Cengiz Han ve Moğol İmparatorluğu
Moğollar kimdir?
Moğollar, Ural-Altay dil ailesinin Altay koluna mensupturlar. Dilleri eski Mançuca-Tun- guzca, Türkçe ve Korece ile gramer ve kelime ilişkisine sahiptir.
Cengiz Han kimdir?
Cengiz Han’ın da mensup olduğu “Kara Tatarlar” Gobi Çölü’nün kuzeyinde göçebe bir hayat sür- mekteydiler.
Dünya tarihinin en büyük imparatorluğunun kurucusu olan Cengiz Han, XII. yüzyıl ortalarında Kara Tatarlar’a mensup küçük bir kabile reisinin oğlu olarak dünyaya gelmiştir.Asıl adı Temüçin’dir. Babası Kıyat boyundan Yesügey Bahadır, annesi ise Merkit boyundan Hö’elün’dür.
Cengiz Han tarafından konulan ve Moğol İmparatorluğu’nda sonraki dönemlerde de titizlikle uygulanmaya devam eden, otuz üç defter halinde düzenlenen ve devlet hazinesinde saklanan yasalar neye göre düzenlenmiştir?
Umumiyetle eski töre ve geleneklerden istifade edilerek idarî, hukukî ve askerî yapıyı uygun biçimde düzenlenmiştir.
Moğollar’ın önünde batı yolunun açılmasını sağlayan olay neydi?
Hârezmşâhlar Devleti’nin sona ermesiyle Moğollar’ın önünde batı yolu açıldı.
Moğol istilası neden dünya tarihinin gördüğü en büyük yağma, katil ve tahrip hareketlerinden birisidir?
Moğol İstilası neticesinde Çin, Orta Asya, Yakındoğu ve Doğu Avrupa’nın etnik, demografik ve kültürel yapısı yeniden şekillenmiştir.Ayrıca milyonlarca insan Moğollar tarafından katledilmiştir. Sadece Merv ve çevresinde katledilen insanların sayısı bir rivayete göre 700.000, diğer bir rivayete göre ise 1.300.000 kişi olarak kaydedilmiştir. Yine, Nîşâbûr ve çevresinde katledilenlerin sayısı 1.747.000, Herât’ta katledilenlerin sayısı 1.600.000, Bağdad’ın ele geçirilmesi esnasında katledilenlerin sayısı ise 800.000 kişi olarak verilmiştir.
Moğol İstilasının İslâm Dünyasına Etkileri ne olmuştur?
Moğol istilası esnasında bilhassa Mâverâünnehir, İran, Irak ve Anadolu şehirleri büyük zarar görmüştür. İslâm medeniyetinin gelişmesinde önemli rol oynayan Merv, Nîşâbûr, Gürgenç ve Rey gibi pek çok büyük şehir adeta haritadan silinmiştir.
Moğol istilasının Yakındoğu coğrafyasına olan etkileri nelerdir?
Göç ve katliamlar sebebiyle etnik yapı yerlilerin aleyhine değişmiştir. Göçebe kültür etkinliğini artırırken, şehir hayatı ve kültürü gerilemiştir. Tarımda kullanılan su sedleri ve sulama kanalları tahrip edilmiş, üretim faaliyetleri azalmış, ticaret sekteye uğramış, dolayısıyla da Yakındoğu coğrafyasında büyük bir ekonomik çöküş yaşanmıştır.
İslam dünyasında ilmî faaliyetlerin sekteye uğraması, aklî ilimlerin gerilemesi ve dinî-tasavvufî hareketlerin güçlenerek gelişmesi ve dolayısı ile İslâm medeniyetinin “altın çağ”ının sona ermesine neden olan olay nedir?
Moğol istilasıdır.
1243 Kösedağ savaşının Anadolu açısından önemi nedir?
Türkiye Selçuklu Devleti Kösedağ’da feci bir bozguna uğradı. Bu yenilginin ardından, Anadolu’da yaklaşık bir asır devam edecek olan Moğol hâkimiyeti başlamış oldu.
İslâm’a ilgisinden ve Müslümanlar’a karşı yakınlığından bahsedilen Moğol hükümdarı Ögedey'den sonra yerine geçen oğlu Güyük Han ın müslümanlar ve müslümanlık ile ilişkisi nasıl olmuştur?
Hıristiyan vezîri Çinkay’ın tesirinde kalarak, Hıristiyanlar’ı diğer dinlerin mensuplarından üstün tutmuştur. Özellikle de Müslümanlar’a karşı düşmanca davranmış hatta, kaynaklarda Güyük Hanın bütün Müslümanlar’ın hadımlaştırılmasına dair bir ferman verdiği söylenmektedir.
Her bölgeyi, o bölgenin kendi mahallî ananelerine göre yönetmek düşüncesinde olan Moğol hükümdarı Möngke ,bu konuda nasıl bir uygulama yapmıştır?
Bunun için büyük hanın sarayına her dinin ve milletin temsilcisi niteliğinde İranlılar, Çinliler, Uygurlar, Tibetliler ve Tangutlardan adamlar alındı. Her bir bölgeye gönderilen fermanlar, o bölgenin dilinde ve alfabesinde, kadim gelenekler üzerine kaleme alınmaktaydı.
Moğol İmparatorluğu’nun son büyük hanı kimdir?
Kubilay Kağan dır.
Venedikli seyyah Marco Polo tarafından “insan, toprak ve hazine bakımından dünyanın en güçlüsü” ve “Hz. Âdem’den bugüne kadar hiç görülmedik ölçüde güçlü” şeklinde tasvir edilen Moğol hükümdarı kimdir?
Kubilay Kağan
Moğol İmparatorluğu zamanla hangi hanedanlıklara bölünmüştür?
Dört farklı hanedanlığa bölündüler: İlhanlılar, Çağataylılar, Ögedeyliler, Altın Ordu.
1258 yılında Bağdad’a girerek Abbâsî devletine ve hilâfetine son veren, esir edilen son Abbâsî halifesi el-Musta’sım- billâh'yi atların ayakları altında ezilmek suretiyle feci şekilde öldüren Moğol hükümdarı kimdi?
Hülâgü Han
Suriye üzerine doğru yürüyen Moğol ordularını Ayn Câlût’ta yenilgiye uğratarak durduran ve Moğol ilerleyişini sona erdiren kimdi?
Memlûk hükümdarı Sultan Rukneddîn Baybars 3 Eylül 1260
Bugünkü İran, Azerbaycan, Anadolu ve Irak üzerinde hakimiyet kuran Moğol devleti hangisidir?
İlhanlı Devleti
Çâv nedir?
İlhanlı Devleti’nde Geyhâtû (1291-1295) zamanında uygulamaya konulan, ancak başarısızlıkla sonuçlanan kâğıt para.
Sâhib-dîvân ne demektir?
İlhanlı Devleti’nde bürokrasinin en tepesinde yer alan görevli, vezîr.
Moğol İlhanlı Devletinin İslamiyeti kabul etmesi nasıl olmuştur?
İlhanlı tahtına çıkan Gâzân Han (1295-1304) şehzâdeliğinde ânî bir kararla İslâmiyet’i kabul etmişti. Gâzân’ın tahta çıkmasıyla birlikte İslâmiyet, İlhanlı Devleti’nin resmî dini haline geldi.