ÖRTÜ ALTI ÜRETİM SİSTEMLERİ

Güneş ışınımının 400 - 700 nm aralığındaki görünür ışık bölgesi bitkilerin fizyolojik işlemlerini önemli oranda etkilemektedir. Bu nedenle, 400 - 700 nm aralığındaki ışınım fotosentez etkili ışınım (PAR) olarak tanımlanmıştır

Yaprak ışığın % 15’ni yansıtır, yansıtma özelliği bitkilerin aşırı ısınmasını engelleyerek doğal koruma sağlar.

Güneş ışınımının ısıtma, fotosentez ve büyüme üzerine etkileri vardır. 315-400 nm dalga boyu aralığı bitkilerde flüorışıma üretir.

Bitkiler besinlerin emilimi, proteinlerin oluşumu, hücrelerin bölünmesi, hücre duvarının yapımı için enerjiye gereksinim duyarlar. Fotosentez sonucu olarak oluşturulan bileşikler parçalandığında bu enerji açığa çıkar. Fotosentez işleminin tersi olarak gerçekleşen bu sürece solunum işlemi adı verilir.

Sıcaklık gelişme, çiçeklenme, meyve bağlama, meyve büyüme ve meyve olgunlaşma hızlarını belirler. Meyve bağlama hariç, tüm süreçler yüksek sıcaklıkta oluşur. Bitki fizyolojisi açısından meyve bağlama için düşük gece sıcaklığı tercih edilir.

Yaprak alan indeksi (LAI), bitki standında bulunan tüm yaprak alanlarının, izdüşümü oldukları toprak alanına oranıdır.

Işık seviyesinin 1500 pmol/m²s, CO₂ seviyesinin 340 ppm olduğu koşullarda, 20 ve 30°C sıcaklık olduğunda fotosentez hızı sabit kalıyorsa sınırlayıcı faktör CO₂ konsantrasyonudur. Gerekli CO₂ miktarı; bitkinin gelişme aşamasına, yaprak alanına, ışınım düzeyine, hava sıcaklığına, hava hızına göre tespit edilir.

Hava-su buharı karışımındaki su buharı kütlesinin kuru hava hacmine oranına mutlak nem (g/m3) denir.

Duyulur ısıtma, havanın nem içeriği değiştirilmeden ısı eklenmesi işlemidir. Nemli havanın duyulur ısıtılması durumunda kuru termometre ve ıslak termometre sıcaklığı artar, çiğlenme noktası sıcaklığı değişmez.

Sera yapı elemanları, saydam örtü ve toprak gibi katı ortamların içinde molekülden moleküle ısının iletilmesi yoluyla oluşan ısı transfer işlemi kondüksiyondur.

Uzun gün bitkilerinde, 660 nm dalga uzunluğundaki kırmızı ışık çiçeklenmeyi yavaşlatır bilgisi doğru cevaptır.

Bitkiler gece serin ortamlarda tutulursa fotosentez solunumdan fazla olur. Doğru cevap C'dir.

Fotosentez sadece gündüz sıcaklığı koşullarında oluşan temel süreç olup, 18-28°C sıcaklık bandında daha iyi performans göstermektedir.

Bağıl nemin çok yüksek olması bitkilerde hastalıklara ve zararlılara neden olur. Doğru seçenek E'dir.

Serada optimum bitki büyümesi için 0,5-0,7 m/s'lik hava hızı genellikle uygun olarak kabul edilmektedir.

Kuru termometre sıcaklığı değişmeksizin ortama su buharı eklenmesi işlemi nemlendirme işlemidir.

Bitkilerin çeşitli dokularından atmosfere buhar halinde su verilmesi olayına transpirasyon denmektedir.

Fotosentez üzerinde en etkili faktör CO₂ dir.

Saydam örtü bitkiyi aşırı sıcaktan, soğuktan, yağmurlu, rüzgârlı olumsuz hava koşullarından korur; dış hava ile iç havayı ayırır. Bitki çevresinde atmosfere doğru olan hava alış-verişini azaltır. Ancak, sera içindeki koşullar günlük ve mevsimsel dış değişimlerden sürekli etkilenir. Burada, sera dışındaki güneş ışınımı, rüzgâr hızı, rüzgâr yönü, sıcaklık, bağıl nem gibi değişkenler belirleyici faktörlerdir.