ORTAÇAĞ-YENİÇAĞ AVRUPA TARİHİ

1731’de imzalanan İkinci Viyana Antlaşması ile birlikte Avrupa’da güç dengeleri ve ittifaklar yeniden şekillenmeye başladı. Artık İngiltere Fransa İşbirliği yoktu. Tam aksine İngiltere’nin başını çektiği ve Fransa’nın aleyhine büyüyen yeni bir ittifak oluşmuştu. Bu ittifakta Avusturya, İngiltere, İspanya, Rusya ve Prusya yer alıyordu. Buna mukabil Fransa da yeni bir blok oluşturmak üzere girişimlere başlamıştı. Fransa’nın kurmak isteği ittifakta Danimarka, İsveç, Lehistan ve Osmanlı İmparatorluğu’nun bulunması hedefleniyordu. Böylece Fransa, ilişkileri giderek bozulan Rusya ve Avusturya’yı kontrol altında tutmayı amaçlıyordu. Doğru cevap C'dir.

Avusturya Veraset Savaşları, Prusya’nın bir Avrupa gücü olmaya başladığını gösterdi. Rusya, Prusya’nın Avusturya ve Lehistan’da aleyhine olacak büyümesinden korunmak için Avusturya ile 1746’da ittifak antlaşması imzaladı. Ayrıca, bu savaşlar İngiltere- Fransa mücadelesinin kıta Avrupası’ndan çok sömürgelerde devam edeceğini gösteren savaşlardır. Doğru cevap E'dir.

Lehistan Veraset Savaşları’nın en önemli tarafı Osmanlı İmparatorluğu’dur. Osmanlı İmparatorluğu, Lehistan seçimlerinin “liberium veto”, yani bağımsız bir şekilde yapılmasından Karlofça Anlaşması’na göre sorumluydu. Doğru cevap B'dir.

1699 Haziran’ında “İkinci Taksim Antlaşması” İngiltere ile Fransa arasında imzalanmıştır.

İkinci Taksim Antlaşması’na karşı çıkan ülkeler, İspanya ile Avusturyadır.

Mania Antlaşması, İngiltere ve Hollanda arasında 1709’da imzalanmıştır.

1712 Ocak’ına gelindiğinde İngiltere’nin arzusu ve baskılarının bir sonucu olarak Hollanda’nın Utrecht şehrinde müttefikler ile Fransa arasında barış görüşmeleri yeniden başlamasına bağlı olarak imzalanan antlaşma Utrecht Antlaşması’dır.

Şarl döneminde de Avrupa’nın en önde gelen devletlerinden biri olmaya devam eden ülke, İsveçtir.

Türk tarihinde “Demirbaş Şarl” olarak da bilinen, XII. Şarl’dır.

Rusya’nın Baltık’taki hâkimiyet sahasını genişlettiği savaş, Poltava Savaşı’dır.

Fransa Kralı XIV. Louis’in tarihe geçtiği ad, Güneş Kral’dır.

Theresa’nın imparatoriçe ilan edilmesinden istifade etmek isteyen ilk ülke, Prusya’dır.

Rusya’da asillerin yüksek kesimlerinden oluşan, bazı yaptırım ve yargı işlevlerine sahip danışma meclisine verilen ad, Duma’dır.

İngiliz ve Fransız diplomatların müzakereleri sonucunda 1698’de “Birinci Taksim Antlaşması” kabul edildi. Bu antlaşmaya göre II. Carlos’un ölümünden sonra yerine Bavyera Elektör Prensi Joseph Ferdinand, İspanya kralı olacaktı fakat Ferdinand’ın 1699 fiubat’ında aniden ölmesi üzerine antlaşma hayata geçirilemeden fiilen hükümsüz kaldı.

İkinci Taksim Antlaşması’na en fazla tepki ise İspanya’dan geldi. II. Carlos ağır hasta olmasına rağmen İspanyol devlet adamları kralın bir vasiyetname imzalamasını sağladılar. Vasiyetnameye göre Carlos’un ölümünden sonra yerine Fransa Kralı XIV. Louis’nin küçük torunu Philip of Anjou kral seçilecekti. İspanyol devlet adamları bu hamle ile İngiltere ve Fransa arasındaki ittifakı parçalamayı hedeflemişlerdi. Bunda da başarılı oldular.

İngiltere ve Hollanda savaşın en önemli finansörleriydi ve Veraset Savaşları, bu iki ülkeyi birbirine daha çok yakınlaştırdı. İki ülke arasında, İngiltere’nin aleyhine olsa da, 1709’da Mania Antlaşması imzalandı.

Savaşın sonunda özellikle Fransa, Avrupa’daki nüfuzunu ve etki alanını giderek kaybetmeye başladı. Ayrıca savaşta halkın yardımına müracaat edilmesi ile birlikte artık mutlak güç kaynağının kral değil halkın bizzat kendisi olduğu anlayışı yayılmaya başladı ve bu anlayış Fransız İhtilali’ne giden sürecin temellerini oluşturdu.

Hollanda’nın Utrecht şehrinde müttefikler ile Fransa arasında barış görüşmeleri yeniden başladı. 11 Nisan 1713’te ise İngiltere, Fransa, Hollanda, Savoy, İspanya ile Prusya arasında Utrecht Barışı imzalandı. Antlaşmaya göre V. Felibe, İspanya ve denizaşırı imparatorluğa; İngiltere, Cebelitarık ve Minorka’ya; Hollanda ise Fransa hâkimiyetindeki Şanders’deki birkaç önemli şehre hâkim olacaktı. V. Felibe, Fransa tahtı üzerindeki veraset haklarından feragat edecek; Fransa, İngiltere tahtında hak iddia eden III. James’i iade edecekti.

Doğu Avrupa’da 1697’den itibaren ittifaklar kurulmaya başlandı. Bu ittifakların kurulmasının en önemli sebebi ise İsveç’in bölgedeki nüfuzunun ve askerî gücünün meydana getirdiği baskı idi.

İsveç Kralı XII. Şarl Danimarka’nın başkenti Kopenhag’ı kuşattı. Başkenti işgal edilme tehlikesiyle karşı karşıya kalan Danimarka, İsveç’ten barış talebinde bulundu. XII. fiarl, bu talebi doğuda elini rahatlatmak adına kabul etti ve 18 Ağustos 1700’de “Travendal Barışı” imzalandı.