ORHUN TÜRKÇESİ GRAMERİ-II İSİM-ZAMİR-ZARF SONTAKI-BAĞLAÇ-EDAT
"+An" Orhun Türkçesinde ne anlama gelir?
er+en BK G1 ‘adamlar’ ogl+an+ım BK K1 ‘oğullarım’ < ogul+an: Orhun Türkçesinde çokluk ekidir.
"+gUn" Orhun Türkçesinde fonksiyonu nedir?
Topluluk isimleri yapar.
"+lAr"ın Orhun Türkçesindeki fonksiyonu nedir?
Orhun Türkçesinde kiúi ve akrabalk isimlerinde görülen topluluk ekidir.
"+(X)m" ekinin Orhun dilindeki fonksiyonu nedir?
1. tekil, iyelik ekidir.
"+(X)mXz" ekinin Orhun dilindeki fonksiyonu nedir?
1. çoğul iyelik ekidir.
Orhun Türkçesinde ayn yap ve görevde iki sözcük nasıl bağlanır?
Orhun Türkçesinde aynı yapı ve görevde iki sözcük +lI eki ile bağlanır.
"+nı" eki Orhun dilinde hangi durumlarda kullanılır?
Çok seyrek kullanılan bir ektir. Yalın durumdaki isimlere ulanan bu ek ile belirli nesne durumu yaplır.
"+kA" eki Orhun dilinde hangi durumlarda kullanılır?
Yönelme durumu çoğunlukla bu ek ile yapılır.
"+gArU" hangi durumda kullanılır?
Yalın durumdaki isim gövdelerine yön gösterme direktifi olarak ulanır.
"(ok/ök )"ün Orhun dilindeki fonksiyonu nedir?
Orhun Türkçesinde pekiştirme edat ok/ök ile yapılır. ok/ök edat ile bir
zamir, bir zarf ya da bir eylem pekiştirilir.
(erinç)"in Orhun dilindeki fonksiyonu nedir?
Türkçeye “herhalde, muhakkak, şüphesiz ki” olarak çevrilen ve kuvvetli bir
olasılık bildiren edattır. Çoğunlukla -mIş ekli geçmiş zamanla kullanılır.
"(tiyin, tip)" Orhun dilinde ne amaçla kullanılır?
Yan cümle bağlacıdır.
"azu" Orhun dilinde ne anlama gelen bağlaçtır?
Orhun Türkçesinde bağlaç olarak azu ‘veya, yoksa, yahut’, tak ‘ve, dahi’,
ulayu ‘ve’, yeme ‘ve, dahi, … da’, anlamlarında kullanılır.
Sontakı nedir?
İsim, isim soylu sözler ve sıfat-fiilerden sonra gelerek bağlı olduğu bu türden sözler ile cümlenin öteki öğeleri arasında zaman, mekân, yön, tarz, benzerlik, başkalk vb. gibi bakımlardan çeşitli ilgiler kuran sözcüklere sontakı denir.
Orhun Türkçesinde hangi miktar zarfları kullanılır?
Orhun Türkçesinde miktar zarf olarak şu sözcükler kullanılır: ança ‘o kadar, onca’, kop ‘hep, tümüyle’, bunça ‘bu kadar, bunca’, sansız ‘sayısız’, üküş ‘çok’, antag ‘o kadar’, neƾ ‘hiç’, idi ‘hiç’, kalısız ‘eksiksiz, pek çok’, kergeksiz ‘gere÷inden çok’, nençe ‘nice, ne çok’.
Orhun Türkçesinde kullanılan tarz zarfları hangileridir?
Orhun Türkçesinde +çA eşitlik durumu ekini almış ança ‘öyle, öylece’, +DI
ekini almış edgüti ‘iyice’, katıgdı ‘iyice, sıkıca’, yegdi ‘daha iyi’ ve +(X)n araç
durum ekini almış yadagın ‘yayan, yaya olarak’ gibi sözcükler tarz zarf olarak
kullanılmıştır.
Orhun Türkçesinde kullanılan zaman zarfları nelerdir?
Orhun Türkçesinde kün ‘gün’, tün ‘gece’, küntüz ‘gündüz’, amtı ‘şimdi’ ve araç
durumu ekini almış kışın, yazın ‘ilkbaharda’, yayın ‘yazın’, küzün ‘güzün’ gibi
sözcükler zaman zarf olarak kullanılır.
Orhun Türkçesinde kullanılan yer zarfları nelerdir?
Orhun Türkçesinde +A, +DXn, +gArU, +rA, +rU, +DA eklerini almış sözcükler yer zarf olarak kullanılır.
Orhun Türkçesindeki işaret zamirleri nelerdir?
Orhun Türkçesinde iki işaret zamiri vardır: bu, ol. Bunlar, cümle içinde yer
alışlarına göre işaret zamiri, işaret sıfatı ve yüklem bağlaycı olurlar.
"+(s)I " Orhun Türkçesindeki fonksiyonu nedir?
3. tekil ve çoğul iyelik eki olarak kullanılır.