ORTAÇAĞ VE YENİÇAĞ TÜRK DEVLETLERİ TARİHİ - Deneme Sınavı - 17

Artuk Bey’in en büyük oğlu Sökmen tarafından Hasankeyf’de ( Hısn-ı Keyfâ) da kuruldu. Sökmen 1103 yılında Diyarbekir havalisinin büyük bir kısmını kendisine bağladı. Doğru cevap C’dir.

1071 Malazgirt Zaferi’nden sonra Anadolu’nun fethine memur edilen beylerden birisi de, Selçuklu sultanı Melikşah devrinde devlete hizmet eden Artuk ve Yağısıyan gibi birkaç Türkmen kumandanından biri olan Çubuk Bey’dir. Anadolu’nun fethinde Artuk Bey’in hizmetinde yer almıştır Daha sonra Çubuk Bey, Harput merkez olmak üzere, Palu, Mazgirt, Çemişkezek, Eğin, Arapgir, Genç ve Dersim’in güneyini hâkimiyet sahasına alarak bir beylik kurmuştur.  Doğru cevap D’dir.

Artukoğlu İlgazi, kardeşi Sökmen tarafından Hısn-ı Keyfâ’da (Hasankeyf) kurulan ilk Artuklu Beyliği’nden sonra ikinci olarak Mardin’de “Tabaka-i İlgaziyye” adıyla teessüs etmiş bulunan Artuklu Beyliği’nin kurucusudur. Doğru cevap A’dır.

Eski Türk devlet anlayışını esas alan Artuklular, devleti hanedan mensuplarının ortak malı kabul ettiklerinden, merkeziyetçi bir hükümet kurup tek bir devlet haline gelemediler. Hükümet işleri Divanlar vasıtasıyla yürütülür, halkın sorunları karşılanırdı. Artuklular kentlerin gelişmesine büyük önem vermişler, sanayi ve ticareti teşvik etmişlerdir. ilim ve eğitim alanında da hakim oldukları sahalarda görülmemiş ilerlemeler kaydedildi. Her alanda bir çok alim yetişti. Büyük fizikçi Ebu’l- izz bu dönemde yaşamıştır. Doğru cevap E’dir.

Danişmendliler, Anadolu’daki en önemli Türkmen beyliklerinden biri olarak, 1071- 1178 yılları arasında Sivas, Malatya, Kayseri, Tokat, Niksar, Amasya, Kastamonu, Çankırı, Çorum ve Elbistan dolaylarında hüküm sürmüştür.  Doğru cevap B’dir.

Mengücük Beyliğinin merkezi Kemah idi. Megücekler’in uç (suğur) dan ziyade iç beylik karakteri taşıması siyasi ve askeri hareketlilikten çok istikrarlı ve huzurlu bir dinginliğin hakim olmasına yol açtı. Bu farklılık, Mengücük Beyliğini diğer Türkmen devlet ve beylikleri içinde en zengin kültürel birikime sahip olma konumuna getirmiştir. Doğru cevap D’dir.

1071 Malazgirt zaferinden sonra Anadolu’nun doğusunda kurulan Türkmen beyliklerinden biri de Saltuklulardır. Beyliğin merkezi Erzurum idi. Bunun dışında Pasinler, ispir, Kars, Oltu, Tercan, Bayburt, Micinkerd, Koçmaz, Artvin kent ve kalelerinde hüküm sürmüştü. Doğru cevap C’dir.

Sökmenli Devleti 1100-1207 yılları arasında Ahlat merkez olmak üzere Van, Erciş, Bargiri, Tatvan, Malazgirt, Muş ve Sason civarında hüküm sürmüştür.  Doğru cevap A’dır.

Dilmaç Oğulları, 1119 yılında Haçlılara karşı Dımaşk atabegi Tuğtekin’in yardımına koşmuş ve sefer sonunda Halep’in kurtarılmasında önemli katkıları olmuştur. Dilmaç hükümdarı, 1121 yılında da yine Mardin hâkimi ile Gürcülere karşı gaza yapmış, Tişis kapılarına kadar dayanmıştır.  Doğru cevap D’dir.

Doğru yanıt A, 1071 Malazgirt savaşı sonrasıdır.

Doğru yanıt A seçeneğidir.

Doğru seçenek A'dır.

Doğru yanıt A seçeneğidir.

Doğru seçenek A.

Doğru seçenek A.

Doğru yanıt A seçeneğidir.

Doğru cevap A.

Cevap E. Şeyh Mübarek İanl Oğulları beyliğindendir..

Doğru Cevap A.

1071 Malazgirt zaferinin ardından Anadolu’nun doğusunda mahalli Türkmen beyliklerinin ortaya çıkışına tanık oluyoruz. Erzurum ve çevresinde Saltuklular, Erzincan ve Kemah’ta Mengücükler, Yeşil Irmak havzasında Danişmendliler, Van Gölü havzasında Sökmenliler, Diyarbekir bölgesinde İnal Oğulları, Dilmaç Oğulları, Mardin ve Hısn-ı Keyfa Artukluları, Elazığ yöresinde de Çubuk Oğulları ve ardından Harput Artukluları, XI. asrın son çeyreğinde tarih sahnesine çıkmışlar, yaklaşık olarak iki asır boyunca bölgenin kaderine hakim olmuşlardır. Bu uzun sayılamayacak zaman dilimi içinde her bir beylik hâkim oldukları coğrafyada günümüz Türkiye’sinin yaratılmasına da katkıda bulunan büyük bir değişimi başlatmışlardır.