ORTOPEDİK REHABİLİTASYON

Uzun kemikler, boyu eninden büyük olan kemikler olup genellikle uzuvları
(ekstremite) oluşturan yapılardır. Örneğin kol (humerus) ve uyluk (femur) kemiği. Doğru cevap C' dir.

Eklemler hareket edebilme özelliklerine göre oynar, yarı oynar ve oynamaz
eklemler olarak kategorize edilir. Oynar eklemler; diz, dirsek, parmak, kalça ve omuz gibi hareket açığa çıkaran eklemlerdir. Bu eklemlerde açığa çıkan hareket-lerin biçimleri ve adları (fleksiyon-ekstansiyon, abduksiyon-adduksiyon, rotasyon, supinasyon-pronasyon, eversiyon-inversiyon, dorsifleksiyon-plantar
fleksiyon, elevasyon-depresyon) Şekil 4.2’de gösterilmektedir. Doğru cevap D' dir.

Menisküs kıkırdak yapıda olan yarım ay şeklinde içi kıvamlı sıvıyla dolu olan elastik yapılardır. Eklemi oluşturan kemik yüzeyleri arasında yer alarak önemli işlevler sağlar. Bunlar; ekleme binen yüklere karşı direnç gösterir, şokları emer ve yarım ay şekli nedeniyle eklem yüzlerini büyüterek uyumu artırır.  Menisküs içerisindeki kıvamlı sıvı % 72 oranında su, % 28 oranında organik maddeler, hücre dışı sıvı ve hücrelerden oluşur. Doğru cevap E' dir.

Ağrı şikayeti öznel ifadelere dayalı olduğundan, ağrının tüm boyutlarıyla değer-lendirilmesi gerekmektedir. Ağrı sınıflandırması; ağrının süresine, vücut bölgele-rine, vücut sistemlerine, oluşum şekline, şiddetine, etiyolojiye göre sınıflandırıl-maktadır. Tüm ağrı sınıflandırma sistemlerinin bazı yönlerden sınırlılıkları olduğu belirtilmektedir (Raj, 2000). Doğru cevap A' dır.

Somatik ağrı, kas-iskelet sistemi sorunlarında en sık görülen belirtilerden birisi-dir. Kas-iskelet sistemi sorunlarında ağrı dışında güçsüzlük, deformite, hareket kısıtlılığı, sertlik, eklemi oluşturan kemik yüzeylerinde artmış sürtünme ve şişlik belirtileri gözlenebilir. Kas-iskelet sistemini ilgilendiren sorunlar genelde iki ana bölümde incelenmektedir. Bunlar sistemik sorunlar ve lokal sorunlar olarak
gruplandırılabilir. Doğru cevap B' dir

Atrofi; hasara uğrayan vücut dokusunun kullanılmaması sonucu ilgili dokunun boyutlarında zamanla meydana gelen azalmadır. Örneğin kas atrofisi sonucu kasın genişliğinde azalma ve kasta kuvvet kaybı gerçekleşir. Doğru cevap C' dir.

Ağrıyla ilgili ilave bilgiler için ağrının yeri, ağrının niteliği, ağrının yoğunluğu, ağrının süresi ve ağrıyı tetikleyen ve azaltan durumlar kişiye sorulur (Mac Lellan, 2006). Doğru cevap D' dir.

Ağrı yönetiminde ilaç ve girişimsel tıbbi yaklaşımlar dışında kullanılan yöntemler-in başında fizik tedavi ve rehabilitasyon temelli yaklaşımlar gelmektedir. Ağrıya fizik tedavi ve rehabilitasyon temelli yaklaşımlar ile müdahale bir disiplinler  arası ekip tarafından yürütülür. Ağrıyı azaltmak için fizik tedavi ve rehabilitasyon temelli yaklaşımlar içerisinde yer alan uygulamalar Sıcak uygulama; Soğuk uygulama; Zıt banyolar; Transkutaneal elektrik stimülasyonu; İyontoforezis; Traksiyon; Elle yapılan uygulamalar ve Egzersiz olarak açıklanmaktadır (Benny, Grabois, Tung Chan, 2014). Doğru cevap E' dir.

Ampute; uzuv kaybı demektir.

Vücudu oluşturan sistemlerden birisi de kas iskelet sistemi olup bu sistem iskelet sistemi ve kas sisteminden meydana gelmektedir. İskelet sistemi pasif yapıları içerirken bu sistem içerisinde kemikler, eklemler, kıkırdak, kapsül, menisküs ve bağlar (ligament) yer almaktadır. İskelet sistemi vücut üzerinde çeşitli işlevlere sahiptir. Bunlar; vücuda şekil vermek, kalp, akciğerler, beyin gibi vücuttaki önemli organları korumak, vücuttaki iskelet kaslarının tutunabileceği yerleri oluşturmak, kan hücrelerinin üretimini sağlamak, kalsiyum ve fosfat deposu görevi görmek ve vücut hareketlerinde kaldıraç görevi oluşturmaktır.

Osteoporoz; kemik mineral yoğunluğunda azalma ve kemik mikro yapısında bozulma sonucu kemik kırılganlığında artış ile karakterize metabolik kemik hastalığıdır.

Osteoartrit; halk arasında kireçlenme olarak bilinen 50 yaş üstü kişilerde çeşitli risk faktörleri ile gelişerek eklem kıkırdak yapısında bozulmaya yol açan kronik seyirli dejeneratif bir hastalıktır.

Skolyoz; doğuştan veya sonradan çeşitli nedenlerden dolayı omurgada meydana gelen C veya S şeklindeki eğriliklerdir.

Ağrı, hisseden kişi tarafından tanımlanan bilgiler üzerinden değerlendirilirken ağrının nedenleri ve ortaya çıkaran risk faktörleri için doktor tarafından yapılan değerlendirmelerle de çeşitli bilgiler elde edilir. Doktor tarafından yapılan değerlendirmeler genel fizik muayene (vücut ısısı, kalp hızı, solunum hızı, kan basıncı, vücut ağırlığı, duruş alışkanlığı, yürüyüş özellikleri) ve nörolojik muayene (zihinsel değerlendirme, kraniel sinir testleri, kuvvet testleri, derin tendon refleksleri, duyu, koordinasyon, kas-iskelet sistemine ilişkin muayene ve özel testler) olarak gerçekleştirilir.

Ağrı skalaları sadece ağrı şiddetini değerlendiren tek boyutlu skalalar ve ağrının türü, yeri ve şiddetini değerlendiren çok boyutlu skalalar olmak üzere iki başlık altında incelenmektedir. Tek boyutlu ağrı skalaları içerisinde sayısal ağrı skalası, görsel analog skalası, yüz skalası ve sözel skala yer almaktadır.

Özellikle burkulma gibi akut yumuşak doku hasarı sonrası ortaya çıkan ağrı, ödem ve şişlik durumunda içerisinde soğuk uygulamanın da yer aldığı PRICE tedavisi yaygın kullanılmaktadır.

PRICE içeriği aşağıda sıralanan uygulamaları kapsar;

• P (protection) Koruma

• R (resting) Dinlenme

• I (ice) Buz (soğuk) uygulaması

• C (compression) Kompresyon (bandaj)

• E (elavation) Yükseltme (kalp seviyesi)

Traksiyon; iki vücut bölümü veya yumuşak dokuyu ayırmak üzere birbirine ters yönde kuvvetlerin uygulanmasıdır. Daha çok boyun bölgesi ve bel bölgesi ağrılarında tedavinin bir parçası olarak kullanılmaktadır.

Elle yapılan uygulamalar; manuel teknikler olarak adlandırılıp eklemi hafif germe, eklem hareketini iyileştirme, kas ve çevre yapılarını hareketlendirerek eklem kısıtlılığının yol açtığı ağrıyı azaltmayı amaçlar. Manuel terapi; osteopati, manipülasyon, kaltenborn, maitland, mckenzie, myofasyal gevşeme ve masaj gibi farklı yöntemler içermektedir.