ORTAÇAĞDAN GÜNÜMÜZE ANADOLU UYGARLIKLARI

843 yılı ikonaklast döneminin sonnu ifade etmektedir. Doğru cevap A şıkkıdır.

842 yılında, İkonaklazma’nın bitmesiyle başlayan ve 1204 yılında Latinlerin İstanbul’u işgaline dek süren Orta Bizans Döneminde (Krautheimer, 1986: 334) imparatorluk hem askeri, hem siyasi başarılara imza atmış, hem de başta başkent Konstantinopolis olmak üzere imar faaliyetleri hız kazanmıştır.

Orta Bizans Dönemine ait önemli gelişmelerden biri manastırların giderek daha özgür hale gelmeleri ve kentlerde manastır yerleşimlerinin çoğalmasıdır. Doğru cevap B şıkkıdır.

İkonaklazma hareketinden en fazla etkilenen yer başkent Konstantinopolis (İstanbul) olmuştur. Doğru cevap B şıkkıdır.

Thema Teşkilatı: Bizans İmparatorluğunda savunma ve üretimin devam edebilmesi önceliklerine dayanan askeri (toprak düzeni) kuruluş.

867-1056 yılları arasında tahtta bulunan Makedonya Hanedanlığı’nda savaşlarla bozulan ekonomik düzenin yeniden kurulması sağlalanmıştır. İlk temsilcisi I. Basileios (867-886),

İznik’te 1204 yılında I. Theodoros Laskaris, İznik İmparatorluğu kurucusu ve Roma hükümdarı olarak taç giymiştir.

626 Konstantinopolis’in Avarlar tarafından kuşatılması, 634 Arap Akınlarının
başlangıcı, 691/92 Konstantinopolis Sinodu, 717-741 İmparator III. Leon dönemi
726 İkonaklast Dönem başlangıcı, 787 II. İznik Konsili-VII. Ekümenik Konsil
838 Arapların Anadolu’yu işgali ve Amorion kuşatması, 863 Son Arap Bizans savaşı. Bizans’ın galibiyeti. 1071 Malazgirt Savaşı
1091 Konstantinopolis’in Peçenekler tarafından kuşatılması, 1096 I. Haçlı Seferi
1098-1099 Kudüs Krallığı ve Haçlı Kontlukları’nın kuruluşu, 1146-1148 II. Haçlı Seferi, 1202 IV. Haçlı Seferi, 1204-1261 Latin İstilası

Pandandif: Bir kubbeyi taşıyan kemerler ile kubbe kaidesinin arasını kapatan ve kare bir plandan kubbenin dairesel kaidesine geçmeyi sağlayan küresel üçgen.

Orta Bizans Dönemine damgasını vurmuş Kapalı Yunan Haçı Planlı kiliselerden tarihi bilinilen en eskisi 907 ta n Lips Manastırı’nın (Fenari İsa Camii) kuzey kilisesidir

Sfenks: İnsan başlı, aslan gövdeli mitolojik yaratık.

Bizans seramik sanatında 11. yüzyılda yeni süsleme teknikleri kullanılmaya başlanmıştır. Sgrafitto tekniğinin kullanımı seramikler üzerinde serbest elle yapılan zengin dekorların görülmesine neden olmuştur

Bizans döneminde erguvan renk kutsal sayılmıştır. İsa’nın tuniği, Meryem’in maphorionu erguvan renktedir. İmparatorluk gücünü simgeleyen renk olarak imparatorlar da erguvan renkte giyinmişlerdir .

Lüster: Astar üzerine bakır renkli boya ile bezemeler yapıldıktan sonra seramik yüzey açık yeşil, sarı ya da şeffaf sırla kaplanır.

Orta Bizans döneminde, 7. yüzyıl başındaki Arap akınları ve hemen ardından gelen İkonaklazma döneminin etkilerinden kaçan Bizanslı sanatçıların İtalya ve Fransa’ya yerleştikleri bilinmektedir. doğru yanıt E şıkkıdır.

Selanik H.Sophia kilisesindeyse anıtsal boyutlarda, bilinen ilk “İsa’nın Göğe Yükselişi” sahnesi canlandırılmıştır. Bu dönemde, gerçekçi oranlar, plastik figür anlayışı, renk tonlamalarıyla idealize edilmiş yüz hatları, başkent sanat üslubunu yansıtır. Dolayısıyla doğru cevap A'dır.

Bizans resim sanatı ile ilgili araştırmalarda Makedonya Rönesansı olarak tanımlanan bir dönemden söz edilir. Adını Makedonya hanedanlığından alan bu hareketin VII. Konstantinos Porfyrogenitos (913-959) döneminde var olduğu çok da net olmayan bir tez olarak sunulur. Bu döneme ait anıtsal duvar resimlerinin olmayışı, tanımlama konusunda sıkıntı yaratmaktadır. Makedonya Rönesansı olarak adlandırılan bu hareketin izleri, daha çok el yazmalarında izlenir. Bu dönemde Antik Çağ
sanat ve edebiyatına ait el yazmalarının sanatçılar tarafından kopyalandığı bilinir. Döneme atfedilen el yazmalarındaki resimlerde klasik dönem sanat üslubu ağırlıklıdır. Bu döneme ait olduğu önerilen en önemli el yazması Paris Mezmuru (Parisinius gr.139)’dur (Şekil 2.7). Saray atölyelerinde üretilen yazmada on dört tam sayfa Tevrat konulu sahne yer alır. Figür üslubu, dengeli kompozisyon klasik dönemin ideal güzelliğini yansıtırken altın yaldız kullanımı ve alegoriler Bizans resim sanatının imzasını taşır.

Orta Bizans Dönemi’nde altın yine değerli ziynet eşyalarında tercih edilen bir malzeme olarak karşımıza çıkmaktadır. Bunun yanında değerli kilise hazinelerinde de kullanılmıştır. Orta Bizans Dönemi’nde ekonomiyle de ilişkili olarak gümüş kullanımı azalmıştır. Dolayısıyla eserlerde kontrol damgası sistemi de görülmez. Maden sanatında, 9. yüzyıl ile birlikte, özellikle Makedonya Sülalesi’nin yönetime geçmesiyle başlayan dönemde (867-1056), sanatta yeni bir canlanma yaşanmıştır. Bu dönemde yeni bir teknikle üretilen eserler, erken dönemin gümüş hazinelerinin yerini almıştır. Bu yeni teknik, Bizans kuyumculuğunun doruk noktasına ulaştırdığı mine tekniğidir.

Yani doğru cevap B şıkkıdır.

Bizans döneminde 7. yüzyıl ortasında Arap akınlarıyla başlayan buhran döneminde, Geç Antik Çağ’ın seramik üretim merkezleri de zarar görmüştür. Bu merkezlerin tamamı özellikle limana yakın yerlerde konumlanmıştır. Akınlarla birlikte Bizans İmparatorluğu’nun Akdeniz ticaretindeki hâkimiyeti kaybolur. Arap akınlarının da ilk olarak zengin kıyı kentlerini hedef alması, seramik üreticilerinin üretimini de sonlandırır. Arap akınlarıyla birlikte Kırmızı Astarlı Seramik üretimi sonlanır. Bu dönemde kil çıkartılan ve seramik üreten merkezlerin yeri değişir. İmparatorlukta ‘Beyaz Hamurlu Seramikler’ olarak anılan üretim grubu ortaya çıkar. Bu seramikler, beyaz hamurlu, yeşil, kahverengi ya da sarı renkte sırlıdır. Sır içeriğinde, renk vermesi için kurşun kullanılmıştır. Yüksek kaideli servis kapları ve tabaklar en sık üretilen seramik formlarıdır. Başkent Konstantinopolis’te Büyük Saray çevresinde yapılan kazılarda bu seramiklerden yoğun miktarda
ele geçmiştir. Doğru yanıt C'dir.