ORTAÇAĞ VE YENİÇAĞ TÜRK DEVLETLERİ TARİHİ

Uzun Hasan Bey’in Karamanoğulları topraklarında nüfuz sahibi olmaya çalışması, Trabzon’un fethini önleme gayretleri, Osmanlılara karşı Venediklilerle ittifaka girişmesi, hatta Osmanlı topraklarına zaman zaman taarruz etmesi, bu devlet ile ilişkileri savaş noktasına getirdi. Avrupa saraylarında, Fatih Sultan Mehmed’den ayırmak için “Küçük Türk” diye adlandırılan Uzun Hasan Bey’in Osmanlı Devleti’ne karşı rekabete girişmesi heyecanla ve ümitle karşılandı.

Safeviler, Şeyh Haydar’ın intikamını almak için Akkoyunlu hânedanına ve halkına karşı korkunç katliamlara giriştiler. Türkmenler, Şerur, Almakulak ve Tebriz’de kıyıma uğradılar. Katliamdan kurtulabilen bazı aşiret bakiyeleri Safevî Devleti içinde “Türkmen Oymak”ı meydana getirdiler. Akkoyunlu ileri gelenleri ve tâbi aşiretlerin çoğunluğu Osmanlı Devleti’ne sığındı. Osmanlılar tarafından aşiret beylerine dirlikler tahsis edildi. Aşiretler ise, Osmanlıların Doğu ve Güneydoğu Anadolu’ya hâkim olmasından sonra tahrire tâbi tutularak, Erzurum, Muş, Bingöl yaylaları ile Urfa ve Berriye kışlakları kendilerine yurt tayin edilmek üzere Bozulus adı altında belli bir idarî yapıya ve vergi düzenine dâhil edildi.

Tur Ali Bey, Bayburt hâkimi Mahmud ve Erzincan Hâkimi Ahi Ayna Bey ile kuvvetlerini birleştirerek 1348 yılında Trabzon üzerine de sefer düzenledi.

Tur Ali Bey’in 1362’de ölümünden sonra Akkoyunlu tahtına Fahreddin Kutlu Bey oturdu.

Kara Yülük Osman Bey, Sivas yakınlarında Kadı Burhaneddin’le giriştiği savaşı kazanıp onu öldürttü(1398). Sivaslılar Kara Yülük’ün şehirde büyük bir katliam yapacağından korkarak Yıldırım Bayezid’den yardım istediler.

Osmanlı kuvvetleri Kara Yülük Osman Bey’e karşı galibiyet elde edip onu bölgeden uzaklaştırdılar. Böylece Sivas, Tokat, Niksar ve Kayseri Osmanlıların eline geçti. Osmanlılar Erzincan beyi Mutaharten ile komşu oldular. Kara Yülük ise Memlüklere sığındı.

Fatih Sultan Mehmet, Akkoyunluların Trabzon üzerindeki himayelerini kaldırmaları ve Osmanlı topraklarına saldırmamaları karşılığında barışı kabul etti. Bundan sonra hızla Trabzon üzerine yürüyerek şehri fethetti (1461).

Uzun Hasan’ın oğlu Zeynel Bey de bu savaşta öldü. Uzun Hasan Bey devletin merkezini Diyarbekir’den Tebriz’e taşıdı.

Avrupa saraylarında, Fatih Sultan Mehmed’den ayırmak için “Küçük Türk” diye adlandırılan Uzun Hasan Bey.

Akkoyunluların başında Tur Ali Bey bulunduğu için, onlar Tur Aliler olarak da bilinmekteydiler. Kitab-ı Diyarbekriyye’nin bildirdiğine göre Diyarbekir’de oturan Tur Ali Bey, 30000 kişiyi bulan adamları ile birlikte Gazan Han’ın Suriye, Irak ve Anadolu’ya yaptığı seferlere katılmış, buradaki başarılarından dolayı Gazan Han’ın iltifatına mazhar olmuştu. Çağdaş Grek Tarihçileri onları “Amid Türkleri” diye adlandırıyorlardı.

1389’da Karakoyunlu tahtına oturan Kara Yusuf, Mutaharten ile işbirliği yaparak Akkoyunluların üzerine saldırdı.

Uzun Hasan Bey’in Karamanoğulları topraklarında nüfuz sahibi olmaya çalışması, Trabzon’un fethini önleme gayretleri, Osmanlılara karşı Venediklilerle ittifaka girişmesi, hatta Osmanlı topraklarına zaman zaman taarruz etmesi, bu devlet ile ilişkileri savaş noktasına getirdi.

Doğru Yanıt A

Doğru yanıt A

Doğru Yanıt A

Doğru yanıt A

Doğru yanıt C

Doğru yanıt D

Doğru yanıt A

Doğru yanıt A