ORTA DOĞUDA SİYASET

Dünya kanıtlanmış petrol rezervlerinin %57 (yüzde elliyedi)'si Orta Doğu'da bulunmaktadır.

D) İran

E) Doğal gaz alanında iş birliği ve ortak politikalar belirlemek

B) Petrol fiyatlarına istikrar kazandırmak

A) ABD

B) Tüm tüketici ülkeleri doğrudan olumsuz olarak etkilemektedir

A) Hİndistan

E)

D) S. Arabistan

Kuveyt

BP verilerine göre 2012 başında dünyada kanıtlanmış doğal gaz rezervi ise 209 trilyon m3 düzeyinde bulunuyor. Orta Doğu bölgesi, tıpkı petrolde olduğu gibi doğal gaz rezervi bakımından da dünyanın en zengin bölgesi konumunda yer alıyor. Orta Doğu ülkelerinde yaklaşık 80 trilyon m3 doğal gaz rezervi bulunuyor. Bir başka deyişle dünya doğal gaz rezervinin yaklaşık %40’ı Orta Doğu bölgesinde
yer alıyor. Orta Doğu’nun ardından en zengin rezervler, yaklaşık 79 trilyon m3 ile Rusya’nın da içerisinde bulunduğu Doğu Avrupa ve eski Sovyet Cumhuriyetleri bölgesinde bulunmaktadır. Bununla birlikte ülkeler bazında, dünya rezervinin yaklaşık %22’sini elinde bulunduran Rusya, sahip olduğu 44.6 trilyon m3 ile en fazla doğal gaz rezervine sahip ülkesidir. Öte yandan Rusya’nın ardından en fazla doğal gaz rezervine sahip ülkelerin önemli bir kısmı Orta Doğu bölgesinde bulunmaktadır. İran’da yaklaşık 33.1 trilyon m3 (dünya doğal gaz rezervlerinin %16’sı), Katar’da 25 trilyon m3 (%12), S. Arabistan’da 8.2 trilyon m3 (%4), BAE’de 6.1 trilyon m3 (%3) ve Irak’ta 3.6 trilyon m3 (%1.7) doğal gaz rezervi bulunmaktadır. Diğer yandan Orta Asya ülkelerinden Kazakistan’da ispatlanmış doğal gaz rezervlerinin 2 trilyon m3 olduğu sanılırken, Özbekistan’da 1.7 trilyon m3 doğal gaz rezervi bulunmaktadır. Doğal gaz rezervlerinin zenginliği ile dikkatleri üzerine çekmeyi başaran Türkmenistan’ın doğal gaz kaynaklarının 24 trilyon m3 olduğu ileri sürülmektedir (BP, 2011:20).

Doğru cevap D şıkkıdır.

BP verilerine göre 2012 başında dünyada kanıtlanmış doğal gaz rezervi ise 209 trilyon m³ düzeyinde bulunuyor. Orta Doğu bölgesi, tıpkı petrolde olduğu gibi doğal gaz rezervi bakımından da dünyanın en zengin bölgesi konumunda yer alıyor. Orta Doğu ülkelerinde yaklaşık 80 trilyon m³ doğal gaz rezervi bulunuyor. Bir başka deyişle dünya doğal gaz rezervinin yaklaşık %40 (yüzde kırk) ’ı Orta Doğu bölgesinde yer alıyor.

GECF’e üye olan ülkelerin başında Rusya, İran, Katar ve Venezuela gelmektedir. Diğer üyeler ise Cezayir, Bolivya, Mısır, Ekvator Ginesi, Libya, Nijerya ve Trinidad-Tobago’dır.

Doğru cevap C şıkkıdır.

GECF’e üye olan ülkelerin başında Rusya, İran, Katar ve Venezuela gelmektedir. Diğer üyeler ise Cezayir, Bolivya, Mısır, Ekvator Ginesi, Libya, Nijerya ve Trinidad-Tobago’dır. Forum toplantılarına ayrıca Norveç ve Kazakistan’da gözlemci olarak katılmaktadırlar (GECF. 2012). 

Doğru cevap D şıkkıdır.

Körfez ülkelerinde yabancı göçmenler arasında birinci sırayı Hindistan kökenli göçmenler tutmaktadır.

Doğru Cevap C şıkkıdır.

Enerji rezervi zengini Basra Körfezi ülkelerinin siyasal yapılarına gelince, İran ve Irak dışındaki rejimlerin geleneksel krallık veya emirlikle yönetilen bu ülkelerde devlet yönetimi belli ailelerin elindedir. İran bir Cumhuriyet olmasına karşın dini seçkinlerin rejim üzerindeki kontrolü sürmektedir. Öte yandan Suudi Arabistan’da Suud ailesi, Katar’da Tani ailesi, BAE’de Nahyan, Kuveyt’te Sabah ailesi, Bahreyn’de Halifa ailesi ve Umman’da Sa’id ailesi iktidarı elinde tutmaya devam
etmektedirler. Arap Baharı’ndan kaynaklanan gösteri ve eylemlere rağmen yönetimlerini 2012 yazında da sürdürmeyi başarmışlardır. Söz konusu ailelerin Osmanlı döneminden beri bölgede etkin oldukları bilinmektedir.

Doğru cevap A şıkkıdır.

Suudi Arabistan’da toplam 7 rafineri bulunmaktadır. 5 ulusal rafinerinin yanında biri Mobil ve diğeri de Shell şirketi ile yarı ortaklı iki rafineri bulunmaktadır. Dolayısıyla ülke ham petrol satıcısı
konumundadır ve ekonomisi ham petrol ihraç gelirlerine dayanmaktadır (Ayhan, 2009:110).

Doğru cevap A şıkkıdır.

Bir devlet şirketi olan ve Musaddık’tan miras kalan NIOC (National Iranian Oil Company) petrol üretimini ve satışını kontrol etmektedir. 

Doğru cevap E şıkkıdır.

Bir devlet şirketi olan Kuveyt Petrol Corporation bünyesinde, Kuveyt
Petrol Şirketi ( (KOC-petrol ve gaz araştırma ve üretimi safhalarını üstlenmiş);
Kuveyt Ulusal Petrol Şirketi (KNPC- rafine ve nakliye görevini üstlenmiş) Uluslararası Kuveyt Petrol (Kuwait Petroleum International- KPI- iç piyasaya yönelik
rafine ve üretimi üstlenmiş) Petrochemical Industries Company -PIC- kimyasal
ürünlerin üretimini ve satışını üstlenmiş; Kuwait Foreign Petroleum Exploration
Company (KUFPEC) - ülke dışı petrol aramalarını; Kuwait Oil Tanker Corporation (KOTC) - tanker faaliyetlerini üstlenmişlerdir.

Doğru cevap A şıkkıdır.

Sonuç olarak Orta Doğulu petrol üreticisi ülkeler dünyanın en stratejik enerji
kaynaklarından en az ikisine sahip konumdadırlar. Son yıllarda, özellikle 11 Eylül
saldırıları, Arap Baharı, Afganistan Savaşı ve Irak Savaşı sonrası Arap yöneticileri, ABD’nin siyasi ve askerî baskısı altında petrol üzerindeki devlet kontrolünü
gevşetmeye zorlanmaktadır.

Doğru cevap D şıkkıdır.