ORTAÇAĞ FELSEFESİ I - Deneme Sınavı - 15

Sigerus de Brabant De Aeternitate Mundi adlı yapıtında evreni başlangıcı ve sonu olmayan bir yapı olarak düşünmektedir. Meselenin en şaşırtıcı tarafı, evrende yer alan türlerin de ezeli-ebedi olarak düşünülmeleridir. Bu türler içindeki insan da zaman içinde başlangıcı ve sonu olmayan bir yapıdır. Başka bir şekilde ifade edilecek olursa insan yaratılmamıştır, yani bir ilk insandan söz edemeyiz ve insanın sonuncusu da olmayacaktır.

Boethius Dacus, bazılarına göre, çağını aşan tarzda adcı (nominalist) bir anla- yışa sahiptir. Ona göre varolmayan şeyler hakkında doğru önermeler kurmak olanaksızdır.

Ona göre bir metafizikçi, akılsal araçlar yardımıyla dünyadaki her şeyin olumsallığını ve dolayısıyla bir İlk Nedenin varlığını ortaya koyabilir. Metafizikçinin, yani filozofun gene de yapamayacağı şey dünyanın ezeli-ebedi olduğunu ‘kanıtlamak’tır.

Bütün Ortaçağ filozoflarının kabul ettiği Aristotelesçi bilgi anlayışını, genel anlamda Duns Scotus da kabul etmektedir. Bu genel anlayışa göre bütün bilgimiz duyulardan kaynaklanmaktadır.

Duns Scotus’a göre, akılda ortaya çıkan bu durum duyusal bilgide de geçerlik kazanmaktadır. Ona göre, görme sezgiseldir; bunun nedeni, görmenin nesnesine şimdi ve burada (hic et nunc) ulaşabilmesidir.

Düşünce yapısında, gördüğümüz gibi fizik dünyanın önemini her fırsatta vurgulayan Duns Scotus için Tanrı’nın varlığının kanıtlanması a posteriori (deney sonrası, deneyden çıkarılmış) bir tarzda gerçekleşmektedir. “Ona göre, Tanrı vardır yargısı analitik değil, sentetik bir yargıdır.

Scotus ahlak anlayışını iradenin ve iyinin üzerine oturtmaktadır.

Sigerus'un metafizik anlayışı Yeniplatoncu bazı unsurlar içermektedir. O'na göre varlık ve bir aynı şeyi işaret eden; ancak  eşanlamlı olmayan şeylerdir. Ayrıca  “esse” ve “potentia ad esse” bileşimi, aslında bütün yaratılmış olanları etkileyen ve aynı zamanda belirleyen metafizik bir bağımlılıktır. Doğru cevap A'dır. 

Dacus'a göre aklın ilkeleri vahyin hakikatlerinden daha önemlidir. Doğru cevap C'dir. 

Duns Scotus'a verilen Doctor Subtilis lakabı; ince eleyip sık dokuyan, incelikli, titiz doktor anlamlarına gelmektedir.  

Schopenhauer, Suarez’in yapıtlarından biri ve belki de en önemlisi olan Disputationes Metaphysicae (Metafizik Tartışmaları) için “Skolastisizmin gerçek bir giriş kitabıdır” demiştir. Bunun yanı sıra Leibniz de, bu kitap için, çoğu insanın roman okuduğu rahatlıkla okunabilir olduğunu söylemektedir.

Bu grup, Thomasçıların üzerinde durduğu ayrımı temel olarak benimsemişlerse de, ayrımdaki öz-varoluş çatışmasını azaltmayı tercih etmişler, sorunu gerçeklikteki bir sorun olmak yerine daha çok biçimsel bir konu olarak görmeyi tercih etmişlerdir. Başka bir şekilde ifade edecek olursak, onlara göre, yaratılmış varlık gerçeklikte, ancak formel olarak özden ayrı bir varoluş sergilemektedir. Dolayısıyla, herhangi bir varolan, kendi özüne ilişkin varoluştan gerçekten ayrı değildir; bu ikisi arasındaki fark bir tarz farkıdır.

Verilen ifadelerin tamamı Skolastik dönemde metafizik inceleme yapılmamasının nedenleri arasındadır.