ÖRTÜ ALTI ÜRETİM SİSTEMLERİ - Deneme Sınavı - 2

Su ve gübre bitkisel üretimin en önemli girdileridir. Bitkilerin ihtiyaç duydukları
kimyasal gübreler, sulama suyuna katılarak damla sulama yöntemi ile bitkilere
ulaştırılmaktadır. Bu amaçla bitkilere verilecek besin çözeltisinden 100 yada 200 kat daha yoğun olan konsantre stok çözeltiler hazırlanır. Damla sulama sistemine uygun olacak şekilde gübrenin sulama suyuna seyreltilerek katılması için bazı dozaj düzenekleri geliştirilmiştir. Dozajlama için dört yöntem kullanılabilir: 1. Venturi enjektör, 2. Hidrolik enjektör, 3. Manyetik pompa, 4. Pistonlu mekanik pompa.
Enjektör sulama sistemi ve yetiştirilecek bitkiye uygun kapasite ve özelliklere
sahip olmalıdır. Venturi uygulamasında kesit daraldığı için akış hızı artar, basınç
düşer ve stok çözeltiden emme işlemi oluşur. Venturiyi geçtikten sonra sulama suyu ile gübreli su karışır. Venturi yöntemi enerji gerektirmediği, basit, ucuz ve otomasyona uygun olduğu için yaygın şekilde kullanılmaktadır. Doğru cevap B'dir.

Işık kaynakları üç kategoride sınıflandırılabilir:

1. Akkor-telli lamba

2. Flüorışıl lamba

3. Deflarj lambası.

İlk ikisi sera için verimli değildir.

pH sudaki hidrojen iyon konsantrasyonunun göstergesidir. pH 1 birim düşürüldüğünde çözeltideki H konsantrasyonu 10 kat artar.

Serada doğal havalandırma aşağıdaki faktörlere bağlıdır:
1. Rüzgâr hızı,
2. Rüzgâr yönü,
3. Rüzgâr tarafındaki pencerelerin pozisyonu,
4. Rüzgâr ters tarafındaki pencerelerin pozisyonu,
5. Havalandırma açıklık alanı,
6. Havalandırma kanatlarının açılma yüzdesi

Yazın bağıl nemi düşük olan bölgelerde fan-petek sistemi etkili serinletme sağlayabilir.

Serada doğal havalandırma aşağıdaki faktörlere bağlıdır:
1. Rüzgâr hızı,
2. Rüzgâr yönü,
3. Rüzgâr tarafındaki pencerelerin pozisyonu,
4. Rüzgâr ters tarafındaki pencerelerin pozisyonu,
5. Havalandırma açıkılık alanı,
6. Havalandırma kanatlarının açılma yüzdesi

aspiratör negatif basınçla içerideki havayı emerek dışarı boşaltır; vantilatör pozitif basınçla dışarıdan temiz havayı alır. Her iki yöntemde de, hava giriş/çıkış noktalarında sıcaklık ve nem farklılıkları oluşur. Hava girişi ve çıkışı arasındaki mesafe 40 metreyi geçmemelidir.

Fan-petek serinletme sistemi aşağıdaki parçalardan oluşur :
• Negatif basınçlı egzoz fanları,
• Petek (yastık),
• Su dolaşım pompası,
• Su deposu,
• Dağıtma boruları

Değişen dış koşullara bağlı olarak, serada bitki için uygun ışık, sıcaklık ve nem koşullarını yaratmak için perdeleme sistemi kullanılır. Perde kullanımının dört nedeni vardır:

1. Karartma,

2. Gölgeleme,

3. Enerji tasarrufu,

4. Çevresel kontrol.

Yapay nemlendirme için 4 yöntem kullanılır:
1. Islak yastık ile nemlendirme,
2. Çift akış memeli sisleme,
3. Düşük basınç memeli sisleme,
4. Yüksek basınç memeli sisleme

Isıtma sistemi aşağıdaki bileşenlerden oluşur:
• Sıcak su kazanı,
• Sirkülasyon pompası,
• Genleşme tankı
• Dağıtım boruları,
• Radyatörler,
• Sıcaklık ve basınç sensörleri,
• Vana ve kontrol cihazları

Fertigasyon sistemi aşağıdaki parçalardan oluşur:
1. Sulama pompası, çevrim pompası
2. Stok çözelti tankları,
3. Venturi enjektörleri (dozaj pompaları),
4. Çek valf, geri tepme valfi,
5. EC - pH ölçer ve akış ölçer (F),
6. Damla sulama hattı,
7. Drenaj tankı,
8. Dezenfeksiyon birimi,
9. Solenoid valfler,

Bitkiler, serada 30-35°C’yi aşan sıcaklıklarda uzun süreli tutulmamalıdır. Bağıl nem %70-85 aralığında olmalıdır

Serada doğal havalandırma aşağıdaki faktörlere bağlıdır:
1. Rüzgâr hızı,
2. Rüzgâr yönü,
3. Rüzgâr tarafındaki pencerelerin pozisyonu,
4. Rüzgâr ters tarafındaki pencerelerin pozisyonu,
5. Havalandırma açıklık alanı,
6. Havalandırma kanatlarının açılma yüzdesi

Fanların çalışması aspiratör ya da vantilatör şeklinde olabilir. Aspiratör negatif basınçla içerideki havayı emerek dışarı boşaltır; vantilatör pozitif basınçla dışarıdan temiz havayı alır. Her iki yöntemde de, hava giriş/çıkış noktalarında sıcaklık ve nem farklılıkları oluşur. Hava girişi ve çıkışı arasındaki mesafe 40 metreyi geçmemelidir.

Serada ortalama en büyük sıcaklık 28°C’yi aşarsa, yapay soğutma sistemleri kullanılır.

Fan-petek serinletme sistemi aşağıdaki parçalardan oluşur:
• Negatif basınçlı egzoz fanları (şekil 5.8),
• Petek (yastık),
• Su dolaşım pompası,
• Su deposu,
• Dağıtma boruları

Ülkemizde yapılan en ucuz gölgelendirme uygulaması, sera örtü malzemesinin dış yüzeyine kireç sürülerek yapılır. Kireç uygulaması kalıcı gölgeleme etkisi oluşturduğundan kontrol altına alınamaz.

Seranın ısıtılmasında aşağıdaki enerji kaynakları kullanılabilir:
• Fosil yakıtlar (gaz, fueloil, kömür, vd.)
• Biyokütle (biyogaz, tarımsal atıklar, odun, vd.)
• Jeotermal enerji,
• Sanayiden atık ısı,
• Güneş enerjisi.

Bitkisel üretimde temelde iki besin grubu vardır:
1. Makro-besinler: Azot, Fosfor, Potasyum, Kalsiyum, Magnezyum, Kükürt.
2. Mikro-besinler: Demir, Manganez, Çinko, Bakır, Molibden, Klor, Bor, Sodyum, Kobalt.