkenliği arttırma, üretim zamanını kısaltma,
2. Üretim maliyetlerini azaltma,
3. Ürün kalitesini ve hassasiyetini iyileştirme,
4. Üretim planları ve esnek üretimde performansı arttırma,
5. Üretim güvenliğini arttırma,
6. Üretimden kaynaklanan sera gazı salınımını, çevre kirliliğini kontrol etme,
7. Enerjinin daha etkin kullanımı ile enerji tasarrufu sağlama.

Doğru cevap E'dir.

Elektriksel olmayan fiziksel yada kimyasal bir büyüklüğü elektriksel sinyale dönüştüren elemana transdüser adı verilir.

Doğru cevap C'dir.

Endüstriyel otomasyon mekanizasyondan farklıdır. Mekanizasyonda operatörler makinayı çalıştırır. Ancak, otomasyonda, işin çoğunu bilgisayarlar, kontrol cihazlar› yada robotlar yapar. Otomasyon mekanizasyonun bir ileri aşamasıdır. Otomasyonda yeterli bilgi birikimine sahip olmayan iş gücü yerine, kalifiye iş gücüne gereksinim duyulur. Mekanizasyonda insan önemli bir faktör olmasına karşın, otomasyon tüm üretim sürecinde insanın duyu ve zihinsel katkısını büyük oranda azaltır. Sistemde yer alan donanım ve makinaları kullanarak, önceden tanımlanmış bir dizi işlemi insan müdahalesi olmadan kontrol altında tutma işlemlerine otomasyon denir.

Doğru cevap A'dır.

Sensör Karakteristikleri
Giriş aralığı:  Ölçülecek fiziksel büyüklüğün en küçük ve en büyük aralığıdır.
Hassasiyet: Ölçüm sistemi tarafından ölçülen büyüklüğün doğru değere
yakın sonuç verme yeteneğidir. 
Çözünürlük: Çıkışta algılanabilir bir değişim elde etmek için girişte gerekli olan en küçük değişim miktarıdır.
Duyarlılık: Kalibrasyon eğrisinin eğimidir.
Histerizis: Sensörün izlendiği sinyal çıkışı yörüngesinde aynı  giriş sinyaline karşılık gelen iki çıkışlı değeri arasındaki farktır.

Doğru cevap D'dir.

Ölçüm yada bilgi işleme sisteminin temel fonksiyonları arasında:
1. Algılama,
2. Sinyal işleme
3. İşlenmiş bilgiyi gösterme
4. Bilgi kaydetme/saklama
5. Bilgi iletme
yer alır. Doğru cevap E'dir.

Endüstride iki tip sıcaklık sensörü vardır: 1. Temaslı, 2. Temassız.
Temas tipi sensörler daha yaygın olup; 5 çeşidi vardır:
1. Direnç tipi sıcaklık detektörü (RTD),
2. Termistör,
3. Isıl-çift (thermocouple).
4. Analog sensör,
5. Dijital sensör.

Doğru cevap E'dir.

Toprak su potansiyelinin ölçümünde toprak tansiyometresi, alçı blokları ve toprak psikrometresi kullanılır. Toprak su potansiyeli toprağın su içeriğinin tespitinde yetersiz kalmaktadır.
Toprak su içeriğinin saptanmasında dört yöntem kullanılır:
1. Gravimetrik nem ölçümü,
2. Lizimetre: Topraktaki su hareketi olduğu yerde tartılarak ölçülür.
3. Radyolojik teknikler: Nötron probu,
4. Toprağın dielektrik özellikleri.

Doğru cevap B'dir.

Transmiter: Ölçülen bilginin uzun mesafelerde iletilmesini sağlayacak şekilde sinyali işleyen ya da kuvvetlendiren cihazlardır.

Doğru cevap C'dir.

Seralar için geliştirilen tümleşik sistem yönetimi aşağıdaki bileşenleri kapsar:

Anemometre seralarda rüzgar ölçüm cihazına verilen addır. Fan-petek,3-yollu valf, sisleme-solanoid valf ve kontaktör seralarda farklı faktörlerin kumanda cihazları arasındadır. Doğru cevap A'dır.