ORTOPEDİK REHABİLİTASYON - Deneme Sınavı - 6

Trombositlerle sağlanan pıhtılaşma sürecinde pıhtı oluşumu dört aşamalı (1. pıhtı plağının yapışması, 2. plak topaklaşması, 3. serotonin ve tromboksan gibi maddelerin salınımı, 4. pıhtı yapısının biçimlenmesi) bir süreçle gerçekleşmektedir. Plak ayrışması diye bir aşama yoktur. Doğru cevap C'dir.

Engelli çocukların egzersiz ve spor faaliyetlerine katılımlarının sosyal entegrasyon, akran kabulü, bilişsel gelişim, başarı, sosyal entegrasyon ve kendini normal hissetme gibi faydaları mevcuttur. Kazanç sağlama, asıl amaç değildir ve böyle bir faydası yoktur. Doğru cevap E seçeneğidir.

Serebral palsi, anatomik unsurlar ve motor tutulum türüne bağlı olarak sınıflandırılan, ilerleyici olmayan bir merkezi sinir sistemi rahatsızlığıdır. Down sendromu, genetik düzensizlik sonucu insanın 21. kromozom çiftinde fazladan bir kromozom bulunması durumu ve bunun sonucu olarak ortaya çıkan genetik bir bozukluktur. A ve B tipi hemofili, en yaygın görülen hemofili türleridir: Sırasıyla VIII ve IX koagülasyon faktörleri açısından kusurlu olup klinik açıdan aynıdırlar. Hemofili, faktör kusuruna bağlı olarak hafif (faktör düzeyi normalin %5 ile %40’ı arası), orta (faktör düzeyi normalin %1 ile %5’i arası) ve şiddetli (normalin < %1’i) olarak sınıflandırılır. Juvenil romatoid artrit (JRA), çocuklarda en sık rastlanılan romatizma hastalığı olup genellikle 6 yaşından önce ortaya çıkmaktadır. Miyelodisplazi, merkezi sinir sisteminin (MKS) karmaşık ve son derece değişken anomalisiyle kendini gösteren bir hastalıktır. Doğru cevap E seçeneğidir.

Serebral palsi hastası çocuklara uygun olarak düzenlenebilecek spor programları arasında dans, buz pateni, tekerlekli sandalye basketbolu, atletizm, at binme ve ağırlık çalışması yer almaktadır. Kar kayağı, her yaşa ve her işlev düzeyine başarılı bir şekilde uyarlanabilir. Doğru cevap E seçeneğidir.

Juvenil romatoid artrit (JRA), çocuklarda en sık rastlanılan romatizma hastalığı olup genellikle 6 yaşından önce ortaya çıkmaktadır. Doğru cevap D seçeneğidir.

Tekerlekli sandalyeli sporcuların en sık karşılaştıkları spor yaralanmaları arasında yumuşak doku yaralanmaları, su toplaması, cilt kesikleri veya aşınmaları ile dekübitus ülserleri yer almaktadır. Yumuşak doku yaralanmaları çoğunlukla omuz, dirsek, bilek ve el gibi üst ekstremitelerde meydana gelmektedir. Su toplaması, kesik ve aşınma gibi problemler, cildin tekerlekli sandalyenin ekiş veya tekerlekli sandalye jantı, lastiği veya frenleriyle, keskin kenar teması sonucu veya düşme ve fiziksel temas sonucunda ortaya çıkmaktadır. Dekübitus ülser, normal tekerlekli sandalyeler değil de yarışma amaçlı kullanılan tekerlekli sandalyelerle ilgili ortaya çıkan bir sorundur. Doğru cevap A seçeneğidir.

Amputasyonlu sporcuların spor faaliyetlerine katılımlarını, gösterdikleri performansı ve aldıkları keyfi arttırmaya yönelik geliştirilen çeşitli protez türleri mevcuttur. Daha çok amputasyonlu sporcular protez kullanılır. Doğru cevap C seçeneğidir.

Alt ekstremite engeli olan bireylerde obezite görülme oranı, herhangi bir engeli olmayan bireylerden 2,5 kat daha fazladır.

Yaşam tarzında değişiklik, egzersiz ve beslenme eğitimini içeren, davranışsal yaklaşıma dayalı (BENEfit) bir programı obezite ve obeziteyle ilişkili sağlık sorunları açısından risk altında olan hareket engelli ergenlerin sağlık ve zindeliklerini arttırma konusunda umut verici bir yöntem olduğu ifade edilebilir. Katılımcılara aerobik ve güçlendirme egzersizleri programı verilir ve iki haftada
bir ebeveynleri ile birlikte beslenme eğitimi ve davranış değiştirme oturumlarına katılmaları sağlanır. Ancak su terapilerinden oluşmaz.

Ahmet okul çevresindeki yapısal engeller dolayısıyla okuldaki spor faaliyetlerine katılım gösterememektedir.

İşlevsel sınıflandırma sistemi altı kategoriden oluşmaktadır:

(1) görme bozukluğu,

(2) ampute,

(3) serebral palsi,

(4) tekerlekli sandalyeli sporcular,

(5) diğerleri ve

(6) zihinsel engel.

Down sendromlu bireylerde kas iskelet sorunlarının birçoğu, kolajen üretiminde görülen genetik bir kusurdan ötürü bağ dokularının gevşemesi ve kas dokusunun azalması sonucu ortaya çıkmaktadır.

Kas lifleri içerdikleri hücresel özelliklere göre farklılıklar gösterir. Genel olarak yavaş kasılan ve hızlı kasılan kas lifleri olarak iki grupta incelenirler. Yavaş kasılabilen kas lifleri tip bir kas lifi olarak adlandırılırken hızlı kasılabilen lifler tip iki kas lifi olarak adlandırılır. Tip bir lifleri yavaş kasılabilme özelliğine sahip olup oksijen taşıma kapasiteleri yüksektir (miyoglobin ve mitokondri açısından zengin). Doğru cevap " C " dir.

Spora katılım, fiziksel olarak zorlanan bireylerin fiziksel ve duygusal sağlığı için önemlidir (Resim 8.1). Spor arkadaşlık, başarı duygusu ve artan benlik saygısı sağlarken güç, dayanıklılık ve kardiyopulmoner zindeliği artırabilir. Bu tür katılım-lara olan ilgi arttıkça, doktorların, terapistlerin ve özel ihtiyaç sahibi çocukların ailelerinin katılım öncesi değerlendirme,atletik seçenekler, özel ekipman ve spora özgü riskleri anlamaları gereklidir (William ve diğ., 2004). Doğru cevap " A " dır.

Bir sağlık uygulayıcısı olarak, engelli çocuğa yönelik kişiselleştirilmiş bir programa yardımcı olması için engelli çocuğun medikal faktörler, yaralanma riski gibi mevcut durumlardan haberdar edilmesi çok önemlidir ve böylece çocuk genel fiziksel ve sosyal refah seviyesini artırabilir (Talia Collier, 2014). Doğru cevap " B " dir.

Çocukluk ve yetişkinlik dönemlerinde düzenli olarak spor ve rekreasyon faaliyet-leriyle ilgilenenler psiko-sosyal faydaların yanı sıra pek çok fizyolojik fayda da elde ederler. Bunlar arasında kemik yoğunluğu ve yağsız kas dokusunda artış, daha iyi bir kilo kontrolü, yetişkinlikte yüksek tansiyona yakalanma riskinin düşmesi ve ayrıca depresyon ve toplumsal soyutlanma hislerinin azalması sayılabilir (Burgeson ve diğ., 2000). Doğru cevap " C " dir.

Çocukluk dönemine ilişkin en yaygın engellilik türü olan serebral palsi (SP) (ACPR, 2009) çok sayıda sinir-kas sorunuyla ilişkilidir. Seçici motor kontrol kaybı, anormal kas dokusu ve koordinasyon bozukluğunun yanı sıra kas güçsüzlüğü de bu kişilerin (Damiano ve diğ., Dodd ve diğ., 2003; Gage, 1991; Wiley ve Damiano, 1998) yaşadığı önemli sorunlardan biridir. Doğru cevap " D " dir.

Grup su egzersizleri, engelli çocuklarda kardiyo-respiratuvar dayanıklılığı artırma da kullanılabilecek karada gerçekleştirilen egzersiz programlarına karşı eğlenceli bir alternatif olabilir. Su egzersizi, engelli çocuklar için güvenli ve faydalı, düşük etkili bir egzersiz seçeneğidir. Doğru cevap " E " dir.

Engelli çocukların egzersiz ve spor faaliyetlerine katılımlarının sosyal entegrasyon akran kabulü, bilişsel gelişim, başarı, sosyal entegrasyon ve kendini normal hissetme gibi faydaları mevcuttur (William vediğ., 2004). Bir sağlık uzmanının, engelli çocukların fiziksel faaliyetler ile spor faaliyetlerine katılımlarının önemini anlaması çok önemlidir. Doğru cevap " A " dır.