ORTOPEDİK REHABİLİTASYON - Deneme Sınavı - 21

Bası yarası gelişmesini önlemek için pozisyon değiştirmek dışında; havalı yatak kullanmak, deriyi temiz ve kuru tutmak, kuru ve ütülenmiş çarşaf kullanmak kolay ve etkin yöntemlerdir.

Uzun süre yatan hastalarda ortostatik hypotansiyon gelişmesi muhtemeldir. Bu durumdaki hastalarda, 45 dereceden başlayarak günde 30 dakika tilt-table kullanılması yararlı olabilir.

Doğru yanıt "E" seçeneğidir.

Artroplasti, herhangi bir eklemde ağrıyı gidermek ve eklem hareketini sağlamak amacıyla eklemin yeniden yapılandırılmasıdır. Artroplasti yönteminde, hastanın ağrısının giderilmesi, kas iskelet sisteminin fonksiyonlarının geliştirilmesi ve replasman yapılan ekleme aşırı yüklenme olmadan, bireyin günlük yaşam aktivitelerini gerçekleştirebilmesi amaçlanır.

Spinal kord, foramen magnumdan başlar, kauda equinaya kadar uzanır. Spinal kord beyin ile vücut arasında iletişimi sağlayan temel yapıdır. Beyinden çıkan yollar spinal korddan geçerek motor aktiviteyi yaptıran bilgileri vücuda iletirler. Benzer şekilde vücutta meydana gelen olaylar duyusal iletim yolları ile spinal korddan geçerek üst düzeylere ve beyine iletilir. Dolayısı ile spinal kord vücudumuzdaki fonksiyonların doğru zamanlama, yeterli büyüklük ve kuvvetle yapılabilmesi için oldukça hayati bir öneme sahiptir. Bası yarası; dokuların uzun süre basınç altında kalmasına bağlı olarak gelişen kaybıdır. Doğru cevap D seçeneğidir.

Spinal kord koruyucu bir zarla örtülüdür; dıştan içe doğru;
• duramater,
• araknoidmater ve
• piamater olarak adlandırılır.

Doğru cevap A seçeneğidir.

Santral Kord Sendromu; 
İnkomplet spinal kord yaralanmalarının en sık görülen tipidir. Spinal kordun direkt mekanik kompresyon altında kaldığı durumlarda gelişebilir. Spinal kordun santral (merkez-orta) kısmının hasarı sonucu gelişmektedir. Bu lezyonda bacaklardan çok kollarda kuvvet kaybı vardır. Duyu kaybı değişken olabilir ama sakral duyu normal devam etmektedir. Diyaframın uyarılmaması nedeniyle solunum fonksiyonları baskılanmaktadır.Bu sendrom genellikle;
• servikal hiperextansiyon,
• fleksiyon,
• kontüzyon (ezilme) veya
• kompresyon (baskı) gibi yaralanma mekanizmaları sonucu gelişmektedir. Doğru cevap E seçeneğidir.

Serviko-Meduller Sendrom;
Üst servikal (C) kord ve beyin sapını etkileyen lezyonlarda görülür. Aşağı doğru C4’e kadar ilerleyebilir. Ayırt edici özelliği, yüzde duyu kaybı olması ve kollardaki zayıflığın bacaklardan daha fazla olmasıdır. Ağız çevresinin duyu kaybı, lezyonun medulla ve üst servikalde olduğunu gösterirken alın, kulak ve çeneyi içeren duyu kaybı, lezyonun C3 - 4 seviyesinde olduğunu gösterir. Doğru cevap A seçeneğidir.

ventilatör ve frenik sinir stimülatör desteğine gereksinim duyarlar. C4 düzeyindeki hastalar spontan solunum yapabilirler. C1 - C4 seviyesindeki hastalar fonksiyonel olarak tamamen bağımlıdır. Ağız çubukları ile yazı yazma, sayfa çevirme gibi bazı faaliyetleri yapabilirler. Bu hastalar için kullanılan tekerlekli sandalyelerin yüksek sırt destekleri ve bedenin dik durmasını sağlayan emniyet kemerleri olmalıdır. Ayrıca tekerlekli sandalyeler, tam yatar ve tilt (kişileri ayakta durur pozisyonda desteklemek) konumuna gelebilmelidir. Pil gücü ile çalışan bu sandalyeler, çene, dil, nefes ve baş ile kontrol edilebilir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Bu hastalar, günlük yaşam aktiviteleri ve kişisel bakımlarında tamamen bağımsızdır. Uzun yürüme cihazları ile kısa mesafe yürüyebilirler. Ancak uzun mesafeler için tekerlekli sandalyeye ihtiyaçları vardır. Doğru cevap B seçeneğidir.

Artroplasti:
Eklemin cerrahi olarak yeniden şekillendirilmesidir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Endoprotez:
Eklem yüzleri için tasarlanmış ve vücut içine yerleştirilen biyomateryallerdir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Diz artroplastilerinde ilk cerrahi uygulamalar deforme eklem yüzlerinin rezeksiyonu ve bu eklem yüzlerinin başka materyaller ile değiştirilmesi ile başlanmıştır. Frank Gunston, polisentrik diz
endoprotezini tasarlamıştır. Bu uygulamada femur kondillerine yerleştirilen iki metal komponent ile tibial platoya yerleştirilen polietilen komponent arasında eklem hareketi yapması amaçlanmıştır. Ülkemizde diz artroplastisi 1987 yılında uygulanmaya başlanmıştır. Doğru cevap B seçeneğidir.

Kalça Hemiartrolastisi: Kalça ekleminin oluşturan kemik yüzeylerden sadece femur başının patolojik olduğu ve biyomateryal ile değiştirildiği, acetabulumun sağlam olduğu durumlarda kalça hemiartroplastisi yapılır. Femur boyun kırığına neden olan travmatik kalça çıkığı durumlarında, üç haftadan eski femur boyun kırığı olan yaşlı hastalarda kalça hemiartroplasti yöntemi uygulanabilir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Osteoartit:
Dejeneratif eklem hastalığı, artroz.

Doğru cevap C seçeneğidir.

Endoprotez: Eklem yüzleri için tasarlanmış ve vücut içine yerleştirilen biyomateryallerdir.

Ülkemizde ilk total kalça artroplastisi 1959 yılında, Rıdvan Ege ve Erdoğan Altınel tarafından yapılmıştır