ÖRTÜ ALTI ÜRETİM SİSTEMLERİ

Bu amaçla öncelikli olarak önerilen en erkenci çeşitler Yalova İncisi, Trakya İlkeren, Early Cardinal; bunları takiben önerilen erkenci çeşitler ise Cardinal, Perlette ve Ergin Çekirdeksizi’dir. Trakya İlkeren, Yalova İncisi ve Ergin Çekirdeksizi yerli üzüm çeşitleridir. Doğru cevap A'dır.

Örtüalt yetiştiricilikte gerekli önlemler alındığında açıkta yetiştiricilikte asmalara verilen Kordon, Guyot, Çardak veya Goble, şekilleri ile kısa, orta, uzun ve
karışık budama şekillerinin kullanılması mümkündür. Doğru cevap E'dir.

Kısa budama: Asmanın bir yıllık dallarının 1-3 göz üzerinden kesilmesidir.

Orta budama: Asmanın bir yıllık dallarının 4-7 göz üzerinden kesilmesidir.

Uzun budama: Asmanın bir yıllık dallarının 8 ve daha fazla sayıda göz üzerinden kesilmesidir.

Karışık budama: Asmada kısa budanmış dallar yanında, orta veya uzun budanmış dalların da birlikte bulunmasıdır.

Çardak: Yüksek (1,5-2 m) bir gövde ile çardak denilen yatay bir düzlem üzerine uzatılmış 2-4 koldan oluşan bir şekildir.

Doğru cevap A'dır.

Örtüaltı üzüm yetiştiriciliğinde yaz budamasında asmalarda dip sürgünü, obur, koltuk sürgünü, uç ve yaprak alma yapılmakta, bazen de verimsiz yaz sürgünlerinin tamamı veya bir kısmı alınmaktadır. Ürün yükünün kapasitenin üzerinde olduğu durumlarda tane ve salkım seyreltmesi de yapılmaktadır. Doğru cevap D'dir.

Üzümlerde tane kabuğu üzerindeki pus (mum, kütin) tabakası, taneyi su kaybı ve gri küf gibi hastalık etkisine karşı korumaktadır. Bu tabaka aynı zamanda renkli sofralık çeşitlerde tanenin çekiciliğini artırdığından hasat sırasında silinmemesine özen gösterilmelidir. Doğru cevap C'dir.

Örtüaltında meyve yetiştiriciliği çok eskiden beri yapılmaktadır. Bu konudaki ilk uygulamalar Fransa ve İngiltere krallıklarına dayanmaktadır. Doğru cevap D'dir.

Örtüaltında meyvecilik en çok Akdeniz bölgesinde yapılmaktadır. Doğru cevap B'dir.

Muz zararlıları, muz hortumlu böceği, güve, trips, muz afidi, coleopter, mısır koçan kurdu, prodenya, yeşil kurt, yaprak bitleri, fare, nematod, kırmızı örümcek, pas böcüsüdür. Hastalıkları ise, yaprak leke hastalığı, yaprak benek hastalığı ve Panama hastalığıdır. Doğru cevap E'dir.

Son yıllarda topraklı fide anlamına gelen tüplü fide ile dikim, örtüaltında topraksız çilek tarımı ve yüksekte çilek yetiştiriciliği gibi yenilikler vardır. Doğru cevap C'dir.

Sofralık üzüm üretimi bakımından dünyanın bağcı ülkeleri arasında yaklaşık 1,5-2 milyon ton üretim ile 2. sırada yer alan Türkiye’den ihraç edilen sofralık üzüm miktarı son yıllarda 150.000-200.000 ton olarak gerçekleşmiştir.

Plastik seraların en uygun örtme zamanları 1 Ocak-15 Şubat’tır. Antalya, Mersin ve Adana’ da yapılan çalışlmalar bunu doğrulamaktadır.

Terbiye: Asmanın gövdesi, kolları ve yıllık dalları ile yazlık sürgünlerin oluşturduğu şekle terbiye şekli denilmektedir.

Dünya’da örtüaltı meyve yetiştiriciliği en fazla İtalya’da çilek ve üzüm yetiştiriciliğinde yapılmaktadır.

Örtüaltı meyve yetiştiriciliğinde ağaçlar arasındaki dikim aralığı, verilecek terbiye şekli, ağaç sayısı ve kullanılacak anaçlar iyi belirlenmelidir.

Örtüaltı muz yetiştiriciliğinde kırmızı örümcek, nematod ve Fusarium en fazla karşılaşılan problemlerdir.

Ülkemizde örtüaltı çilek yetiştiriciliği üretim miktarı bakımından sırasıyla; Antalya ve Mersin’de cam serada; Mersin, Adana, İzmir, Aydın, Muğla, Manisa ve Hatay’da plastik serada; Mersin, Aydın, Antalya, İzmir, Bursa, Manisa, Muğla ve Erzurum’da yüksek tünelde; Mersin, Antalya, Muğla, Kırklareli, İzmir, Aydın, Manisa ve Düzce’de ise alçak tünelde yapılmaktadır.

Ayrıca çilek bitkisinde stolon denilen kollar vardır. Stolonlar toprağa değdikleri yerde köklenip yeni bir bitki oluştururlar.

Çilek, süzek, kumlu tınlı, organik maddesi iyi, yeterli besin elementi içeren, pH’sı 5,5-6,5 ve tuzluluk sorunu olmayan toprakları sever. Çilek, demir noksanlığına ve tuza hassastır.

Frigo fideler, sonbaharda kol bitkilerinin sökülüp, yaprak ve köklerinin budanmasından sonra ortalama -2°C’de soğuk depolarda dikim zamanına kadar bekletilmesiyle elde edilirler.

Örtüaltı üzüm üreticiliğinden özellikle dışsatım yoluyla yüksek kazanç, bu üretim şeklinden pazarlanabilir kalitede ve yüksek miktarda ürün elde edilmesi ile mümkündür. Ülkemiz bağcılığında örtüaltı yetiştiriciliğin potansiyel illeri Antalya, Mersin, Adana ve Hatay illeridir.