ORTOPEDİK REHABİLİTASYON

Alt ve üst ekstremite amputelerinde rehabilitasyon uygulamaları temel olarak 5 dönemde gerçekleştirilir

Amputasyon, Alt veya üst ekstremitenin tamamının veya bir kısmının kalıcı
kaybıdır.

Doğuştan veya sonradan çeşitli nedenlerle oluşan yetersizliği tanımlamak, ortadan kaldırmaya veya en aza indirmeye çalışmak ve kişiyi fiziksel, mental ve sosyoekonomik açıdan kendine ve topluma yeterli duruma getirmeyi amaçlayan çok yönlü bir hizmete rehabiltasyon adı verilmektedir.

I.Patolojik, , 

II.Anatomik

III.Cerrahi durum,

 Alt ekstremite amputasyonlarında seviye tayininde, üç durumda göz önünde bulundurulmalıdır.

Alt ekstremite amputasyonları tüm amputasyonların %80-85’ini oluşturmaktadır.

Fantom Hissi, bir ekstremitenin amputasyonu takiben varlığını hala devam ettirmesi olarak tarif edilir.

Sinirin iyi huylu tümörüne nöroma adı verilmektedir.

Dünyaca kabul gören Medicare K Kodu sınıflandırmasına göre, Hareket yeteneği veya potansiyeli yok ya da yardımlı veya yardımsız transfer olabiliyor ve protez hayat kalitesini veya mobiliteyi değiştirmiyor olması K0 kapsamına girer.

Yüksek düzeyde etki, stres veya enerji seviyelerinde temel hareket yeteneği için protez ile ambulasyon ihtiyacı vardır, çocuk, atlet veya aktif erişkinler için tipik protez kullanımı K4 seviyesi kapsamına girer.

I.Güdüğü proteze hazırlamak,
II. Amputenin ekstremite kaybından dolayı içinde bulunduğu durum ile başa çıkmasına yardımcı olmak,
III. Amputenin kendine bakım aktivitelerinde maksimum bağımsızlığı elde etmesini sağlamak,

I,II ve III. maddeler,üst ekstremite amputeleri için prostetik döneme kadar uygulanan preoperatif, postoperatif ve preprostetik yaklaşımların amaçlarındandır.

Gelişmiş ülkelerde amputasyona neden olan birinci faktör periferik vasküler hastalıklardır. Periferik vasküler hastalıklar genellikle 60 yaş üzerinde ve alt ekstremitelerde  görülmektedir. Doğru cevap B’dir

Travmalar sıklıkla endüstriyel yaralanmalar, trafik/tren/motorsiklet kazaları, doğal afetler, ateşli silah ve mayın yaralanmaları, tarıma yönelik kazalar ve elektrik yanıkları olarak görülmektedir. Doğru cevap D’dir.

Üst ekstremite amputasyonlarında travmanın amputasyon nedenleri arasında birinci sırada olduğu görülmüştür. Doğru cevap E’dir,

Doğuştan veya sonradan çeşitli nedenlerle oluşan yetersizliği tanımlamak, ortadan kaldırmaya veya en aza indirmeye çalışmak ve kişiyi fiziksel, mental ve sosyoekonomik açıdan kendine ve topluma yeterli duruma getirmeyi amaçlayan çok yönlü hizmetin genel adı Rehabilitasyondur. Doğru cevap C’dir.

Alt ve üst ekstremite amputelerinde bu kayıpların üstesinden gelebilmek için; ortopedik cerrah, fizyoterapist, protez teknikeri, ergoterapist, psikiyatrist/klinik psikolog, hemşire, çocuk gelişimi uzmanı, sosyal hizmet uzmanı, mimar ve endüstriyel tasarımcı gibi meslek mensuplarından oluşan bir ekibin aynı amaç için kendi görev-yetki ve sorumlulukları çerçevesinde uygulayacakları farklı yaklaşımlara gereksinim vardır. Dermatolog bu meslek gruplarına dahil değildir. Doğru cevap A’dır.

Transmetatarsal Amputasyonlar Parsiyel ayak amputasyonları grubuna dahildir. Parsiyel Ayak Amputasyonları a. Parmak Amputasyonları b. Metatarsofalangeal Amputasyonlar c. Transmetatarsal Amputasyonlar d. Lisfranc Amputasyonu (Tarsometatarsal Amputasyon) e. Chopart Amputasyonu (Midtarsal Amputasyon)dur. Doğru cevap B’dir.

Eklem seviyesinden yapılan ampütasyonlara  Dezartikülasyon adı verilir. Doğru cevap E’dir.

Bir ekstremitenin amputasyonu takiben varlığını hala devam ettirmesi hissine verilen isim  “Fantom hissidir” Doğru cevap D’dir.

Alt ekstremite amputelerinde rehabilitasyon uygulamaları temel olarak 5 dönemde gerçekleştirilir;

Preprostetik dönemde postoperatif uygulamalara devam edilir ve protez için gereken değerlendirmeler yapılır. Yaş, cinsiyet, demografik bilgiler, meslek, aktivite düzeyi, ekonomik durum/sosyal güvence ve hastanın beklentileri gibi faktörler göz önünde bulundurularak protez tasarımı ve malzeme seçimi yapılır. Doğru cevap B’dir.