ORTOPEDİK REHABİLİTASYON - Deneme Sınavı - 2

Eklemi çevreleyen kas, tendon, eklem kapsülü ve bağların çeşitli sebeplerden elastikiyetlerini kaybetmelerinden dolayı eklemin normal hareket açıklığını kaybetmesi veya eklem hareket açıklığının belirli yönlerde kısıtlanmasına "Kontraktür" adı verilir. Doğru cevap A'dır.

Preprostetik dönemde yaş, cinsiyet, demografik bilgiler, meslek, aktivite düzeyi, ekonomik durum/sosyal güvence ve hastanın beklentileri gibi faktörler göz önünde bulundurularak protez tasarımı ve malzeme seçimi yapılır. Doğru cevap B'dir.

İlk sırada iş kazaları gelmektedir. Ayrıca, yanık, kesici ve ateşli silah yaralanmaları, tren kazaları, konjenital anomaliler, tümörler, travma sonrası kangren, dolanım bozuklukları, nörolojik nedenler vb. sayılabilir. Doğru cevap E'dir.

Üst ekstremite amputasyonlarından sonra, ampute ambulasyon açısından bağımsız olduğu için alt ekstremite amputelerine göre ödem gelişimi daha azdır ve daha kolay giderilir. Doğru cevap B'dir.

Çocuklara mekanik fonksiyonel protezler3,5- 5 yaş civarında uygulanabilmektedir. Doğru cevap D'dir.

İnflamasyona yol açan bazı durumlar; kırık, çıkık, burkulma gibi ortopedik sorunlara yol açan travmalar, yabancı cisim batmaları, bakterial hastalıklar, enfeksiyonlar, yanıklar, bağışıklık sistemi hastalıkları, inflamatuar hastalıklar (örneğin romatoid artrit) vb.dir

İnflamatuar faz; doku yaralanmasından hemen sonra hücrelerden serotonin maddesinin serbest bırakılmasıyla damarlarda daralmayı ve birkaç dakika için kan ve vücut sıvılarının o bölgeye akışını sınırlandırarak mikro dolaşımı etkiler.

Hücre dışı ağın temel bileşenleri elastin, kollajen, yüzey maddeleri, proteoglikanlar ve glikozaminoglikanlar, yağlar, fosfolipidler, proteinler ve glikoproteinlerdir.

2. derece yaralanma (grade 2); kasılabilen dokularda ve konnektif dokuda orta düzeyde inflamasyon.

Kanama ve sonucunda damar dışında kanın birikmesi durumu hematom olarak adlandırılır.

Kemik dokusunun iyileşmesinde; kemik yüzeyleri arasında uyum, yeni kemik dokusu oluşumu için kemik bütünlüğünün yeterli tespit ile sağlanması ve sabitlenmesi ve aşamalı olarak kemik yapıya yeniden yük vererek kemik dokusunun sertleştirilmesi oldukça önemlidir. Kemik yapının yeniden iyileşme sürecinde kemiğin daha uzun süreli hareketsiz bırakılarak fizyolojik yüklenmeden kaçınılması kemikte kalsiyum kaybına ve kemik kitlede azalmaya yol açabilir.

Menisküsler özellikle ayakta durma ve ayakta yapılan etkinlikler sırasında oluşan kompresyon kuvvetini dağıtma ve yayma özelliği ile eklem ve kıkırdak bütünlüğünü koruma işlevi görür. Menisküs uyluk kemiği femur ile bacak kemiği tibia arasında mekanik bir tampon görevi görür. Menisküsler diz eklemine gelen şokları emme özelliği göstererek çevre dokuları korur.

Kas ve tendon dokuyu içeren yaralanma “strain” olarak tanımlanmaktadır. Bağ dokusunu içeren yaralanma ise “sprain” olarak tanımlanmaktadır.

Dolaylı kas yırtılmalarında tedavi programında özellikle akut dönemde olmak üzere yaralanan kasa PRICE yöntemi yer almalıdır. PRICE tedaviyi oluşturan uygulamaların baş harflerinin kısaltmasıdır (Uyan ve Yakut, 2017). PRICE içeriği aşağıda sıralanan uygulamaları kapsar;
• P (protection) Koruma
• R (resting) Dinlenme
• I (ice) Buz (soğuk) uygulaması
• C (compression) Kompresyon (bandaj)
• E (elavation) Yükseltme (kalp seviyesi)

Damar hasarlarında tedavi yöntemleri doğrudan tamir olup bu kapsamda ayrılan uçları birleştirme (anastomoz), lateral sütur, greft uygulamaları ve endovasküler teknikler yapılmaktadır.

Alt ve üst ekstremite amputelerinde rehabilitasyon uygulamaları temel olarak 5 dönemde gerçekleştirilir; preoperatif dönem, postoperatif dönem, preprostetik dönem, prostetik dönem ve sosyal yaşama geri dönüş ve takip. Cevap: D şıkkıdır.

Amputasyon: Alt veya üst ekstremitenin tamamının veya bir kısmının kalıcı kaybıdır. Cevap: B şıkkıdır.

Dezartikülasyon: Eklem seviyesinden yapılan amputasyonlara denir. Cevap: A şıkkıdır.

Alt ekstremite amputasyonları tüm amputasyonların %80-85’ini oluşturmaktadır. Cevap: D şıkkıdır.

Fantom Hissi: Bir ekstremitenin amputasyonu takiben varlığını hala devam ettirmesi olarak tarif edilir. Cevap: C şıkkıdır.