ORTAÇAĞ-YENİÇAĞ AVRUPA TARİHİ - Deneme Sınavı - 6

Papa V.Clemens ile 1309’da papalığın merkezi Avignon’a taşındı. Avignon, Fransa’nın Akdeniz sahillerinde yer alan Marsilya kentinin kuzeyinde yer alıyordu. Bu dönemde Papalık üzerinde Fransız etkisi her alanda kendini gösterdi, yönetimde Fransız kardinaller ön plana geçti. Bundan dolayı tarihte Yahudilerin Babil’e sürülmelerinden esinlenerek, Papanın Roma’dan Avignon’a taşınması “Babil esareti” olarak adlandırılmıştır.

İngiltere’yi geç dönem ortaçağda 1133-1485 yılları arasında Plantegenet hanedanı yönetmiştir. Bu hanedan Fransızca konuştuğu için bu dönemde İngiltere Plantagenet hanedanının hâkimiyeti altındaki Anjou Dukalığının bir parçası olarak algılanmıştır.

Yüzyıl Savaşlarının sonunda Lancester hâkimiyeti altındaki İngiltere kıta Avrupa’sındaki mülklerini bırakarak bir ada krallığına dönüşmüş ve İngilizleşmiştir. Fransa’da ise güçlü bir monarşi kurulmuştur. Burgonya Düklüğü ise İngiltere ile yaptıkları ittifak sayesinde İngiliz yününü işleyerek zenginleşmişlerdir.

Bu dönemde Almanya merkezi birliğini sağlayamadığı için çok başlı feodal birimlerden oluşmaktadır. Görünüşte tek bir imparator vardır ancak asıl otorite prenslerin, rütbeli rahiplerin ve şehir heyetinin elindedir. Ayrıca prenslerin para basma ve savaş açma yetkileri vardır.

Avrupa’da Roma rakamlarının bırakılarak sıfır sayesinde hesaplamayı kolaylaştıran Arap rakamlarının kullanıldığı ilk ülke İtalya olmuştur. Ayrıca 15.yüzyılın sonunda ondalık sisteme dayalı rakamların kullanımının yaygınlaşmasıyla İtalya’da hesap sanatını öğreten okullar açılmıştır.

IV. Haçlı Seferinden sonra Mora’da Akaya Latin Prensliği kurulmuştur. Ayrıca Selanik ve Atina’ya kadar olan topraklarda Atina Latin Dukalığı kurulmuştur. Bizans ise İznik İmparatorluğu, Trabzon Rum İmparatorluğu ve Epir Despotluğu olmak üzere üç devlete ayrılmıştır.

Karaman beyliği dışındakilerin tümü Selçuklu-Bizans sınırında kurulmuş olan Batı Anadolu Beylikleridir.

Osmanlı kayıtlarında Leh olarak geçen halk Polonlar, Lehistan olarak geçen devlet de Polonya’dır.

Avrupa’da yünlü kumaş ticaretiyle ünlenen bölge Ghent, Bruges ve Ypres şehirleriyle ünlü günümüz Belçika sınırında yer alan Flandre bölgesidir. Bu bölgenin özelliği hammaddeyi ithal edip işlenmiş ürün olarak ihracata dönüştürebilmiş olmasıdır. Böylece bölgede tüccar loncaları güçlenmiş ve şehirlerin politikalarını belirlemişlerdir.

Piskoposların sorumluluğundaki üniversitelerde öğretim dili Latinceydi, en temel amacı da akılla inancın uyum içinde olduğunu iddia eden skolastik düşünce yapısını Hıristiyanlara aktarmaktı. Teoloji, hukuk ve tıp öğretiliyordu.

Papa V.Clemens ile 1309’da papalığın merkezi Avignon’a taşındı. Avignon, Fransa’nın Akdeniz sahillerinde yer alan Marsilya kentinin kuzeyinde yer alıyordu. Bu dönemde Papalık üzerinde Fransız etkisi her alanda kendini gösterdi, yönetimde Fransız kardinaller ön plana geçti. Bundan dolayı tarihte Yahudilerin Babil’e sürülmelerinden esinlenerek, Papanın Roma’dan Avignon’a taşınması “Babil esareti” olarak adlandırılmıştır.

Geç dönem ortaçağda İngiltere’yi Plantagenet hanedanı yönetmiştir. D

Fransa Yüzyıl Savaşları boyunca İngilizlere karşı Britanya adasında yaşayan İskoçya, İrlanda ve Galler ile ittifak kurmaya çalışmıştır.

1348 ila 1350 yılları arasında salgın halinde görülen hıyarcık vebası tüm Avrupa’da nüfusun üçte bir oranında azalmasına sebep oldu.

İmparator IV. Karl (1346-1378) Prag şehrine ve civarına şatolar, imparatorluk mahkemesi yaptırmış ve 1348 yılında Prag Üniversitesini kurmuştur.

15. yüzyılda Cenova’da (İtalya) düşük faizle ihtiyaç sahipleri için kredi veren “rehin sandığı” uygulaması başladı. Bu genel bankaların en eski modeli oldu.

13. yüzyılın ortasından itibaren İtalya’da iki şehir devleti Doğu’yla yaptıkları ticarette kullanılmak üzere altın para bastılar. Bu şehirlerden ilki olan Floransa aştın parasına florin ismini verirken, Venedik ise duka adını verdi.

Bizans İmparatorluğu üçe ayrıldı. Bunlardan ilki 1204-1261 yılları arasında kendisine İznik’i başkent olarak seçen ve 1261 yılından sonra İstanbul’u Latinlerden geri alarak 1453 yılına kadar Bizans’ın varisi olduğunu iddia eden İznik İmparatorluğu’ydu. İkincisi ise varlığını 1461 yılına kadar sürdürecek olan Trabzon Rum İmparatorluğu’ydu. Bizans’tan ayrılan üçüncü devlet ise merkezi Arta ve Yanya olan Epir Despotluğu’ydu. Bu her üç devlet de Bizans’ın gerçek varisinin kendisi olduğunu iddia ediyor ve kendi aralarında çatışıyorlardı.

1243 yılında Kösedağ Savaşıyla Anadolu’da Moğol hâkimiyeti kurulmuştur. Bu tarihten sonra Anadolu Selçuklu Devleti’nin varlığı büyük ölçüde Moğolların vasalı durumundaki bir devlet görünümü almıştır. Bunun sonucu olarak da özellikle Selçuklu’nun Bizans sınırlarındaki topraklarında otorite boşluğu meydana gelmiş ve pek çok Batı Anadolu beyliği oluşmuştur. Bu beylikler arasında Menteşe, Aydınoğulları, Saruhan, Karasi ve nihayet Osmanlı Beyliği’ni söyleyebiliriz.

Aslında Orta Asya kökenli olan Bulgarların tarih sahnesine çıkması 5. yüzyılın ikinci yarısına tesadüf eder. 453 yılında Batı Hun hükümdarı Atila’nın ölümü üzerine Hunların bir kısmı Macaristan topraklarından ayrılarak doğuya doğru hareket ederler. Burada Orta Asya ve Türk kökenli Ogurlarla karşılaşırlar. Bu karışımdan Bulgarlar ortaya çıkar.