ORTAÇAĞ VE YENİÇAĞ TÜRK DEVLETLERİ TARİHİ - Deneme Sınavı - 25

Türkmen Akınları; Erzurum ve Çevresi

1071 Malazgirt zaferinden sonra Anadolu’nun doğusunda kurulan Türkmen beyliklerinden biri de Saltuklular’dır. Beyliğin merkezi Erzurum idi. Bunun dışında Pasinler, İspir, Kars, Oltu, Tercan, Bayburt, Micinkerd, Koçmaz, Artvin kent ve kalelerinde hüküm sürmüştü. Beyliğin kurucusu Ebu’l-Kasım Saltuk’a Sultan Alp Arslan’ın Malazgirt zaferi sonrasında Erzurum ve civarını ikta ettiği görüşü tartışmalı olmakla beraber Ebu’l-Kasım Saltuk’un beyliğin kurucusu olduğu bugün şüphe götürmez bir şekilde açıklığa kavuşturulmuştur.

Moğol baskını karşısında çaresiz kalan Kara Arslan, Dârâ, Habur, Nusaybin ve Resülayn’ın Artuklular’a geri verilmesi karşılığında Moğol hâkimiyetini tanıdı. Kara Arslan Moğol felaketini atlatınca onların tabiyetinde (1259-1291) uzun ve sakin bir hayat sürmüş ve bu sayede küçük Artuklu Devleti’ne bir buçuk asırlık bir ömür sağlamıştır. Bir çok hükümdar Moğol darbeleri ile taht, hayat ve devletlerini kaybederlerken Kara Arslan bu suretle Mardin Artukluları’nın hayatını uzatmıştır. Moğollar’ın 1260’ta Musul, 1281’de Suriye seferlerine Kara Arslan da