ORTA ASYA TÜRK TARİHİ

Bir devletten vergi almak o devlet için ekonomik sonuçlara neden olur. Bu nedenle "Hunlar Doğu Roma'yı ekonomik olarak baskıya almışlardır." çıkarımı doğru olarak kabul edilebilir.

Attila Sofya, Filibe’yi zaptederek Edirne’yi kuşattı. Silistre, Preslav’ı ele geçirdikten sonra, İstanbul istikametine yöneldi. Lüleburgaz, Gelibolu ve Akbas Limanı şehirlerini de fethetti.

Neticede Attila ordusunun arta kalanlarını sağ salim bir şekilde ülkesine döndürdü ve
ertesi yıl yeniden Batı Roma üzerine sefere çıktı. Attila bu kez doğrudan Batı Roma’nın
kalbini hedef aldı. Büyük Hun ordusunun başında Pannonia’dan geçen Attila, Alpleri aşarak 452 yılında İtalya’ya girdi.

Avrupa'da 200 yıl kadar süren hakimiyeti devrinde en mühim askeri teşebbüsleri İstanbulu'u kuşatmaları olan Türk Devleti Avarlar'dır.

Verilen bilgilerden hepsi doğrudur.

Askeri disiplinin kaybolması askeri güçlülüğün bir göstergesi değildir.

Hazarlarda devletin kuruluşundan itibaren tam yetki ile yönetimi elinde bulunduran Hakan, iktidar naibi ise  Hakan Beg idi.

Verilen bilgiler Büyük Bulgar Devleti'ne aittir.

I. İtil Bulgarları 1399’da Ruslarla yaptıkları savaşı kaybedince tamamen
dağıldılar. Halkın büyük kısmı Kama Nehri’nin kuzeyindeki Kazan Nehri boyunca göç
ederek buralara yerleştiler ve bölgeyi tamamıyla Türkleştirdiler. 1437 senesinde kurulan
Kazan Hanlığı’nın esas nüfusunu Bulgar-Kıpçak karışımı Müslüman halk meydana
getirmiştir. Bugün de bu Müslüman Bulgarlar, “Kazan Türkleri” diye anılmaktadır.

II. Karadeniz kuzeyindeki bozkıra, Doğu Avrupa- Batı Sibirya bozkır bölgelerinin tamamına Deşt-i Kıpçak yani Kıpçak Bozkırı denilmektedir.

İmparator II. Theodosius’un, Balkanlar’da Hunlara karşı bir müdafaa hattı teşkil etme teşebbüsüne girişmesi, Doğu Roma’nın ağır mali kriz içerisinde bulunması, 446’da ortaya çıkan salgın hastalık ve 447’deki büyük İstanbul depremi gibi Doğu Roma’nın içine düştü­ğü çok zor şartları değerlendiren Attila, 447’de II. Balkan Seferi’ne çıktı. Doğru cevap D'dir.

Hazarların Bizans ile tesis ettikleri işbirliği ve izledikleri siyaset ile faaliyetleri neticesinde Sasani Devleti oldukça güç kaybetmiş ve yıkılış sürecine girmiştir. Doğru cevap C'dir.

IX. yüzyılın ortalarına kadar Hazar Devleti devamlı olarak büyüyen, oldukça geniş bir coğrafyaya ve farklı kavimlere hükmeden bir vaziyetteydi. Devlet ve toplumdaki değişime paralel olarak bozkırlı Hazar Türkleri askerî özelliklerini kaybetmeye ve orduyu ücretli yabancı unsurlara teslim etmeye başladı. Ulaşılan maddi güç ticareti ön plana çıkardı. Ül­kede dil, din ve ülkü birliği yok oldu. Zenginleşmenin doğal bir sonucu olarak toplumda hâkim olan sefahat, bozkır hayatı içerisinde dinamik bir hayat süren insanların şehirler­de kabuk ve kimlik değiştirmelerine yol açtı. Sahip olunan zenginlik ve kaybolan askerî disiplin ile sistem Hazarları, doğudan gelen Türk boyları başta olmak üzere birçok top­luluğun hedefi haline getirdi. Hakanlık başta olmak üzere müesseselerin bozulması, dev­leti oluşturan kavimler ile boyların kopma noktasına gelmesi, ayrıca Bizans başta olmak üzere komşu ülkelerin menfaat ve siyasetlerinin Hazarlarla çatışmaya başlaması, onları farklı cephelerden saldırılara maruz bıraktı. Nitekim ilk evvela idareleri altındaki boylar, devletler, kavimler isyan bayrağı açtı. Tüm bu olaylar Hazar Devleti’nin yıkılışında önemli etkiye sahiptir. Doğru cevap B'dir.

Boris Han(852–889)’ın 864 yılında Ortodoksluğu resmen kabulü ve Han unvanını bırakıp ye­rine Çar unvanı almasıyla Bulgarların Türklüğü ile Tuna Bulgar Devleti sona ermiş oldu. Doğru cevap A'dır.

X.yüzyılda İslam kültür dairesine girmiş olan İtil Bulgar Devleti Hükümdarı Almış Han, İsmini Emîr Cafer bin Abdullah olarak değiştirmiş ve 920-921’de Abbâsî Halifesi Muktedir Billah’a mektubunu götüren elçi göndermiştir. Mektubunda halifeden İslamiyet’i öğretecek din âlimleri, İslami müesseseler inşa edecek ustalar ve Hazarlara karşı yapılacak kale ile diğer masraflar için para göndermesi ricasında bulunmuştur. Halife bu isteği kabul ederek, mektubunu okumak ve hediyelerini teslim etmekle görevli meşhur İbni Fadlan’nın da yer aldığı elçilik heyeti yollamıştır. İtil Bulgar ülkesine giderken Elçilik heyeti 922 yı­lında Bulgar ülkesine ulaşmış ve o tarihten itibaren İtil Bulgar Devleti Abbasî halifelerine bağlı bir Müslüman ülkesi, Bulgarlar ise Doğu Avrupa’da Türk-İslâm kültürünün ilk tem­silcisi durumuna gelmişlerdir. Doğru cevap C'dir.

Tahta çıkış tarihi bilinmeyen Hükümdar Rua zamanında ağırlık merkezi Macaristan sahası olan Hun Devleti emperyal güç haline gelmeye başladı. Rua, ülkesine gelen Romalılarla barış görüşmesi yapmaya hazırlandığı bir sırada vefat etti (434). Bunun üzerine Hun yönetimini Attila ve Bleda üstlendiler. Türk devlet teşkilatında daima büyük kardeşin tahta çıkması kesin olmayıp, şehzadeler arasında en liyakatlisinin başa geçmesi geleneği var olmasına rağmen, Bleda Hun Hükümdarı olmuştur. Fakat üstün kabiliyetlerinden dolayı 445 tarihinde Bleda’nın ölümüne kadar devletin idari-askeri bütün işlerini Attila yürütmüş, bu tarihten sonra da devletin tek hakimi olmuştur.