ORTOPEDİK REHABİLİTASYON - Deneme Sınavı - 12

Kendini ifade etmekte güçlük çeken zihinsel engelli bir birey stresli olduğunda vücut gerginliğinde artış, sesli soluma, vücut duruşunda değişim, terleme ve yüz renginde farklılık, ses tonu ve konuşmada değişim ile kelimeleri sürekli tekrar etme davranışı gözlenir.

Sağlık profesyonellerinden kaynaklı bariyerler şöyle sıralanabilir:

Girişimsel yaklaşımları arasında sinir blokajları, spinal kord stimülasyonu, derin beyin stimülasyonu ve diğer yöntemler olarak sıralanırken; alternatif tıp yaklaşımları arasında Çin tıbbı ve akupunktur, akıl-vücut tıbbı ve diğer yöntemler olarak sıralanmaktadır.

PRICE tedavisi burkulma sonrası 2-3 saat aralıklarla ilk 48-72 saat sürdürülür. PRICE tedaviyi oluşturan uygulamaların baş harflerinin kısaltmasıdır. Yaralanan bölgeye 20-30 dakika soğuk uygulama yapılır.

İskelet sistemi vücut üzerinde çeşitli işlevlere sahiptir. Bunlar; vücuda şekil vermek, kalp, akciğerler, beyin gibi vücuttaki önemli organları korumak, vücuttaki iskelet kaslarının tutunabileceği yerleri oluşturmak, kan hücrelerinin üretimini sağlamak, kalsiyum ve fosfat deposu görevi görmek ve vücut hareketlerinde kaldıraç görevi oluşturmaktır.

Yassı kemikler, göreceli ince ve kavisli olup genellikle organları çevreleyerek koruma görevi görür. Örneğin kürek (scapula) kemiği, kaburga (costa) ve kafatası kemikleri.

Osteoporoz, kemik mineral yoğunluğunda azalma ve kemik mikro yapısında bozulma sonucu kemik kırılganlığında artış ile karakterize metabolik kemik hastalığıdır.

Eklemin etrafını çevreleyen eklem kapsülünü çaprazlayan güçlü fibröz doku bantlarıdır. Eklemi oluşturan her iki kemiğe yapışarak eklem bütünlüğünü destekler. Bağların normal eklem hareketini sağlama, aşırı hareketleri kontrol etme ve engelleme görevleri bulunmaktadır.

Kasın uzantısı olan tendonun yakın çevresindeki kemik dokuya, kıkırdağa, bağa veya diğer kasların tendonuna sürtünmesine engel olan, daire şeklinde içi sıvı dolu yastıklara bursa adı verilir.

Dirsek bölgesi; dirsek üç kemik yüzeyinin birleşimi ile meydana gelen üç eklemli bir eklem olup çeşitli nedenlerden dolayı (mesleki tekrarlayan hareketler, hobiler, fiziksel aktivite vb.) eklem ve eklem çevresinde ağrı görülür. Dirsek bölgesinde ağrıya yol açan ortopedik sorunlar şöyle sıralanabilir; tenisçi dirseği (lateral epikondilit), golfçü dirseği (medial epikondilit), olekranon bursiti, kemik tümörleri, sinir sıkışmasına bağlı sorunlar (örneğin tuzak nöropatiler).

Atrofi; hasara uğrayan vücut dokusunun kullanılmaması sonucu ilgili dokunun boyutlarında zamanla meydana gelen azalmadır. Örneğin kas atrofisi sonucu kasın genişliğinde azalma ve kasta kuvvet kaybı gerçekleşir.

Ağrıyla ilgili ilave bilgiler için ağrının yeri, ağrının niteliği, ağrının yoğunluğu, ağrının süresi ve ağrıyı tetikleyen ve azaltan durumlar kişiye sorulur.

Ağrı skalaları sadece ağrı şiddetini değerlendiren tek boyutlu skalalar ve ağrının türü, yeri ve şiddetini değerlendiren çok boyutlu skalalar olmak üzere iki başlık altında incelenmektedir. Tek boyutlu ağrı skalaları içerisinde sayısal ağrı skalası, görsel analog skalası, yüz skalası ve sözel skala yer almaktadır.

Serebral palsili çocuklarda görülen temel sorun kas iskelet sistemi bozukluklarına bağlı olarak gelişen postür ve hareket bozukluğu, bununla ilişkili olarak aktivite limitasyonu ve katılım güçlükleridir. Primer olarak ekstremiteler ve gövdeyi etkiler. İstemli motor kontrol bozukluğu ve postür bozuklukları olmakla birlikte, hastalığa ikincil olarak, duyusal problemler, salya, ağrı, uyku problemleri, bilişsel, iletişim, algılama problemleri, epilepsi, davranış bozuklukları, konuşma güçlükleri, zeka gerilikleri ve entelektüel problemleri de eşlik edebilmektedir. Doğru cevap A şıkkıdır.

Serebral palsi çocukluk çağı kronik hastalıkları içerisinde en sık karşılaşılan klinik tablodur. SP, gelişmekte olan bebek beyninin doğum öncesi, doğum sırası veya doğum sonrasında herhangi bir nedenden kaynaklanan kalıcı lezyonuna bağlı olarak gelişen, ilerleyici olmayan, aktivite ve katılım limitasyonlarına neden olan hareket ve postür bozukluğu ile karakterize kas iskelet sistemi bozukluğudur. Doğru cevap D şıkkıdır.

Travma ve düşük apgar skoru doğum sırasında, havale ve enfeksiyon doğum sonrasında ortaya çıkan faktörlerdir. Doğru cevap C şıkkıdır.

Doğum sırasında gelişen serebral palsi nedenleri;

Erken doğum, düşük doğum ağırlığı, intrakranial kanama, travma, nöbetler, zor doğum, doğum eyleminin uzaması, vakumla doğum, makat doğum ve düşük apgar skorudur. Doğru cevap E şıkkıdır.

Atetoz istemsiz, solucanvari, kıvrılma (bükülme) tarzı hareketlerin gözlendiği formudur. Karşılıklı çalışan her iki grup kasın (hem hareketi yaptıran kas hem de zıttı çalışan kas) aynı anda kasılması sonucu ortaya çıkar. Çocuk, amaca uygun hareket yapmak istediğinde (Örneğin önündeki kaleme uzanmaya çalıştığında) kıvranma hareketi daha çok artar. İstemsiz hareketler distal ekstremitelerde (el ve ayaklarda), yüz ve dilde çok daha belirgindir. Doğru cevap B şıkkıdır.

Hipotonik tip serebral palsi belirgin kas tonus azlığı ile karakterize klinik tablodur. Serebral palsili vakaların %0,7- 2,6’sını oluşturur. Doğru cevap E şıkkıdır.

Hemiplejik tip vücudun bir yarısının etkilendiği klinik tablodur. Sıklıkla, üst ekstremite alt ekstremiteye göre daha fazla etkilenir. Erken doğan bebeklerin %17’sinde ve miyadında doğan bebeklerin de %56’sında, bütün SP’li vakaların da %20-30’unda görülür. Doğru cevap D şıkkıdır.