ORTA ASYA VE KAFKASLARDA SİYASET

Amerikalı araştırmacı Wayne Bowen, Türkiye’nin İkinci Dünya Savaşı sırasındaki politikasını “müttefik fakat savaşmayan ülke” olarak tanımlamıştır

7 Aralık 1925 tarihli Türk-Sovyet Dostluk ve Tarafsızlık Anlaşması’nın feshedileceği, 19 Mart 1945 tarihinde bildirildi. Sovyet Dışişleri Bakanı Molotov, Türkiye’nin SSCB’deki Büyükelçisi Selim Sarper’i kabul ederek 1925 yılında imzalanan anlaşmanın iki ülke arasındaki dostluğu geliştirmek açısından önemli olduğunu belirtti.

Potsdam Konferansı 17 Temmuz 1945 tarihinde başladı

Türkiye’deki Sovyet Büyükelçisi S. Vinogradov, toprak taleplerinin, Ermeni halkı için birşeyler yapmak gerektiği nedenine dayandığını açıklayarak V. Molotov’un tekliflerini teyit etti

Gürcü Dışişleri Bakanlığı Batum bölgesinin güneyini; Artvin, Ardahan ve Oltu yörelerini istedi. Kavtaradze raporunda son olarak Ardahan ve Oltu’nun Ermenistan’a verilmesini planladı

1 Kasım 1945 tarihinde, Cumhurbaşkanı İsmet İnönü, TBMM 3. Dönem açılışında bir konuşma yaptı.

14 Aralık tarihinde Gürcü dilinde yayınlanan Communist gazetesinde Gürcü akademisyenler S. Jananshia ve N. Berdzemshvili tarafından kaleme alınan “Türkiye’ye Karşı Yasal Taleplerimiz Hakkında” başlıklı bir makale yayınlandı. 20 Aralık tarihinde Moskova merkezli Pravda, Izvestiya ve Krasnaya Zvezda gazeteleri bahsedilen makaleyi tekrar yayınladılar.

Komutan Kazım Karabekir Paşa (Birinci Dünya Savaşı sonunda Doğu Cephesi Komutanlığı yapmış olan ve 1921 Eylül-Ekim aylarında gerçekleşen Kars Konferansı’nda Türk heyeti başkanlığını yapan İstanbul milletvekili) şu ifadeleri kullanmıştır:

8 Ocak 1946 tarihinde Türkiye Başbakanı Şükrü Saraçoğlu, BM Genel Kurulu ilk oturumu öncesinde mevcut durumu Amerikan Büyükelçisi Edwin Wilson ile görüştü:

USS Missouri’nin 6 Nisan 1946 tarihinde İstanbul’a gelişi Sovyetlerin İran’dan çekilmesi kadar sansasyona yol açtı.

Potsdam Konferansı 17 Temmuz 1945 tarihinde başladı.

Sorunun yanıtı 43-45 sayfalar arasında yer almaktadır.

Sorunun yanıtı "1950-1989 ARASI TÜRK-SOVYET İLİŞKİLERİ" başlığında yer almaktadır.

Kruşçev, Türkiye’den toprak talebi konusunu desteklememiştir. 1918 yılında Lenin tarafından Kars ve Ardahan’ın Türkiye’ye geri verildiği ve bunun doğru bir karar olduğunu düşündüğünü belirtmiştir.

Sovyetler Birliği Komünist Partisi Sekreteri Nikita Kruşev,  1957 yılının Haziran ayında Stalin’in politikalarını gözden geçiren ve Georgi Malenkov, Viacheslav Molotov, and Lazar Kaganoviç’e karşı mücadele etmiştir.

1957 yılının Haziran ayında Stalin’in politikalarını gözden geçiren ve Georgi Malenkov, Viacheslav Molotov, and Lazar Kaganoviç’e karşı mücadele etmiş olan Sovyetler Birliği Komünist Partisi Sekreteri Nikita Kruşev'tir.

“ABD, Montrö Sözleşmesi’nin gözden geçirilmesi konusundaki herhangi bir öneri için tavrını (1) eğer olacaksa Türkiye’nin egemenliği ve bağımsızlığına etkisi, (2) Boğazlar aracılığıyla yapılan ticarete serbestlik prensibi açısından etkisi, (3) uluslararası güvenlik sistemine uygunluğu ve (4) daha geniş olarak Balkanlar ve Doğu Akdeniz bölgesindeki siyasi ve stratejik etkilerini dikkate alarak temellendirmelidir.”

1947 yılının başlarında Sovyetler Birliği, Hatay sorununu Türkiye üzerinde yeni bir baskı unsuru olarak kullanmak üzere, Suriye’yi Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyine gitmeye zorladı.

21 Şubat 1985 tarihinde Komünist Parti Politbüronun, Ermeni soykırımının 70. yılı gündemli toplantısını Gorbaçov yönetmiş ve bu toplantıda Ermeni Komünist Partisinin 24 Nisan’ın soykırım günü olarak kabulü önerisi görüşülmüştü.

Sosyalizmin yaşadığı kriz, 1990’lı yıllarda SSCB’nin dağılmasına neden oldu. ABD ve Türkiye arasında Soğuk Savaşı’n başında gelişen iş birliği, stratejik bir ortaklığa dönüştü ve güçlendi. SSCB’nin dağılmasıyla Türkiye, Karadeniz ve Kafkaslarda (Hazar Denizi bölgesinde) daha da önemli bir aktör hâline geldi. Soğuk Savaş’ın sona ermesi, Türkiye Rusya Federasyonu ilişkileri açısından yeni bir dönemi başlatmıştır. Soğuk Savaş’ın zor yılları ardından Türkiye, Karadeniz Ekonomik İşbirliği Konseyinin temel üyelerinden ve hem siyasi hem iktisadi açıdan en büyük ortaklarından ve bölge ülkelerinden biri olmuştur. Stalin’in politikalarına hedef olmuş olan Türkiye, Gürcistan’ın toprak bütünlüğü ve bağımsızlığına destek veren ilk ülkeler arasında yer almış, ABD ve NATO’nun stratejik ortağı olmuştur.