ORTA DOĞUDA SİYASET - Deneme Sınavı - 6

Rusya-İsrail ilişkilerini olumsuz yönde etkileyen faktörlerden biri Moskova’nın Hamas’a yönelik tutumudur.

Orta Doğu krizinin asli sebebi olarak gösterilen Arap İsrail uyuşmazlığı, Sovyet yaklaşımına göre esasında İngiltere ve ABD’nin ortaklaşa politikalarının bir sonucudur.

Batı’nın aksine Rusya, herhangi bir ülke gibi İran’ın da barışçıl amaçlarda kullanılmak üzere nükleer bir program geliştirme hakkına sahip olduğunu savunmuştur.

Türkiye, Arap baharı diye adlandırılan süreçte, Suriye BAAS rejimine destek vermemiştir.

II. Dünya Savaşı sonrası ortaya çıkan iki kutuplu dünya düzeni ve bu rekabetin kaçınılmaz sonucu olan Soğuk Savaş ABD'nin dış politika stratejisindeki radikal değişime işaret eder.

İsrail’e bahşedilen cömert Amerikan desteği sayesinde İsrail’in Filistin topraklarını uzun zamandan beri işgal altında tutması› tüm Arap ve İslam dünyasında Amerikan karşıtlığını besleyen bir unsur olmuştur.

Irak Savaşı’nın en kayda değer olumsuz yönlerinden bir tanesi ise küresel ölçekte Amerikan demokratik imajının ve siyasal prestijinin sarsıntıya uğramış olmasıdır.

Alman-Rus ekonomik ittifakının önemini ön görerek Bağdat Demiryolu Projesine dahil olmak İngiltere'nin Orta Doğu politikasını etkileyen unsurlardan biri değildir.

İngiltere ve ABD'nin etkisi altındaki İsrail'i zayıflatmak için İsrail ile tüm ticari ve askeri ilişkilerini kesmek Rusya'nın Orta Doğu politikasındaki amaçlarından biri değildir.

Tarihsel süreçte Türkiye dış politikasında Orta Doğu’yu ihmal etmiştir.

Sadabat Paktı, Türkiye, İran, Irak ve Afganistan arasında imzalanmıştır.

Bağdat Paktı'nda, İngiltere üye ülkeler arasında yer alıyordu.

RCD: (Kalkınma için Bölgesel İşbirliği / Regional Cooperation for Development)

Gelişmekte olan 8 ülke anlamındaki D-8 Türkiye, İran, Pakistan, Bangladeş, Malezya, Endonezya, Mısır ve Nijerya arasında oluşturulan bir organizasyondur.

Sadabad Paktı'nın imzalanması, Türkiye Irak ilişkilerini olumsuz etkileyen faktörlerden biri değildir.

1998 tarihli Adana Mutabakatı, Türkiye ile Suriye arasındaki ilişkileri olumsuz etkileyen faktörler arasında yer almaz.

Alçak koltuk olayı iki ülke arasındaki krize neden olmuştur.

Türkiye'nin İran ile ilişkilerinde belirleyici olan faktörler bölgesel güç olma ekseninde iki ülkenin rekabet halinde seyreden tarihi süreçlerle ifade edilebilir. Bu faktörler, nüfuz alanları çatışması, ideolojik farklılıklar ve şii-sünni ayrımı olarak değerlendirilmektedir. Ancak iki halkın etnik kökenindeki farklılıktan kaynaklanan bir sorun bu iki ülkenin ilişkilerinde belirleyici rol oynamamıştır.

Türkiye İran ilişkilerinde, İran, Türkiye'yi rejim karşıtı bir örgüt olan Halkın Mücahitleri Örgütü'nü desteklemekle suçlarken Türkiye de İran'ı PKK'ya destek vermekle suçlamıştır.

Türkiyede'ki laiklik hassasiyeti olan kesim, Erbakan’ın İran ile ilişkileri geliştirmek istemesinde, onun İslamcı politikasının ürünü olduğunu göstermek gayesiyle İran’ın rejimine ve politikalarına yönelik ağır ithamlarda bulunmuşlar ve Türkiye'nin de İran gibi olacağı yönündeki endişelerini sürekli dile getirmişlerdir