ORTOPEDİK REHABİLİTASYON - Deneme Sınavı - 12

İnflamatuar dönemde, kırık oluşması nedeniyle kemiği besleyen ve çevre dokuları besleyen damarlarda, kaslarda yaralanmalar oluşur. Ortamda yaralanan tüm yapılar sebebiyle kırık hematomu oluşur. Kemiklerin yapısında bozulmalar ve çevre yapılarda hücre ölümleri meydana gelir.

Kas dokusu çeşitli özelliklere sahiptir ve bu özellikler kasa hareket sırasında çeşitli avantajlar kazandırarak işlevlerini açığa çıkarmasını sağlar. Bu özellikler; uyarılabilme, kasılabilme, uzayabilme ve elastikiyettir. Uyarılabilme, kasın bir uyarana (örneğin elektriksel uyaran) cevap verebilme yeteneğidir. Kasılabilme, kas yeterli bir uyaran aldığında kas boyunun kısalarak, uzayarak veya aynı boyda kalarak kasılabilmesidir. Uzayabilme, kasın bir kuvvete maruz kaldığında gerilebilme veya uzayabilme yeteneğine sahip olmasıdır. Elastikiyet, kası uzatan veya kısaltan kuvvet geri çekildiğinde kasın normal istirahat uzunluğuna geri dönebilme yeteneğidir.

Konus medullaris’in üst kısmından ince bir filaman olan ilk koksikse kadar uzanan ipliksi yapıya filum terminale adı verilir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Spinal kordun her iki yanından 31 çift spinal sinir çıkar ve vertebra kanalını omurlar arasındaki aralıklardan geçerek terk eder. Bu sinirlerin her birinin dorsal (posterior) ve ventral (anterior) kökleri vardır. Spinal kordun sinir çiftleri; 8 servikal, 12 torasik, 5 lumbar, 5 sakral, 1 koksigeal şeklinde sınıflandırılır. Doğru cevap B seçeneğidir.

Başın arkası, boyun, kollar ve diyafragmayı inerve eden sinirler; cervical sinirlerdir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Ülkemizde spinal kord yaralanmalarına neden olan travmatik olaylar şu şekilde sıralanmıştır:
• Trafik kazaları (% 42)
• Yüksekten düşmeler (% 27,1)
• Bıçaklanma, ateşli silahlarla yaralanma (% 15,3)
• Eğlence, spor aktiviteleri (%7,4) (suya dalma % 21, 6)

% 42 lik payla, spinal kord yaralanmalarına en çok neden olan travmatik olay; trafik kazalarıdır. Trafik kazaları esnasında boynun aşırı ekstansiyonu ve takip eden fleksiyonu (whiplash injury) spinal kord yaralanmalarının en sık nedenlerindendir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Spinal kord yaralanmaları; spinal kordun baskı, kesi ya da kontüzyonu (ezilmesi) sonucu meydana gelmektedir. Yaralama genellikle fleksiyon, kompresyon, hiperekstansiyon veya fleksiyon-rotasyon mekanizmaları nedeniyle oluşmaktadır. Bu mekanizmalar sonucu meydana gelen hasar, primer yaralanma olarak adlandırılmaktadır. Primer hasarın giderilmesi amacıyla, vücut tarafından tepki olarak geliştirilen hemoraji, inflamasyon ve çeşitli kimyasalların salınması gibi faktörler nedeniyle gelişen ikincil yaralanma ise sekonder yaralanma olarak adlandırılmaktadır. Doğru cevap E seçeneğidir.

Serviko-Meduller Sendrom: Üst servikal (C) kord ve beyin sapını etkileyen lezyonlarda görülür. Aşağı doğru C4’e kadar ilerleyebilir. Ayırt edici özelliği, yüzde duyu kaybı olması ve kollardaki zayıflığın bacaklardan daha fazla olmasıdır. Ağız çevresinin duyu kaybı, lezyonun medulla ve üst servikalde olduğunu gösterirken alın, kulak ve çeneyi içeren duyu kaybı, lezyonun C3 - 4 seviyesinde olduğunu gösterir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Spinal kord yaralanması sonrası en sık görülen kardiyovasküler sistem komplikasyonları; derin ven trombozu (DVT), otonomik disrefleksi (OD), anemi ve ortostatik hipotansiyondur. Omurilik yaralanmasında spinal şoku takiben gelişen spastisite, artmış derin tendon refleksleri, kontrolsüz ve istemsiz kas spazmları ile karakterizedir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Spinal kord yaralanması sonrası değerlendirmede, motor ve duyusal fonksiyonun normal olması ASIA Bozukluk Skalasına göre ASIA E, Normal olarak sınıflandırılır. Doğru cevap E seçeneğidir.

Tüm aktivitelerinde bağımsız olan hasta grubu; L5 seviyesi hasta grubudur. Diğer seçeneklerdeki hasta grupları belli günlük yaşam, kişisel bakım veya transfer fonksiyonlarında kısmen veya tamamen bağımlıdırlar ve yardıma ihtiyaç duyarlar. Doğru cevap C seçeneğidir.

Bası yarası gelişmesini önlemek için pozisyon değiştirmek, havalı yatak kullanmak, deriyi temiz ve kuru tutmak, kuru ve ütülenmiş çarşaf kullanmak kolay ve etkin yöntemlerdir. Uzun süre yatan hastalarda pozisyonlamaya dikkat edilmezse; yatak yaraları, kontraktür, kan akımında yavaşlama, akciğer fonksiyonlarında kötüleşme ve trombus gibi hayati riskler açığa çıkabilir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Derin ven trombozu, pulmoner emboli, otonomik disrefleksi, anemi ve ortostatik hipotansiyon spinal kord yaralanması sonrası gelişen kardiyovasküler sistem komplikasyonları iken; eklem çevresinde kemikleşme gelişimi ile karakterize olan heterotopik ossifikasyon gastrointestinal bir problemdir. Doğru cevap E seçeneğidir.

Spinal kord yaralanması sonrası motor muayenede dirsek fleksörleri C5 için, parmak fleksörleri C8 için, kalça fleksörleri L2 için, diz ekstansörleri L3 için, ayak bileği dorsifleksörleri ise L4 için değerlendirilir. Doğru cevap B seçeneğidir.

C5 dirsek fleksörleri, C8 parmak fleksörleri, T1 parmak abdüktorlar, L2 kalça fleksörleri ve S1 de ayak bileği plantar fleksörlerinin kuvvetinin ölçülmesi ile değerlendirilir. Doğru cevap E seçeneğidir.