ORTA ASYA TÜRK TARİHİ - Deneme Sınavı - 12

Kanglı adının kağnı arabasından geldiği söylenmektedir. Nitekim Oğuz Kağan Destanı’nda kağnı arabasından söz edilirken Kanglılar ile ilgi kurulmaktadır

Çin kaynaklarına göre başlarda Gaoche (Yüksek Arabalı) ve ardından Töles boyları arasında görülen ve 603 yılından itibaren Göktürklere karşı isyan ettiği bildirilen Uygurlar, Türk kaynaklarında ilk kez Orhun Yazıtları’nda 717 yılındaki isyanları sebebiyle anılmışlardır.

Göktürk Kağanlığı’nı yıkarak 745’te Ötüken’de kağanlık kurmuşlardır.

Gansu Uygur Devleti 840 yılında kurulmuştur.

Doğu Türkistan Uygur Devleti 840 yılında kurulmuştur.

Kırgızlar M.Ö. 202 yılında kurulmuşlardır.

Türgişler 634 yılında kurulmuşlardır.

Karluklar 627 yılında kurulmuştur.

Kaşgârlı Mahmud’un Divânu Lügati’t-Türk (DLT)’ünde ayrı ayrı damgalarıyla 22 boy ve Reşîd üd-din’in Câmi’üt-tevârih’inde ise 24 boy hâlinde görebiliyoruz. Ayrıca Câmi’üttevârih’te
Boz-ok ve Üç-ok tasnifi yapılmıştır ve damgalardan başka her boyun “ongun”u yâni “uğuru” yer almıştır:
Boz-ok’lar: Kayı, Bayat, Alka-evli (Alka-bölük), Kara-evli (Kara-bölük), Yazır, Döğer, Dodurga, Yaparlı (DLT’de yok), Afşar, Kızık (DLT’de yok), Beğdili, Karkın (DLT’de yok.
Bunun yerine Çaruklu).
Üç-ok’lar: Bayındır, Peçene, Çavuldur, Çepni, Salur, Eymür, Alayuntlu, Yüreğir, İğdir, Büğdüz, Yıva (Iva), Kınık.

Urug, eski Türkçe’de âileden bir üst katmanda yer alan içtimaî müessesedir. “Âileler birliği” anlamına geldiğini söyleyenler de vardır.

Uygurların Göktürk Kaganlığı'nı yıkarak kendi kaganlıklarını kurması, MS 745 yılında gerçekleşmiştir.

Uygur Kaganlığı'nın kuruluşundan sonra sınırlarını genişleterek Yenisey ve Kerülen'e kadar genişleten Uygur Kaganı Bayan Çor'dur.

Araplar ile Çinliler arasında 751 yılında meydana gelen savaş, Talas Savaşı'dır.

Maniciliği Uygurlar arasında resmi din olarak kabul eden Uygur hükümdarı, Bögü Kagan'dır.

Çin kaynaklarında kızıl saçlı ve mavi gözlü olarak tanımlanan Türk boyu, Kırgızlardır.

Kırgızların Ordubalık'ı ele geçirip kendi kaganlıklarını kurması, MS 840 tarihinde gerçekleşmiştir.

İli Irmağı havalisinde yayılan Türgişler, Çin kaynaklarında ilk kez 651 yılındaki hadiseler sebebiyle Tuqishi adıyla zikredilmektedir

MS 8. yüzyılda Arapların Asya ilerleyişini durduran Türk boyu Türgişlerdir.

Siyasal bir adlandırma olarak "Türkmen" adını alan Türk boyu, Oğuzlardır.

İslamiyeti ilk kabul eden Karahanlılar devletinin etnik kökenleri, Karluklara dayanmaktadır.