ORTAÇAĞDAN GÜNÜMÜZE ANADOLU UYGARLIKLARI

Vanmour, Cassas, Melling, Kavyer gibi ressamların yaptıkları resimlerle toplumda resim sanatına karşı ilgi başlamıştır. Abdülmecit döneminde Devlet hesabına çalışan Gaspare Trajano Fossati (1809-1883) Ayasofya’nın onarımında çalışmıştır.

XVII. Yüzyılın sonunda Barok ve Rokoko üsluplarının yerini Napolyon yönetimini simgeleyen Ampir üslup alır. Mısır ve Roma mimarisinin etkisi altında gelişen Ampir üslupta düşey ve yatay öğeler dengelenmiştir. Roma tarzı sütun başlıklı, duvara gömülü kolonlar, yuvarlak kemerler, üçgen alınlıklar ve yalın silmeli kornişler cephe düzenlemesini geliştiren öğelerdir.

• Sanayi-i Nefise’nin kurulması; Mimarlık, Heykel ve Resim eğitiminin başlaması • Tuval Resminin ilgi görmesi

• Mimariye bağlı park ve bahçe düzenlemelerinin başlaması sebil ve çeşmelerin kent içinde önem kazanması

• Klasik Osmanlı Mimarisinin plan ve yapı tipi formlarının tercih edilmesi devam eder

• Sultan yapıları kadar devlet ileri gelenlerinin de imar faaliyetleri görülür. Özellikle külliyelerin inşası devlet ileri gelenleri tarafından gerçekleştirilecektir

I. Mahmut tarafından yapımında başlatılan Nuruosmaniye Cami 1755 yılında tamamlanmıştır. XVIII. Yüzyılın en güçlü Barok etkileri taşıyan camisidir. Topografik sorunu ve çevrenin yoğun ticari dokusu nedeniyle değişik kot seviyelerinde yapı çözümlenmiştir. Barok etkinin en yoğun hissedildiği yer mukarnasın yerini almış kavsara dolgusudur.

Abdülmecid’in annesi BezmiAlem Valide Sultan tarafından Nigogos Balyan’a yaptırılmıştır. Son cemaat yeri revakları kapalı bir mekana dönüştürülmüş, ibadet alanıyla birleştirilmiştir. Tek kubbeli beden duvarlarında pencerelerle adeta yapı şef­faf­laştırılmış köşe kuleleri ve bezemeleriyle Barok özellikler gösteren bir yapıdır. Ampir özellikteki renkli mermer mimberi kaliteli işçiliği ile dönemin özelliğini yansıtır.

İznik, XVII. yüzyılda neredeyse tamamen çini üretimini kesmiş, İznik üretimine göre kalitesi daha düşük olan Kütahya, günümüze kadar süreklilik göstermiştir. Bu dönemde Kütahya üretimi çiniler mimarî’ye bağlı eserler ve kullanım eşyası olarak İstanbul ve Anadolu’da karşımıza çıkar. 1725 tarihinde Damat İbrahim Paşa, bir Bizans Sarayı olan İstanbul Tekfur sarayında, bir çini atölyesi kurdurmuş ve burada saray’a üretim yaptırmıştır. Ancak, bu eserler de İznik 16. yüzyıl eserlerinin kalitesinden oldukça uzaktır. Tekfur sarayı üretimi çinilerde lekeler bulanıklıklar görülür. Yeşilimsi şef­faf sır ve batı etkili Barok desenlemeler kullanılır. Gerek Kütahya gerekse Tekfur sarayı çinilerinde renkler soluk, sır kalitesi bulanık, kaba hamurlu örnekler görülür.

Birincisi, gerçek ismi Abdülcelil Çelebi olan Levnî’dir. Surnâme-i Vehbi isimli eserde Sultan III. Ahmed’in oğullarının sünnet törenini, geçit törenlerini resmetmiştir (1720). Ayrıca tek figür eserler de yapmıştır. İkincisi, Abdullah Buharî’dir. Bu ressam da yine tek figürleri ve çiçek resimleriyle bilinmektedir. Her iki ressamın da yaptığı figürlerde hacim ve ritim duygusu hissedilmektedir. Özellikle Levnî’nin kadın portrelerinde kıvrak vücutlar, uyumlu renkler dönem özelliği olarak değerlendirilebilir.

Dolmabahçe sarayı ise iç dekorasyonda altın varaklı Barok süslemelerle dönemin karakterini yansıtır. Topkapı Harem dairesi III. Mustafa yemiş odası natürmort kompozisyonlu duvar resimlerinin önemli bir örneğidir.

Bu dönemde tunç işleri azalmış, gümüş ve altından üretilen eserler malzeme, teknik ve model açısından zenginlik gösterir. Günlük kullanım eşyalarında bakır, bakır alaşımları, pirinç malzemeli döküm ve dövme tekniğindeki eşyalarda kabartma, kazıma desenler uygulanmıştır.

Duvar Resmi, İç Mekân Bezemeleri Batı etkisiyle üslûp değişikliği gösterirken, 19. yüzyıl içinde askerî eğitim amaçlı olarak, mühendislik okullarında başlayan haritacılık ve teknik çizimler, çağdaş Türk resminin öncüsü olacaktır. 1835 yılında İngiltere’ye gönderilen askerî okul öğrencileri, ressam sınıfı oluşturmak üzere resim eğitimi almaya başlarlar.

1718 Pasarofça anlaşması ile 1730 Patrona Halil İsyanı arasındaki dönem Lale Devri olarak adlandırılır.

İstanbul'un ilk kent planı II. Mahmut döneminde yapılmıştır.

Eğri konturlar ve oval biçimlere dayalı tasarım ilkeleri olan mimari üslup, Barok'tur.

Mısır ve Roma mimarisinin etkisi altında gelişen ve XVII. Yüzyılın sonunda Barok ve Rokoko üsluplarının yerini alan mimari üslup, ampir üsluptur.

İstanbul'da Bezmi Alem Valide Sultan tarafından Nigogos Balyan’a yaptırılan ve Barok özellikler gösteren cami, Dolmabahçe Camii'dir.

Döneminin en görkemli devlet yapısı olan ve Avrupa sarayları örnek alınarak inşa edilen Barok üslubundaki saray, Dolmabahçe Sarayı'dır.

İznik ve Kütahya'nın yanı sıra 18 yüzyılda çini üreticiliğinde ön plana çıkan merkez Çanakkale'dir.

Bakır, gümüş, tunç gibi malzeme üzerine altınlama tekniği olan ve cami kandilleri, ibrikler, şamdan, buhurdanlık, kapı plakaları gibi eserlerde görülen metal işleme tekniğinin adı tombaktır.

Onaltıgen yüksek kasnağa oturtulmuş ve ana mekandan küçük kalmış bir kubbeye sahip, Sultan Abdülaziz’in anne­si Pertevniyal Valide Sultan tarafından yaptırılan cami Aksaray Valide Camisidir.

Osmanlı Devleti'nde kurulan ilk mühendis okulunun adı ve kuruluş tarihi: Hendesehane / 1734