ORTAÇAĞDAN GÜNÜMÜZE ANADOLU UYGARLIKLARI

I. Bayezid, 1396 yılında kazandığı Niğbolu Savaş’ı ile Balkanlar’da yönetimi kontrol ederken, aynı başarı­ yı Anadolu’da gösteremez ve 1402 yılında Ankara Savaşı’nda Timur’a esir düşer. Bunun sonucunda Anadolu’daki Türk birliği parçalanır. Bu dönemde İstanbul iki kez kuşatılmasına rağmen fethi mümkün olmaz. 1403 yılında, I. Bayezid’in ölümü üzerine, Osmanlı tarihinde Fetret (Gerileme) Dönemi başlayacaktır.Fetret Dönemi İstanbul'un fethinden önce yaşanmıştır. Doğru cevap D'dir.

Osmanlı Devleti’nin tüm dünyada hakimiyetini kabul ettirdiği, kültür-sanat ortamında en güçlü üslubunu (Klasik Dönem Üslubu) ortaya koyduğu çağı başlatan padişah Kanuni Sultan Süleyman'dır. Doğru cevap D'dir.

Erken Osmanlı mimarisinin özelliği olan Kanatlı, Zaviyeli, Ters T; Tabhaneli gibi işlevlerine göre isimlendirilen mimari biçimlenmeyi yaratacaktır. Bu yapı formunda, tek yapının bünyesindeki her bölüm kubbe, tonoz, düz çatı gibi değişik örtü elemanlarına sahip olabilir, ancak Osmanlı mimarisinde tercih edilen örtü sistemi kubbedir. Doğru cevap A'dır.

İznik Hacı Özbek Camii ve Bursa Alaaddin Bey Camii (1335) tek üniteli cami yapılarının ilk örnekleri arasında gösterilmektedir. Doğru cevap B'dir.

Osmanlı mimarisinde ilk mermer mihrap İznik Yeşil Camii'de kullanılmıştır. Doğru cevap A'dır.

Bursa Ulu Camii Erken dönem Osmanlı Mimarisinin en anıtsal yapısıdır. İnşaatına I. Murad Hü­davendigar tarafından başlanmış olup, 1399’da Yıldırım Bayezid döneminde tamamlanmıştır. Doğru cevap B'dir.

İstanbul Fatih Külliyesi (1463-1471) İstanbul’un fethinden sonra Fatih Sultan Mehmet’in inşa ettirdiği ilk önemli yapı grubudur. Külliyenin merkezini oluşturan cami 1470/71 yılında tamamlanmıştır. Doğru cevap A'dır.

Aynı meslek grubundaki esnafın bir araya toplandığı çoğunlukla sıra dükkanlar olarak düzenlenen çarşıya arasta adı verilmiştir. Doğru cevap E'dir.

Klasik Dönem Osmanlı Mimarisini İncelerken; Fetih sonrası İstanbul merkezli mimarlık çalışmalarını yükseliş dönemi örnekleri olarak değerlendirmek ve Klasik Osmanlı mimarisinin hazırlayıcı ortamı olarak incelemek gerekir. Klasik Dönem Osmanlı mimarisini, Mimar Sinan ve başkent İstanbul’daki anıtsal külliye örnekleri ile değerlendirmek doğru olur. Doğru cevap A'dır.

İstanbul Şehzade Mehmet Külliyesi (1544-1548) için Mimar Sinan “Çıraklık Eserim” der. Külliyenin camisinde uygulanan plan, merkezi kubbe ve dört yarım kubbe uygulamasıdır. Ayrıca merkezi kubbe dört iri paye üzerine oturtuluştur. Cami, medrese tabhane, kervansaray, imaret, mektep, türbe olarak inşa edilen külliye yapıları simetrik düzenleme ile yerleştirilmiştir. Kesişen iki yolun köşe arasına paralel iki eksen üzerine yapıları oturtmuştur. Külliye Bizans döneminden günü­ müze gelen önemli bir su tesisi (Valens) Bozdoğan su kemeri ile bitişiktir. Doğru cevap B'dir.