ORTOPEDİK REHABİLİTASYON - Deneme Sınavı - 8

Yaralanan bölgeye 20-30 dakika soğuk uygulama yapılır (örneğin buz torbası, cold pack), sonra elastik bandaj uygulanarak ödem ve şişliğin dağılması amaçlanır ve yaralı doku desteklenir.

İnflamatuar faz normal olarak 2-5 gün sürer ve bu sürecin sonuna doğru tamir fazına ilişkin hücresel olaylar başlar. Doğru cevap B’dir.

Konnektif doku, hücreler tarafından üretilen ve hücre dışı ağ (ekstraselüler matriks) olarak adlandırılan yapılar ve hücrelerden oluşmaktadır. Doğru cevap A’dır.

Osteoklastlar emilim sağlayıcı büyük hücrelerdir. Fosfat enzim sentezi ve hidrojen iyonu üreterek ortamın Ph’ını düşürür. Böylelikle bazı kristalize maddelerin çözülmesine yardımcı olur. Kemik yıkımında rol alırlar. Doğru cevap E’dir.

Kırık oluşumu ardından kanama ve sonucunda damar dışında kanın birikmesine hematom adı verilir. Diğer seçeneklerde kemik iyileşme adımları yer almaktadır. Doğru cevap A’dır.

Kırık iyileşmesi inflamatuar dönem, onarım dönemi (kallus oluşumu) ve yeniden şekillenme döneminden oluşmaktadır. Doğru cevap A’dır.

Sinir lifleri içerisinde epineurium, perineurim ve endoneurim adlı konnektif doku tabakaları yer almaktadır. Doğru cevap E'dir.

Damar yapısı hücre dışı ağ, kollajenler, elastin, proteoglikan, epitel hücreler ve düz kas hücrelerinden oluşmaktadır. Doğru cevap E’dir.

Gelişmiş ülkelerde amputasyona neden olan birinci faktör periferik vasküler hastalıklardır. Periferik vasküler hastalıklar genellikle 60 yaş üzerinde ve alt ekstremitelerde  görülmektedir. Doğru cevap B’dir

Travmalar sıklıkla endüstriyel yaralanmalar, trafik/tren/motorsiklet kazaları, doğal afetler, ateşli silah ve mayın yaralanmaları, tarıma yönelik kazalar ve elektrik yanıkları olarak görülmektedir. Doğru cevap D’dir.

Üst ekstremite amputasyonlarında travmanın amputasyon nedenleri arasında birinci sırada olduğu görülmüştür. Doğru cevap E’dir,

Doğuştan veya sonradan çeşitli nedenlerle oluşan yetersizliği tanımlamak, ortadan kaldırmaya veya en aza indirmeye çalışmak ve kişiyi fiziksel, mental ve sosyoekonomik açıdan kendine ve topluma yeterli duruma getirmeyi amaçlayan çok yönlü hizmetin genel adı Rehabilitasyondur. Doğru cevap C’dir.

Alt ve üst ekstremite amputelerinde bu kayıpların üstesinden gelebilmek için; ortopedik cerrah, fizyoterapist, protez teknikeri, ergoterapist, psikiyatrist/klinik psikolog, hemşire, çocuk gelişimi uzmanı, sosyal hizmet uzmanı, mimar ve endüstriyel tasarımcı gibi meslek mensuplarından oluşan bir ekibin aynı amaç için kendi görev-yetki ve sorumlulukları çerçevesinde uygulayacakları farklı yaklaşımlara gereksinim vardır. Dermatolog bu meslek gruplarına dahil değildir. Doğru cevap A’dır.

Transmetatarsal Amputasyonlar Parsiyel ayak amputasyonları grubuna dahildir. Parsiyel Ayak Amputasyonları a. Parmak Amputasyonları b. Metatarsofalangeal Amputasyonlar c. Transmetatarsal Amputasyonlar d. Lisfranc Amputasyonu (Tarsometatarsal Amputasyon) e. Chopart Amputasyonu (Midtarsal Amputasyon)dur. Doğru cevap B’dir.

Eklem seviyesinden yapılan ampütasyonlara  Dezartikülasyon adı verilir. Doğru cevap E’dir.

Bir ekstremitenin amputasyonu takiben varlığını hala devam ettirmesi hissine verilen isim  “Fantom hissidir” Doğru cevap D’dir.

Alt ekstremite amputelerinde rehabilitasyon uygulamaları temel olarak 5 dönemde gerçekleştirilir;

Preprostetik dönemde postoperatif uygulamalara devam edilir ve protez için gereken değerlendirmeler yapılır. Yaş, cinsiyet, demografik bilgiler, meslek, aktivite düzeyi, ekonomik durum/sosyal güvence ve hastanın beklentileri gibi faktörler göz önünde bulundurularak protez tasarımı ve malzeme seçimi yapılır. Doğru cevap B’dir.

İnflamasyon beş temel belirti verir. Bunlar; kızarıklık, şişlik, ağrı, ısı artışı ve işlev (fonksiyon) kaybıdır. Yaralanmadan hemen sonra ortaya çıkan bu belirtiler akut belirtiler olarak tanımlanıp, yaralanma sonrası ilk 24-48 saatte görülür. Kırık ise yaygın iskelet sorunlarından biridir. Doğru yanıt B’dir.

Tamir fazı; kollajen adlı dokunun oluşturulması ve organize edilmesi süreci olarak kısaca özetlenebilir. İyileşmenin bu döneminde kollajen dokusu yaralanma sonrası yaklaşık 5. günde oluşmaya başlar. İnflamatuar fazdaki makrofajlar yaralanmanın olduğu bölgeye fibroblastları yönlendirerek hücre bölünmesini ve kollajen dokusunun oluşmasını sağlar. Kollajen doku, yaralanan bölgede çok sınırlı yapısal bir kuvvet desteği oluşturur. Yaklaşık 21 gün sonra yeni kollajen dokusunun kuvveti yaralanma öncesi doku kuvvetinin % 20’si civarında olmakta olup kollajen yapı yaralı alana tümüyle uyum göstermemektedir. Doğru yanıt C’ dir.