ORTA ASYA TÜRK TARİHİ

Emir Timur, Barlas soyundandır.

Merkezi Bağdat olmak üzere Irak-ı Arab, Irak-ı Acem ve Azerbaycan bölgelerinde ise Celayirliler (1336-1432) hüküm sürüyordu. Doğru cevap D şıkkıdır.

Han Soyundan Gelme Tartışması, Emir Timur ile Yıldırım Bayezid arasındaki mücadelenin nedenlerinden biri değildir.

Yıldırım Bayezid, Sultanü’r-Rum unvanını Mısır Memlük Sultanı Berkuk'tan almıştır.

Timurlu hükümdarı Şahruh'un Mısır ve Osmanlı devletleri üzerinde doğrudan doğruya etkili olamamasının nedeni, Karakoyunlu Devleti'nin kurulması sonucu Timurlular ile Osmanlı ve Mısır ilişkisinin kopmasıdır.

Timurlu devletinin Ali Kuşcu, Gıyasüddin Kaşi, Kadızade-i Rumi gibi alimler için bir çekim merkezi haline gelmesi, Uluğ Bey zamanında olmuştur.

Timurlu tahtında 1447-1458 tarihleri arasında yaşanan karmaşadan yararlanarak topraklarını Timurlu aleyhine genişleten devlet Karakoyunlular'dır.

Timurlu hakimiyetinin Maveraünnehir ve Horasan’da sonunu getiren hükümdar, Şeybani Han'dır.

Babür tarafından oluşturulan yeni bir yazı çeşidi olan Hatt-ı Babüri, Arap ve Uygur harflerinin oluşturulmasından oluşturulmuştur.

Kutadgu Bilig Babür'ün eserlerinden biri değildir.

Babürlüler Devleti’nde toprak dağıtımı, damgalama düzeni ve malî alanda önemli reformlar yaparak ilk teşkilatlanmayı gerçekleştiren hükümdar Ekber Şah'tır.

Osmanlı Devletinin Fetret dönemine girmesi Ankara Savaşının sonuçları arasındadır. Doğru cevap D şıkkıdır.

Babası tarafından veliaht seçilmemişse de cesur ancak şedit olmayan, dindar ve mülayim kişiliği ile saltanat mücadelesinin galibi Mirza Şahruh (1405-1447) oldu. Devrinin kaynaklarında hakan-ı said, bahadır gibi lakaplarla anılmaktadır. Doğru cevap B şıkkıdır.

1438’de Herat’ta dünyaya gelen Hüseyin Baykara, Ömer Şeyh kolundan Timur’un torunudur. Saltanatını oturtabilmesi için sabık hükümdar Sultan Ebu Said’in her biri bir bölgenin idaresine getirilmiş olan oğullarını da yenmesi gerekmiştir. Doğru cevap C şıkkıdır.

Orduda Çahurgan denilen ve özellikle muhasaralarda görev yaptığı anlaşılan istihkamcılar vardı. Bunlar delik delmek, kuyu kazmak, lağım kazmak gibi işlerle uğraşıyorlardı. Doğru cevap A şıkkıdır.

Uluğ Bey, Kadızade-i Rumi ve Gıyasüddin Kaşi ve Ali Kuşcu gibi bilim adamları ile rasathanede gözlem yapmış ve bir yıldız kataloğu (Zic-i Uluğ Bey) hazırlatmıştı. Onlar burada bir ekol oluşturdular ve İslam dünyasında Nasırüddin Tusî’den sonraki dönemin doruk noktasını teşkil ettiler. Hazırlanan Zic, 17. asra kadar Avrupa 19. asra kadar İslam dünyasında ve Hindistan’da kullanılmaya devam etti. Doğru cevap E şıkkıdır.

Dönemin kültür hayatına damgasını vuran Ali Şir Nevaî’dir. Çağatay edebiyatında klasik devreyi oluşturan; Dîvân, mesnevi, tezkire, tarih gibi türlerde otuza yakın eser veren Nevayi, devrinin olduğu kadar Türk Edebiyatının da en mühim şahsiyetlerinden biridir. Müzikten hatta, tarihten şiire kadar hüner sahibi hemen herkesi himaye etmiş ve imar faaliyetlerine de ciddi katkıda bulunmuştur. Doğru cevap B şıkkıdır.

Vekâyi (Babür’ün Hâtıratı, Babürnâme), Babür’ün kendi yaşadıklarını anlattığı ve bizzat Çağatayca kaleme aldığı bir eserdir. Sadece Çağatayca’nın değil, bütün Türk edebiyatının en güzel mensur örnekleri arasında sayılmaktadır. Bu kitabın en büyük özelliği, hadiselerin bir hükümdardan beklenmeyecek derecede samimiyetle kaleme alınmış olmasıdır. Ayrıca eser, çeşitli dillere tercüme edilerek defalarca basılmıştır. Doğru cevap C şıkkıdır.

Babürlüler Devleti’nde ilk teşkilatlanmayı Ekber gerçekleştirmiştir. Bu dönemde toprak dağıtımı, damgalama düzeni ve malî alanda önemli reformlar uygulamaya konulmuştur. Doğru cevap C şıkkıdır.

1837 senesinde Babürlülerin son hükümdarı II. Bahadır Şah hükümdar ilan edildi. II. Bahadır Şah’ın vefatıyla Babür hanedanı Hindistan’ın tarih sahnesinden çekildi. Doğru cevap D şıkkıdır.